ตอนแรกคิดว่าจะเขียนความ “เยอะ” ของมารยาทญี่ปุ่นให้ทุกท่านอ่านกันเล่นๆ แต่พอเริ่มเขียนมารยาทในหมวดอาหารมันยาวเกินจนคิดว่าตัดมาเป็นบทความหนึ่งก่อนเลยดีกว่า ลองดูนะคะว่าเวลาคนญี่ปุ่นทานข้าว เขาต้องทำตามกฎทางสังคมหรือต้องรักษามารยาทกันแค่ไหน
วันก่อนเพื่อนคนไทยดิฉันถามลอยๆ ขึ้นมาว่าคนญี่ปุ่นยืมเงินเพื่อนกันไหม ดิฉันตอบไม่ได้ เท่าที่ผ่านมาไม่เคยได้ยินว่าคนญี่ปุ่นเอ่ยปากยืมเงินดิฉันหรือใคร
ด้วยความสงสัยดิฉันเลยลองไปเสิร์ชดู ก่อนที่จะทราบผลแน่ชัดมีสิ่งที่ทำให้ดิฉันตกใจจนเลิกเสิร์ชไปเลย … นั่นคือ ลิ้งค์บทความที่เขียนว่า “มารยาทการยืมเงินเพื่อน” (เช่น ต้องชี้แจงเหตุผลให้ชัดเจน เวลาคืนเงิน อย่าลืมกล่าวคำขอบคุณ)
การยืมเงิน….ยังต้องมีมารยาท …
ญี่ปุ่นนี่ช่าง…ญี่ปุ่นจริงๆ (มิสามารถหาคำคุณศัพท์มาพรรรณนาความรู้สึกนี้ได้)
ดิฉันก็ลองเสิร์ชมารยาทต่างๆ ตอนแรกคิดว่าจะเขียนความ “เยอะ” ของมารยาทญี่ปุ่นให้ทุกท่านอ่านกันเล่นๆ แต่พอเริ่มเขียนมารยาทในหมวดอาหาร มันยาวเกินจนคิดว่า … ตัดมาเป็นบทความหนึ่งก่อนเลยดีกว่า ลองดูนะคะว่าเวลาคนญี่ปุ่นทานข้าว เขาต้องทำตามกฎทางสังคม หรือต้องรักษามารยาทกันแค่ไหน ….
1. ถ้าไปทานกับคนญี่ปุ่น อย่าลืมพูด “อิตาดาคิมัส” (แปลว่า …จะทานล่ะน้า) ศัพท์ดั้งเดิมมาจากคำว่า “อิตาดาคุ” ที่แปลว่า ขอ … คือ ขอชีวิตผักและสัตว์ต่างๆ มาเป็นอาหารยังชีพเรามื้อนี้
2. อย่าเอาผ้าเย็นมาเช็ดหน้าหรือคอ (โดยเฉพาะผู้หญิง จะดูลุงมากจ้ะ) ผ้าเย็นเอาไว้เช็ดมือให้สะอาด
3. อย่าพักตะเกียบไว้บนภาชนะ เช่น วางไว้บนถ้วยชามจานให้พักตรงที่วางตะเกียบ ถ้าไม่มีก็วางไว้ตรงถาดนั่นแหละ
4. แต่ถ้าทานเป็นข้าวราดในชาม (Don-buri) เช่น ข้าวหน้าเนื้อเป็นอาหาร “ชามเดียว” ก็พักตะเกียบไว้บนชามได้
5. อย่าก้มเอาปากลงไปใกล้อาหารมันไม่งาม ให้นั่งหลังตรงและหยิบจานหรือชามขึ้นมาใกล้ปาก แล้วคีบอาหารทานแทน
6. เวลาทานข้าวและกับข้าวอย่าให้ข้าวเลอะ มันดูไม่สวย (ในสายตาคนญี่ปุ่น) ต้องคีบกับข้าวเข้าปากก่อน แล้วค่อยคีบข้าวตาม (หรือคีบข้าวแล้วค่อยคีบกับก็ได้)
7. ถ้ากับข้าวชิ้นใหญ่เกิน เช่น เต้าหู้หรือปลาให้ใช้ตะเกียบตัดเป็นคำเล็กๆ
8. แต่ถ้าเป็นกับข้าวที่ใช้ตะเกียบตัดไม่ได้ เช่น หมูทอด ไก่ทอดคาราเกะ ให้คีบขึ้นมากัดได้ (คุณผู้หญิงอย่าอ้าปากกว้างเกินไปเวลากัด…อย่า “งับ”)
9. เวลาทานซุปมิโสะในถ้วย อย่าใช้ช้อนตักให้ยกขึ้นมาดื่ม กรณีผู้หญิงควรใช้มือหนึ่งจับถ้วยเหมือนจับแก้ว ส่วนอีกมือประคองฐานถ้วยและยกซด
10. เมื่อดื่มซุปหมดแล้วนำฝาปิดไว้ตามสภาพเดิม
