วิชายุทธ วิถีเซน by Lordofwar Nick
มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (58) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): สิบ สิ่งที่เรียกว่า การปล่อยสี่มือ
สวัสดีครับท่านผู้อ่าน เราก็ยังมาลุยกันต่อกับ “คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ)” นะครับ ลุกขึ้นสู้ดั่งไฟ ใจมันร้อนแรงดั่งไฟ (ไม่ใช่ละ 555) จริงๆ แล้วตั้งแต่เดือนกุมภาจนถึงมีนานี้ ผมรู้สึกค่อนข้างทรมานกับฝุ่น PM2.5 ที่ทำให้ผมอดคิดไม่ได้ว่า ห่า นึกว่าพ้นยุคโควิดแล้วผมจะได้เต็มที่กับการฝึกซ้อมแล้วนะ มันก็ยังมีเรื่องอากาศ ที่ทำให้ร่างกายไม่เต็มร้อยได้อีก (แถมจิตใจที่เครียดกว่าเดิม ทุกครั้งที่ขับรถไปทางนิมมานแล้ว “มองไม่เห็นดอย”) แต่ในเมื่อเริ่มเห็นความก้าวหน้าแล้วก็ต้องลุยมันต่อไปลูกเดียวแหละครับ ยังไงก็ ขอให้ผู้อ่านทุกอ่านดูแลตัวเองให้ดีกันด้วยนะครับ
คำแปลข้อความต้นฉบับ
火の巻
คัมภีร์แห่งเตโช
一〇 一 四手をはなすと云事
สิบ สิ่งที่เรียกว่า การปล่อยสี่มือ
`四手をはなす `とは `敵も我も同じ心にはりあふ心になつては戦のはかゆかざるもの也 `はりあふ心になると思はば其儘心をすてて別の利にて勝事を知る也 `大分の兵法にしても四手の心にあれば果敢ゆかずひとのそんずる事也 `はやく心をすてて敵の思はざる利にて勝事専也 `亦一分の兵法にても四手になると思はば其儘心をかへて敵の位を得て各別替りたる利を以て勝を弁ふる事肝要也 `能々分別すべし
ที่เรียกว่า “ปล่อยสี่มือ” นั้น คือทั้งศัตรูทั้งตนเอง มีจิตเดียวกัน มีจิตพาดใส่กัน จนการศึกไม่อาจเดินหน้าไปได้ เมื่อเกิดความนึกคิดพาดใส่กันแล้ว ให้ทิ้งจิตทั้งๆ อย่างนั้น อาศัยประโยชน์อีกอัน รู้การที่จะชนะ แม้ในพิชัยสงครามของส่วนใหญ่ หากเกิดจิตสี่มือแล้วจะไม่ไปถึงไหน เสียผู้คน (รี้พล) ไป การเอาชนะโดยทิ้งจิตให้ไว อาศัยประโยชน์ที่ศัตรูไม่ (ทัน) คิด เป็นเรื่องใหญ่สำคัญ หรือแม้ในพิชัยสงครามของส่วนเดียว หากเกิดความนึกคิดเป็นสี่มือล่ะก็ ให้เปลี่ยนจิตทั้งๆ อย่างนั้น ได้มาซื่งตำแหน่งของศัตรู อาศัยประโยชน์ที่สับเปลี่ยนเป็นอีกอัน รู้ซึ้งถึงชัยชนะ เป็นเรื่องใหญ่ใจสำคัญ ควรแยกแยะให้ดีๆ
การตีความและอภิปราย
ผมอ่านจบแล้วนึกถึงภาพนี้ครับ…
ที่มา twitter
…นี่ไงครับ “สี่มือ” (โยตสึเดะ 四つ手)…
คือในภาวะ “สีมือ” แบบนี้ ไม่ว่าจะเอาดาบมาพาดกัน หรือ ต่างคนต่างเอาสองมือมายันกัน (สองบวกสองเป็นสี่) มันจะกลายเป็นภาวะที่กลายเป็นการ “เปรียบเทียบกำลัง” (จิคาระคุราเบะ 力比べ) ซึ่งการตกอยู่ในสภาพแบบนี้เป็นสภาพที่หมิ่นเหม่ต่อการเสียเปรียบ…
…ดังนั้น มูซาชิจึงสอนให้ “ปล่อยสี่มือ”…
พอพูดแล้ว ผมก็นึกถึง สิ่งที่เคยเรียนในไอคิโด เรียกว่า สุวาริวาซะ โคคิวโฮ (座り技呼吸法) นี่อาจจะเป็นการบอกใบ้ถึงวิธีการ “ปล่อยสี่มือ” ก็ได้นะครับ
