เมื่อต้องทำงานร่วมกับคนญี่ปุ่น คงต้องมีโอกาสได้ทานอาหารญี่ปุ่นแท้ๆ ไม่ว่าจะเลี้ยงรับรองลูกค้า หรือว่าสังสรรค์กันเองภายในบริษัท วันนี้เรามาทำความรู้จักกับอาหารญี่ปุ่นและมารยาทในร้านอาหารญี่ปุ่นกัน
เมื่อต้องทำงานร่วมกับคนญี่ปุ่น คงจะต้องมีโอกาสได้ทานอาหารญี่ปุ่นแท้ๆ กับเขาเข้าสักวันหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นการเลี้ยงรับรองลูกค้า หรือว่าเป็นการสังสรรค์กันเองภายในบริษัท วันนี้เรามาทำความรู้จักกับอาหารญี่ปุ่นและมารยาทในร้านอาหารญี่ปุ่นกัน อาหารญี่ปุ่นที่นิยมใช้ในงานเลี้ยงรับรอง หรืองานสังสรรค์เรียกว่า Kaiseki Ryori (会席料理:かいせきりょうり) Kaiseki Ryori เป็นอาหารญี่ปุ่นที่จะถูกจัดเป็นชุด มีอาหารอย่างละเล็กละน้อยหลายๆ อย่าง เสิร์ฟพร้อมกันบนถาดอาหาร กล่องเบนโตะ หรืออาจจะวางให้เห็นเป็นชุดๆ บนโต๊ะอาหารก็ได้ ราคาก็จะแตกต่างกันตามชนิดและปริมาณอาหารที่ใช้

อันดับแรกขอเริ่มจากข้อปฏิบัติตั้งแต่เดินเข้าร้านกันเลย ร้านอาหารญี่ปุ่นแบบดั้งเดิมที่ใช้ในการเลี้ยงรับรองส่วนใหญ่มักจะเป็นห้อง เสื่อ (Zashiki 座敷) ที่จะถูกเแบ่งเป็นห้องๆ ซึ่งเราจะต้องถอดรองเท้าก่อนเข้าห้อง ดั้งนั้นถ้ารู้ตัวล่วงหน้าควรจะเลือกใส่ถุงเท้าคู่ที่ดูสะอาด แล้วที่สำคัญต้องอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ ไม่ขาดเป็นรูโหว่ตรงนั้นตรงนี้ ก่อนเข้าห้องโดยส่วนใหญ่จะมีพนักงานบริการเก็บเรียงรองเท้าไว้อยู่แล้ว แต่ถ้าไม่มีก็ให้ผู้ที่อาวุโสน้อยที่สุดเป็นคนจัดเรียงรองเท้าให้เป็น ระเบียบ โดยหันหัวรองเท้าออก และเมื่อเดินเข้าไปในห้องก็ไม่ให้เหยียบขอบเสื่อทาทามิหรือว่าธรณีประตูนะ

ต่อไปก็เป็นการจัดลำดับที่นั่ง ให้ผู้อาวุโสที่สุดนั่งด้านหน้าซุ้มไม้ (床の間 とこのま Tokonoma) ถ้าไม่มีก็ให้นั่งที่ที่ห่างจากประตูที่สุด และแน่นอนผู้ที่อาวุโสน้อยที่สุดก็จะต้องนั่งติดประตูทางเข้าออก เพื่อความคล่องตัวในการให้บริการแขกที่มาร่วมทานอาหาร



การรับประทานอาหารแบบ Kaiseki จะใช้โต๊ะเตี้ยๆ เป็นโต๊ะกลางนั่งร่วมกันหลายๆ คน หรืออาจะเป็นโต๊ะเตี้ยๆ ที่ใช้เป็นถาดอาหารไปในตัวแบบของใครของมัน แต่ที่เหมือนกันก็คือจะมีเบาะรองนั่งไว้ให้ด้วย ข้อควรระวังก็คือห้ามใช้เท้าเหยียบขึ้นไปบนเบาะรองนั่ง ห้ามย้ายเบาะรองนั่งเข้ามาใกล้ตัวเพื่อขึ้นนั่ง หรือกลับด้านเบาะรองนั่งเป็นอันขาด เพราะจะเป็นการเสียมารยาท

วิธีการนั่งเบาะรองนั่ง (Zafuton 座布団) ที่ถูกต้องที่ถูกต้องก็คือ
![]() |
1. ให้นั่งรอที่ด้านข้างหรือด้านหลังเบาะรองนั่งจนกว่าผู้อาวุโสจะอนุญาติให้นั่ง |
![]() |
2. เมื่อได้รับอนุญาติแล้ว ก็ให้ใช้กำปั้นทั้งสองข้างกดลงบนเบาะ เพื่อยกตัวขึ้นไปนั่งบนเบาะรองนั่ง แล้วใช้แขนทั้งสองข้างเกร็งน้ำหนักที่ลำตัวท่อนบน จากนั้นก็เลื่อนเข่าทั้งสองกระเถิบตัวขึ้นบนเบาะ |
ส่วนใหญ่อาหารจะถูกจัดเตรียมไว้ที่โต๊ะอยู่ก่อนแล้ว แต่ถ้ายังไม่มี เมื่อพนักงานเข้ามาเสิร์ฟถาดอาหาร ให้เรารับถาดด้วยการโค้งคำนับหนึ่งครั้งแล้วใช้สองมือดึงถาดเข้าหาตัวเบา ๆ
สำหรับมารยาทในการับประทานอาหารญี่ปุ่นแบบ Kaiseki นั้น มีหัวใจสำคัญอยู่ 3 ข้อ คือ
1. การใช้ตะเกียบอย่างถูกต้อง
2. การรับประทานปลาอย่างถูกวิธี
3. การรับประทานอาหาร Kaiseki อย่างถูกต้อง
ทั้งหมดนี้ก็เป็นภาพรวมคร่าวๆ เกี่ยวกับมารยาทในร้านอาหารญี่ปุ่นที่เราน่าจะนำไปใช้ในชีวิตจริงได้ ในตอนต่อไปจะพาเพื่อน ๆ ไปรู้จักกับ “การใช้ตะเกียบอย่างถูกต้อง” กันอีกทีนะคะ
อ้างอิง :
http://allabout.co.jp/gm/gc/71932/
http://www.jp-guide.net/manner/sa/wa.html
เรื่องแนะนำ :
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 9 การรับประทานอาหาร Kaiseki อย่างถูกต้อง
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 8 การใช้ตะเกียบที่ถูกต้อง
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 6 ลำดับที่นั่ง
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 5 การเยี่ยมลูกค้า
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 4 มารยาทในการต้อนรับแขกที่มาเยือน
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 3 การแลกนามบัตร
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 2 การโค้งคำนับ お辞儀 (Ojigi)
– เคล็ด (ไม่) ลับทำงานกับญี่ปุ่น ตอนที่ 1 กล่าวคำทักทาย
#เคล็ด (ไม่) ลับ