11. ถ้าทางร้านเกิดใส่หอยลายลงในซุป อย่าเอาฝาถ้วยมาใส่หอยลาย เดี๋ยวเปลือกไปขีดข่วนถ้วยชามเขา ให้ทิ้งไว้ในถ้วยซุปนั้นแหละ
12. เวลาดื่มซุปทำเสียงซู้ดได้เล็กน้อย แต่อย่าให้ดังกระโชกโฮกฮากเกินไป
13. ถ้าทานอาหารญี่ปุ่นที่เป็นเซ็ท ให้เลือกทานจากอาหารที่รสอ่อนไปรสจัด เช่น ทานสลัด ซุป กับข้าวถ้วยเล็กๆ แล้วค่อยทานข้าวกับ Main dish
14. ถ้าทานปลาดิบ ให้ทานจากปลาเนื้อขาวๆ ใสๆ (เช่น ปลากระพง) แล้วก็เป็นหอย แล้วก็ปลาเนื้อแดง (มากุโระ บุริ ฮามาจิ)
15. เวลาทานปลาดิบ เอาวาซาบิป้ายลงบนเนื้อปลา แล้วค่อยแตะโชยุ
16. ถ้าซูชิคำใหญ่เกิน ให้แยกปลากับข้าว กินปลาเข้าไปก่อนแล้วเอาตะเกียบหั่นข้าวเป็น 2 ท่อน แล้วคีบเข้าปากตาม
17. ถ้าทานเทมปุระ ให้ทานจากอาหารรสอ่อนไปรสจัด เชฟจะวางวัตถุดิบที่รสเข้มข้นสุด (กุ้ง หรือรากบัวยัดไส้หมู) ไว้ล่างสุด จะวางผักหรืออาหารที่รสอ่อนๆ ไว้ด้านบน ดูง่ายๆ คือทานจากอะไรที่วางบนสุดหรือหน้าสุด ไปอันที่อยู่หลังสุดหรือล่างสุด
18. ถ้าทานไข่ตุ๋น อย่าใช้ช้อนครูดถ้วยไปครูดถ้วยมา จนเกิดเสียงดังก๊อกแก๊ก (พูดง่ายๆ คือ อย่าส่งเสียงดังเวลาทานไข่ตุ๋น ค่อยๆ ตัก ค่อยๆ ทาน)
19. ถ้าทานไก่ย่างเสียบไม้ ให้ใช้ตะเกียบค่อยๆ รูดเนื้อชิ้นเล็กๆ ออกมาก่อน อย่าทานแบบยกขึ้นมาแล้วใช้ฟันจอบกัด … จากนั้นครูดเนื้อไก่ไปตามไม้ มันมิงาม (เทคนิคเวลาเกิดเหตุไก่ติดไม้ รูดไก่ไม่ได้ … ให้หมุนไม้เสียบไปมานิดๆ )
20. ถ้าทานราเม็ง ไม่ต้องสนใจอะไรมาก ทานๆ ไปเถอะ ราเม็งเป็นอาหารพื้นบ้านราคาถูกอิมเมจโลโซนิดๆ เลยไม่ต้องมีมารยาทกันเยอะแยะ
จริงๆ แล้วมารยาทที่ฝอยๆ มา 20 ข้อ เอาจริงๆ ดิฉันเองก็ทราบแค่ 13-14 ข้อเท่านั้น แถมข้อหลังๆ เป็นข้อที่เขียนไว้เพื่อให้คุณผู้อ่านทานอาหารญี่ปุ่นได้อร่อยขึ้น ไม่ใช่มารยาทที่ผิดแล้วโดนสังคมญี่ปุ่นประณาม
หลักที่สำคัญที่สุดคือ ทานให้ดูเรียบร้อย ดูงดงาม (โดยเฉพาะคุณผู้หญิง) ทานให้หมด วางทุกอย่างให้เรียบร้อยก็จะยิ่งดี ส่วนเรื่องลำดับการทานอาหารนั้น มีไว้เพียงแค่ให้เราทานอาหารได้อร่อยขึ้นเท่านั้น ถ้าทานรสจัดก่อน ลิ้นจะด้านชา ทานอาหารรสจืดไม่อร่อย ชอบแบบไหนก็ทานไปเถอะค่ะ เครียดเกินเดี๋ยวอาหารไม่อร่อย
รู้ไว้ลองทำลองทานแบบสนุกๆ กันนะคะ ☺
ทักทายพูดคุยกับเกตุวดี ได้ที่ >>> เกตุวดี Marumura
อ่าน Japan Gossip ทั้งหมด CLICK HERE
เรื่องแนะนำ :
– Do and Don’t กับแฟชั่นหน้าร้อนญี่ปุ่น…
– มาแอบเงี่ยหูฟังเสียงอาหารญี่ปุ่นกระซิบเย้ายวน
– งานแต่งไทย vs ญี่ปุ่น ความเหมือนที่แตกต่าง
– ชามใครก็ชามมัน…วิถีการทานของครอบครัวญี่ปุ่น
– ถ้าโลกนี้ไม่มีแมว… โลกใหม่หลังจากบางสิ่งสูญหายไป
