เคยสงสัยไหมครับว่าทำไม ญี่ปุ่นต้องเป็นสีแดงกับสีขาว เวลาแบ่งข้าง แบ่งทีมต่างๆ ก็มักจะใช้แต่ 2 สีนี้ ทำไมกันนะ
เล่าโดย วสุ มารุมุระ
เคยสงสัยไหมครับว่าทำไม ญี่ปุ่นต้องเป็นสีแดงกับสีขาว
ธงชาติญี่ปุ่นก็เป็นสีแดงและสีขาว
เวลาแข่งกีฬาสีของญี่ปุ่นก็แบ่งเป็น สีแดงกับสีขาว
ปลายปีที่ญี่ปุ่นจะมีการแข่งร้องเพลงประชันกันที่ช่องรายการทีวี NHK ซึ่งก็แบ่งเป็นสองทีมระหว่างสีแดงและสีขาว
มีหลายสมมติฐานเกี่ยวกับการคู่กันของสีขาวและสีแดง แต่ขอยกมาเพียงแค่สองอย่างครับ …
สมมติฐานที่ 1
เขาว่ากันว่า สีแดงและสีขาวที่ว่านี้มาจาก สงครามเก็มเป (源平合戦:げんぺいがっせん: Genpeigakksen) ซึ่งเป็นช่วงปีค.ศ. 1180 – 1185 ถือว่าเป็นสงครามภายในประเทศสงครามสุดท้ายในปลายยุคเฮอันของญี่ปุ่น เป็นการต่อสู้ระหว่างตระกูล มินะโมะโตะ (源:まなもと:Minamoto : ) กับตระกูล ไทระ (平:たいら:Taira)
ทีนี้ต่างฝ่ายต่างกำหนดสีเพื่อแสดงความเป็นผองพวกของตนเอง
ตระกูลไทระใช้ธงสีแดงในการรบ (ขั้วอำนาจเก่า)
ตระกูลมินะโมะโตะใช้ธงสีขาวในการรบ (ผู้ท้าชิง)
สุดท้ายแล้วตระกูลมินะโมะโตะชนะในสงครามครั้งนั้นครับ
การกำหนดสีไหนเป็นพวกใครก็มีมาแต่โบราณเลยนะครับ
แต่จากสงครามครั้งนั้นกลับกลายเป็นจุดเริ่มต้นให้สีแดงและสีขาวเหมือนเป็นอะไรที่คู่กัน เป็นอะไรที่ต้องประชันกัน
สมมติฐานที่ 2
เด็กที่เกิดมาจะเรียกว่า อะคะจัง(赤ちゃん:akachan)หรือแปลตรงๆ ได้ว่าเด็กแดง (จากสีผิวเด็กที่เกิดใหม่)
และคนที่เสียชีวิตจะถูกให้ใส่ชุดสีขาวที่เรียกว่า ชิโระโชโซะคุ (白装束:shiroshouzoku*)ซึ่งเปรียบเหมือนการคู่กันของระหว่างความเป็นกับความตาย
*ถ้าใครเคยดูหนังผีญี่ปุ่นคงพอนึกภาพออกนะครับ แต่ว่าชุดนี้ไม่ใช่ให้เพียงคนที่เสียชีวิตใส่เพียงอย่างเดียว คนที่ทำงานตามศาลเจ้า หรือผู้ฝึกวิชา ก็ใส่กัน
ด้วยสมมติฐานของข้อ 1 และข้อ 2 ทำให้สีแดงและสีขาวเป็นอะไรที่คู่กันมา
โดยส่วนตัวแล้ว …
ในสมมติฐานข้อ 1 ซึ่งมาจากการสงครามสู้รบกัน แต่สุดท้ายแล้วกลับมาเป็นอะไรที่คู่กันได้บนผืนธงชาติก็รู้สึกแปลกๆ ดี (หรือว่าการแบ่งแยกของสี หากรวมตัวกันแล้ว ชาติญี่ปุ่นก็จะเป็นหนึ่งเดียวได้)
