วันเด็กของประเทศญี่ปุ่นเค้าแยกวันกันนะค่ะ อย่าเพิ่งงงนะค่ะ ประเทศญี่ปุ่นเค้าแยกวันกันหมายความว่า เค้าจะมีวันเด็กผู้หญิงกับวันเด็กผู้ชายค่ะ ถ้าอย่างงั้นวันนี้ Azu จะพาทุกท่านให้รู้จักเรื่องราวดีๆ ที่เกี่ยวกับวันเด็กผู้หญิงกัน ติดตามชมกันได้เลยค่ะ ^0^//
เรียบเรียงโดย : ทีมงานโรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น Jat
สวัสดีค่ะทุกท่านกลับมาพบกันใหม่อีกครั้ง กับเกร็ดความรู้ดีเกี่ยวกับภาษาญี่ปุ่นค่ะ
ประเทศไทยของเรามีวันเด็กซึ่งตรงกับวันเสาร์ที่ 2 ของเดือนมกราคม แล้ววันเด็กของที่ประเทศญี่ปุ่นล่ะค่ะตรงกับวันไหน? ติ๊กต๊อกๆ…ไม่เป็นไรค่ะ ถ้าเดากันไม่ออก เด๋วจะเฉลยให้เลยล่ะกันค่ะ วันที่ 3 มีนาคมนั้นตรงกับวันเด็กค่ะ แต่วันเด็กของประเทศญี่ปุ่นเค้าแยกวันกันนะค่ะ อย่าเพิ่งงงนะค่ะ ประเทศญี่ปุ่นเค้าแยกวันกันหมายความว่า เค้าจะมีวันเด็กผู้หญิงกับวันเด็กผู้ชายค่ะ ถ้าอย่างงั้นวันนี้ Azu จะพาทุกท่านให้รู้จักเรื่องราวดีๆ ที่เกี่ยวกับวันเด็กผู้หญิงกัน ติดตามชมกันได้เลยค่ะ ^0^//

เทศกาลฮินะมัตสึริ (ひな祭り) หรือที่เรียกกันว่า เทศกาลวันเด็กผู้หญิง (Girl’s Festival) จัดขึ้นในวันที่ 3 เดือนมีนาคมเป็นประจำทุกปี เป็นเทศกาลที่มีมาตั้งแต่สมัยเฮอันช่วง ค.ศ. 794-1192 เป็นช่วงที่มีการเล่นตุ๊กตากระดาษของเหล่าบรรดาบุตรีของขุนนาง ซึ่งในยุคนั้นมีความเชื่อว่า เมื่อหลังจากการไหว้เจ้าแล้วนำตุ๊กตากระดาษปล่อยลอยน้ำไปนั้นจะช่วยขจัดสิ่งชั่วร้ายและความเจ็บไข้ได้ป่วยออกไปได้ หลังจากราวศตวรรษที่ 18 เป็นช่วงกลางสมัยเอโดะเป็นต้นมา (ค.ศ. 1603-1868) เริ่มมีการทำตุ๊กตาฮินะที่ดูหรูหราโดยแต่งกายตามแบบราชสำนักของญี่ปุ่น จะมีการวางบนชั้นทั้งหมด 7 ชั้น ในแต่ละชั้นก็จะมีเครื่องประดับซึ่งเป็นเครื่องบูชาแบบต่างๆ
(Matsuri=เป็นงานเทศกาลตามประเพณีของญี่ปุ่น)

การจัดเทศกาลนี้ มักจะจัดในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ก่อนจะถึงวันเทศกาลฮินะ ชาวญี่ปุ่นจะนำชุดตุ๊กตาฮินะมาจัดแต่งภายในห้องโดยประดับชุดตุ๊กตาฮินะไว้บนชั้นและตกแต่งอย่างสวยงาม ส่วนชุดตุ๊กตาฮินะ ชาวญี่ปุ่นเค้าเรียกกันว่า 雛人形 Hina ningyoo (人形 Ningyoo มีความหมายว่า ตุ๊กตา) เพื่ออวยพรให้เด็กผู้หญิงเติบโตมีสุขภาพที่แข็งแรง มีความสุขและประสบความสำเร็จในชีวิต และเนื่องจากตรงกับฤดูดอกท้อบาน จึงเป็นการเฉลิมฉลองวันเด็กผู้หญิงที่ผสมผสานกับช่วงฤดูดอกท้อบาน ซึ่งเรียกเทศกาลนี้ว่า 桃の節句 Momo no sekku

