นก 鳥 [โทะริ]
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
ผมเองขึ้นรถไฟ้าบีทีเอสมองเห็นป้ายโฆษณาคอนเสิร์ต “พี่เบิร์ด”
พลันนึกถึงคำศัพท์ต่างๆ ที่เกี่ยวกับ “นก” ขึ้นมา
เบสิคๆ เลยก็คือคำว่า
鳥
とり
[โทะริ]นก
Bird
แต่ถ้าเป็นไก่จะใช้คำว่า
鶏
にわとり
[นิวะโทะริ]ไก่
Hen, cock
เวลาไปตลาดเพื่อไปซื้อเนื้อไก่ คำว่า “เนื้อไก่” จะใช้คำว่า
鶏肉
とりにく
[โทะรินิคุ]เนื้อไก่
Chicken
คันจิคำว่า 肉 [นิคุ] แปลว่า “เนื้อ” meat
บางทีก็ทับศัพท์เนื้อไก่ด้วยภาษาอังกฤษว่า
チキン
[ชิคิน]Chicken
แม้ว่า 鳥 [โทะริ] จะแปลว่า “นก” แต่ในบริบทของการกินอาหารเราสามารถพูดคำว่า [โทะริ] และให้นึกถึง “เนื้อไก่” ได้ครับ
มีประโยคนึงที่เล่นเสียงคำว่า [นิวะโทะริ] 鶏 คือประโยคว่า
庭には二羽鶏がいる
[นิวะ นิวะ นิวะ นิวะโทะริ กะ อิรุ]ที่สวนมีไก่อยู่สองตัว
庭
にわ
[นิวะ]สวน
には
[นิวะ]ที่
二羽
にわ
[นิวะ]สองตัว
โดยที่
ニ [นิ] สอง
羽 [ฮะเนะ] ปีก
และอ่านอีกแบบได้ว่า
羽 [วะ] ซึ่งใช้เป็นลักษณนามนับจำนวนสัตว์ปีก ในที่นี้เลยแปลว่า “ตัว” แทนครับ
ก็ตลกดีครับที่ประโยคนี้มีเสียงคำว่า “นิวะ” เต็มไปหมด
ลองมาดูชื่อนกแบบอื่นๆในญี่ปุ่นกัน
鷲
わし
[วะชิ]นกอินทรี
Eagle
มันก็จะมีคำกิริยาที่เกี่ยวข้องกับนกอินทรี [วะชิ] 鷲 อย่างคำว่า
鷲づかみ
わしづかみ
[วะชิซึคะมิ]Grab
คว้า, จับ
ลองนึกถึงเวลาที่นกอินทรีกางขา โฉบลงมาตะปบเหยื่อ อย่างเช่น กระต่าย อิมเมจแบบนั้นแหละคือ 鷲づかみ
[วะชิซึคะมิ]つかみ [ซึคะมิ] มาจากคำกิริยา 掴む [ซึคะมุ] ที่แปลว่า “จับ” เหมือนกัน
แต่พอประกอบกับคันจิอย่าง 鷲 [วะชิ] เลยให้ความรู้สึกแบบ “จับ หมับเข้าให้”
ตัวอย่างการใช้ประโยคเช่น
心を鷲づかみにするスピーチ
[โคะโคะโระ โอะ วะชิซึคะมิ นิ สุรุ สุปีจิ]สุนทรพจน์ที่จับใจ
คงเป็นสุนทรพจน์ที่จับใจราวกับนกอินทรีกางเล็บจับ กระต่าย หมับเข้าให้ เลยครับ
+++
燕
つばめ
[ซึบะเมะ]นกนางแอ่น
A swallow
ในตำนานมิยาโมะโตะ มุซาชิ คู่ต่อกรของเขา ซาซากิ โคจิโร่มีท่าไม้ตายที่เรียกว่า “นกนางแอ่นหวนกลับ”
燕返し
つばめがえし
[ซึบะเมะกะเอะชิ]นกนางแอ่นหวนกลับ
返し[คะเอะชิ] มาจากกิริยา 返す [คะเอะสุ] ที่แปลว่า “คืน” (เหมือนคืนของ)
燕返し [ซึบะเมะกะเอะชิ] “นกนางแอ่นหวนกลับ” คงจะให้ความรู้สึกของนกนางแอ่นริมท้องทะเลที่บินหันตัวกลับ ท่ามกลางคลื่นลมอันแรง
雀
すずめ
นกกระจอก
Sparrow
สำนวนที่เกี่ยวข้องกับคำว่า 雀 [สุสุเมะ] “นกกระจอก” ก็อย่างเช่น
雀の涙ほどのお金
[สุสุเมะ โนะ นะมิดะ โฮะโดะ โนะ โอคะเนะ]เงินขนาดเท่าน้ำตานกกระจอก (เงินที่มีน้อยมาก)
คงคล้ายๆ กับสำนวนไทยอย่าง “รีดเลือดจากปู” นะครับ
隼
はやぶさ
[ฮะยะบุซะ]เหยี่ยว
Falcon
ชื่อ [ฮะยะบุซะ] นี้เป็นชื่อเดียวกับชื่อยานอวกาศของญี่ปุ่น
ยานอวกาศของญี่ปุ่นที่ถูกส่งไปเก็บตัวอย่างที่ดาวเคราะห์น้อย (asteroid) มีชื่อว่า Hayabusa 2 ซึ่งเป็นลำที่ 2 ต่อยานอวกาศ Hayabusa รุ่นแรก
ที่ชื่อยานอวกาศได้ชื่อว่า Hayabusa เพราะว่า เอาภาพมาจากนกเหยี่ยวที่ต้องลงไปตะครุบเหยื่อในเสี้ยววินาที เฉกเช่นเดียวกับยานอวกาศต้องลงจอดไปเก็บตัวอย่างสำรวจ
鳩
はと
[ฮะโตะ]นกพิราบ
Pigeon
伝書鳩
でんしょばと
[เดนโฉะบะโตะ]นกพิราบสื่อสาร
Carrier pigeon
ซึ่งคันจิ
伝える
つたえる
[ซึตะเอะรุ]แปลว่า tell, inform
書く
かく
[คะคุ]แปลว่า “เขียน”
นกเป็นสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวเรา เงยหน้ามองฟ้าก็เห็นนก ขึ้นรถไฟก็เห็นพี่เบิร์ด เดินไปตามถนนก็เห็นนกพิราบออกหาอาหารบนพื้นถนน
ทำงานเสร็จแล้วถ้าได้ไปกิน ยะคิโทะริ (ไก่ย่าง) ก็น่าจะดีเหมือนกัน
焼き鳥
やきとり
[ยะคิโทะริ]ไก่ย่าง
น่าแปลกที่คันจิ “โทะริ” ก็ใช้ตัว 鳥 [โทะริ] ที่แปลว่า “นก” นี่เอง
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
เรื่องแนะนำ :
– สามีที่ทำงานบ้าน 家事をやる夫 [คะจิ โอะ ยะรุ อตโตะ]
– 自由 [จิยู] อิสระ, เสรี
– 酔い[โยะอิ] เมาเหล้า หรือ เมารัก
– 雲 [คุโมะ] เมฆ และ ปรัชญาของเมฆ
– 悲しみ [คะนะชิมิ] ความเศร้าโศก
#นก 鳥 [โทะริ]