ส่วนสมมติฐานที่ 2 แม้ว่าการคู่กันของสีขาวและสีแดง จะฟังดูขึ้นมากกว่าในแง่ของการคู่กันของการเกิดและการตาย แต่ทว่าถ้าคำนึงถึงความเป็นประวัติศาสตร์แล้ว สมมติฐานที่ 1 ยังฟังดูมีพลังมากกว่า
+++
ไว้เพียงเท่านี้ก่อนแล้วกันในเรื่องของที่มา
มาพูดถึงธงชาติญี่ปุ่นกันสักนิด
ธงชาติญี่ปุ่นนั้นที่เป็นวงกลมสีแดงกลางผืนผ้าสีขาวเป็นสัญลักษณ์แสดงพระอาทิตย์ขึ้น
คนญี่ปุ่นแต่โบร่ำโบราณมองตนเองว่าเป็นประเทศที่มีพระอาทิตย์ขึ้น (ก่อนชาวบ้านชาวช่อง) เขาเลยเอาพระอาทิตย์มาทำเป็นธงชาติ
(ธงชาติญี่ปุ่นนั้นที่เป็นวงกลมสีแดงกลางผืนผ้าสีขาวเป็นสัญลักษณ์แสดงพระอาทิตย์ขึ้น)
สีแดงเป็นสัญลักษณ์ของพลังความกระตือรือร้น
ส่วนสีขาวแสดงถึงความบริสุทธิ์ผุดผ่อง
ฟังดูดีครับ
+++
คราวนี้เรามาพูดถึงเรื่องสีกันดีกว่า
สีขาวของภาษาญี่ปุ่นจะใช้คำว่า 白 (ชิโระ)
สีแดงนี้จะมีคันจิสองตัวคือ
赤 (อะคะ)
กับ
紅 (คุเระนะอิ)
สีแดงของธงชาติญี่ปุ่นนี้ มีระบุไว้ทาง “กฎหมาย” เลยว่าเป็นสี 紅 (คุเระนะอิ)
ส่วนการแข่งขันกีฬาสีของญี่ปุ่นจะใช้ว่าเป็น 赤組 หรือ 紅組 (อะคะกุมิ) แม้จะมีเสียงอ่านเป็น “อะคะ” แต่คันจิยังมีเขียนทั้งสองแบบ
หากเป็นการแข่งขันร้องเพลงของญี่ปุ่นก็ใช้ศัพท์คำว่า 紅白戦 (โคฮะคุเซน) ซึ่งเป็นคันจิตัว 紅 (คุเระนะอิ)
ซึ่งเรื่องความแตกต่างหรือความเหมือนระหว่าง 赤 (อะคะ) กับ 紅(คุเระนะอิ) เอาไว้ต่อกันคราวหน้านะครับ ขอเวลาไปศึกษาก่อน
(ต้นฉบับวันนี้เพิ่งปั่นวันก่อนส่งสดๆ ร้อนๆ ดีที่ บ.ก. วิธิต ไม่ได้ว่าอะไร แฮ่ม ใครทัน บ.ก. วิธิต กันบ้างครับ?)
วันนี้ก็เป็นบทความเพลินๆ ที่พูดถึงที่มาสีขาวและสีแดงของญี่ปุ่นครับ บทความนี้น่าจะก่อให้เกิดคำถามเพิ่มขึ้นมากกว่าคำตอบ แฮ่
หากใครมีคำถามอะไรเพิ่มเติมก็บอกผู้เขียนหรือแสดงความคิดเห็นกันมาได้เลยครับ ผมจะไปค้นหาคำตอบมาครับ
สวัสดีครับ
เล่าโดย : วสุ มารุมุระ
ทักทายพูดคุยกับ Wasu ได้ที่ >>> Facebook Wasu’s thought on Japan
เรื่องแนะนำ :
– Cool Japan!? ญี่ปุ่น…. เท่
– อ่านอีกรอบ “South of the border, west of the sun” ของ Murakami
– สำเนียงคันไซ ตอนที่ 2 : อาโฮ่ (โปรดอ่านก่อนใช้)
– สำเนียงคันไซ ตอนที่ 1
– ด้านมืดของตำรวจญี่ปุ่น : มุมมองของทนายความชื่อดังชาวญี่ปุ่น