สีแดงและสีขาวในญี่ปุ่น

เคยสงสัยไหมครับว่าทำไม ญี่ปุ่นต้องเป็นสีแดงกับสีขาว เวลาแบ่งข้าง แบ่งทีมต่างๆ ก็มักจะใช้แต่ 2 สีนี้ ทำไมกันนะ

เล่าโดย วสุ มารุมุระ

เคยสงสัยไหมครับว่าทำไม ญี่ปุ่นต้องเป็นสีแดงกับสีขาว

ธงชาติญี่ปุ่นก็เป็นสีแดงและสีขาว

เวลาแข่งกีฬาสีของญี่ปุ่นก็แบ่งเป็น สีแดงกับสีขาว

ปลายปีที่ญี่ปุ่นจะมีการแข่งร้องเพลงประชันกันที่ช่องรายการทีวี NHK ซึ่งก็แบ่งเป็นสองทีมระหว่างสีแดงและสีขาว

มีหลายสมมติฐานเกี่ยวกับการคู่กันของสีขาวและสีแดง แต่ขอยกมาเพียงแค่สองอย่างครับ …

สมมติฐานที่ 1

เขาว่ากันว่า สีแดงและสีขาวที่ว่านี้มาจาก สงครามเก็มเป (源平合戦:げんぺいがっせん: Genpeigakksen) ซึ่งเป็นช่วงปีค.ศ. 1180 – 1185 ถือว่าเป็นสงครามภายในประเทศสงครามสุดท้ายในปลายยุคเฮอันของญี่ปุ่น เป็นการต่อสู้ระหว่างตระกูล มินะโมะโตะ (源：まなもと：Minamoto : ) กับตระกูล ไทระ (平：たいら：Taira）

ทีนี้ต่างฝ่ายต่างกำหนดสีเพื่อแสดงความเป็นผองพวกของตนเอง

ตระกูลไทระใช้ธงสีแดงในการรบ (ขั้วอำนาจเก่า)

ตระกูลมินะโมะโตะใช้ธงสีขาวในการรบ (ผู้ท้าชิง)

สุดท้ายแล้วตระกูลมินะโมะโตะชนะในสงครามครั้งนั้นครับ

การกำหนดสีไหนเป็นพวกใครก็มีมาแต่โบราณเลยนะครับ

แต่จากสงครามครั้งนั้นกลับกลายเป็นจุดเริ่มต้นให้สีแดงและสีขาวเหมือนเป็นอะไรที่คู่กัน เป็นอะไรที่ต้องประชันกัน

สมมติฐานที่ 2

เด็กที่เกิดมาจะเรียกว่า อะคะจัง（赤ちゃん：akachan）หรือแปลตรงๆ ได้ว่าเด็กแดง (จากสีผิวเด็กที่เกิดใหม่)

และคนที่เสียชีวิตจะถูกให้ใส่ชุดสีขาวที่เรียกว่า ชิโระโชโซะคุ （白装束：shiroshouzoku*）ซึ่งเปรียบเหมือนการคู่กันของระหว่างความเป็นกับความตาย

*ถ้าใครเคยดูหนังผีญี่ปุ่นคงพอนึกภาพออกนะครับ แต่ว่าชุดนี้ไม่ใช่ให้เพียงคนที่เสียชีวิตใส่เพียงอย่างเดียว คนที่ทำงานตามศาลเจ้า หรือผู้ฝึกวิชา ก็ใส่กัน

ด้วยสมมติฐานของข้อ 1 และข้อ 2 ทำให้สีแดงและสีขาวเป็นอะไรที่คู่กันมา

โดยส่วนตัวแล้ว …

ในสมมติฐานข้อ 1 ซึ่งมาจากการสงครามสู้รบกัน แต่สุดท้ายแล้วกลับมาเป็นอะไรที่คู่กันได้บนผืนธงชาติก็รู้สึกแปลกๆ ดี (หรือว่าการแบ่งแยกของสี หากรวมตัวกันแล้ว ชาติญี่ปุ่นก็จะเป็นหนึ่งเดียวได้)

ส่วนสมมติฐานที่ 2 แม้ว่าการคู่กันของสีขาวและสีแดง จะฟังดูขึ้นมากกว่าในแง่ของการคู่กันของการเกิดและการตาย แต่ทว่าถ้าคำนึงถึงความเป็นประวัติศาสตร์แล้ว สมมติฐานที่ 1 ยังฟังดูมีพลังมากกว่า

+++

ไว้เพียงเท่านี้ก่อนแล้วกันในเรื่องของที่มา

มาพูดถึงธงชาติญี่ปุ่นกันสักนิด

ธงชาติญี่ปุ่นนั้นที่เป็นวงกลมสีแดงกลางผืนผ้าสีขาวเป็นสัญลักษณ์แสดงพระอาทิตย์ขึ้น

คนญี่ปุ่นแต่โบร่ำโบราณมองตนเองว่าเป็นประเทศที่มีพระอาทิตย์ขึ้น (ก่อนชาวบ้านชาวช่อง) เขาเลยเอาพระอาทิตย์มาทำเป็นธงชาติ

(ธงชาติญี่ปุ่นนั้นที่เป็นวงกลมสีแดงกลางผืนผ้าสีขาวเป็นสัญลักษณ์แสดงพระอาทิตย์ขึ้น)

สีแดงเป็นสัญลักษณ์ของพลังความกระตือรือร้น

ส่วนสีขาวแสดงถึงความบริสุทธิ์ผุดผ่อง

ฟังดูดีครับ

+++

คราวนี้เรามาพูดถึงเรื่องสีกันดีกว่า

สีขาวของภาษาญี่ปุ่นจะใช้คำว่า　白 (ชิโระ)