ยันกันมันเหนื่อย หาทางเบี่ยงแรง เปลี่ยนตำแหน่ง ให้แนวแรงเขาหลุดไปแล้วเราค่อยชักนำ (หรือควบคุม) จะดีกว่า ถามว่าในยูโดหรือบีเจเจ มีไหม มี แต่ว่าลำพังรู้แต่หลักการ ใช่ว่าจะปฏิบัติได้ง่ายดาย หลักการที่ใช้เท่าที่ได้เคยเห็นก็คือ อย่าให้แขนเรายืดตรงพร้อมกับแขนคู่ต่อสู้ยืดตรง เพราะมันจะเข้าสู่ภาวะ “สี่มือ” ยันกัน ถ้าเราแรงน้อยกว่าโดนเขาดันจะเสียหลัก ถ้ากำลังพอกันก็เปลืองแรงเมื่อยเปล่าๆ ใครเสียหลัก เปิดช่องก่อน ก็โดนเข้าท่าทุ่มหรือเทคดาวน์ได้ ทางแก้อันหนึ่งก็คือ ทำระยะแขนเขาข้างหนึ่งให้สั้นกว่าอีกข้าง เอาท่อนแขนเราอัดลงข้อพับแขนเขา เขาจะงอแขน เราก็เข้ารวบประชิดข้างแขนที่งอของเขา แล้วค่อยเซ็ตท่าเตรียมทุ่ม ที่บอกว่า “ใช่ว่าจะปฏิบัติได้ง่ายดาย” เพราะบางคนแขนแข็งแรงมาก หรือเกร็งมาก เขาเอาสองแขนยืดไปเต็มที่ แข็งเกร็ง ถ้าแบบนี้ก็แก้ยากละ ฉะนั้นในทัศนะของผม วิธีแก้ที่ดีที่สุดคือ อย่าเอาตัวเข้าไปในตำแหน่งที่จะเกิดภาวะ “สี่มือ” ได้ง่าย คืออย่าพุ่งเข้าหาตรงหน้าตรงๆ พยายามจู่โจม “ด้านที่ยื่นออกมา” เช่นถ้าเขายืนเท้าขวานำ แขนขวามักจะนำด้วย ให้พยายามจู่โจมด้านขวาของเขา ทางแก้อีกอันที่พบมากในยูโดคือ ชักนำพาเขาให้ไปทางนั้นทางนี้จนเขาเสียหลัก เหมือนกับจับคู่เต้นรำ แต่ว่า ในบริบทของบีเจเจนั้น เนื่องจากบีเจเจเวลายืนมักยืนย่อต่ำกว่ายูโด (คือยืนย่อจนละม้ายมวยปล้ำ) จึงมีแนวโน้มที่จะ “ปักหลัก” มากขึ้นและการจะใช้มือช่วยจับคอเสื้อแขนเสื้อแล้วพาไปเต้นรำมันก็ยากขึ้น แต่มันยังมีวิธีจำพวกดึงคอเสื้อให้เขาโน้มต่ำแล้วเข้าหาเขาตรงข้างลำตัวก็มีนะครับ
ข้อนี้ก็ยังต้องเรียนแล้วจำแล้วเอาไปสังเกตเวลาเล่นอยู่ดีครับสำหรับผม
ฝุ่น PM นี่ แย่กว่าโควิดอีกนะ
พบกันใหม่สัปดาห์หน้า รักษาสุขภาพกันด้วยนะครับทุกท่าน สวัสดีครับ
เรื่องแนะนำ :
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (57) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): เก้า สิ่งที่เรียกว่า การเป็นศัตรู
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (56) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): แปด สิ่งที่เรียกว่า รู้การพังทลาย
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (55) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการย่ำดาบ
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (54) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): หก สิ่งที่เรียกว่า การรู้สภาวการณ์
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (53) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): ห้า สิ่งที่เรียกว่าการข้ามฟาก
#มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (58) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): สิบ สิ่งที่เรียกว่า การปล่อยสี่มือ