桃の節句 Momo no sekku (桃 Momo = ลูกท้อ / 節句 sekku มีความหมายว่า วันเทศกาลประจำปีที่อยู่ในช่วงการเปลี่ยนแปลงฤดูกาล)

เด็กผู้หญิงที่พึ่งเข้าสู่เทศกาลฮินะเป็นครั้งแรกตั้งแต่แรกเกิด เรียกว่า 初節句 Hatsuzekku (初 Hatsu มีความหมายว่า ครั้งแรก) ผู้อาวุโส คุณปู่ คุณย่า คุณตา คุณยาย จะให้ชุดตุ๊กตาฮินะเป็นของขวัญในการเฉลิมฉลองสำหรับเทศกาลที่สำคัญของหลานสาวโดยจะให้ตุ๊กตาจักรพรรดิกับจักรพรรดินีคู่กัน 2 ตัว ในครอบครัวที่มีลูกสาวมักจะจัดเตรียมอาหารแล้วเชิญชวนเพื่อนบ้านมาร่วมเฉลิมฉลองด้วยกันอย่างสนุกสนานเฮฮา และเมื่อจบเทศกาลฮินะ ชาวญี่ปุ่นที่มีลูกสาวมักจะเก็บชุดตุ๊กตาฮินะภายในวันเทศกาล เพราะชาวญี่ปุ่นมีความเชื่อว่า ถ้าไม่เก็บภายในวันนั้นจะทำให้ลูกสาวแต่งงานช้า หรือที่เรียกกันว่าขึ้นคานนั้นเอง

1. | ประกอบหิ้งวางตุ๊กตาและปูพรมสีแดงคลุม |
2. | หิ้งชั้นบนสุดประดับด้วยตุ๊กตา 内裏びな Dairi-bina จักรพรรดิกับจักรพรรดินี ทางซ้ายมือจะวาง 男雛 Obina จักรพรรดิ ส่วนทางขวามือจะวาง 女雛 Mebina จักรพรรดินี โดยทั้งสองฝั่งจะมี 雪洞Bonbori โคมไฟ ตั้งอยู่ข้างๆ ทั้งสองฝั่ง ด้านหลังตั้งฉากสีทอง พร้อมกับตั้ง 桃の花 Momo no hana ดอกท้อ ไว้ตรงกลางระหว่างจักรพรรดิกับจักรพรรดินี |
3. | หิ้งชั้นที่ 2 ประดับด้วยตุ๊กตา 三人官女 Sannin-kanjo นางสนองพระโอษฐ์ 3 คน เป็นผู้หญิงที่คอยดูแลจักรพรรดิและจักรพรรดินี |
4. | หิ้งชั้นที่ 3 ประดับด้วยตุ๊กตา 五人囃 Gonin-bayashi นักดนตรี 5 คน ซึ่งเล่น 太鼓 Taiko กลองใหญ่ / 大鼓 Ookawa กลองกลาง / 鼓 Tsuzumi กลองเล็ก / 笛 Fue ขลุ่ย / 謡方 Utaikata ผู้ที่ขับร้อง |
5. | หิ้งชั้นที่ 4 ประดับด้วยตุ๊กตา 右大臣 Udaijin ทหารรับใช้ฝ่ายขวา (อยู่ทางด้านซ้ายมือ) / 左大臣 Sadaijin ทหารรับใช้ฝ่ายซ้าย ซึ่งมีตำแหน่งสูงกว่า Udaijin (อยู่ทางด้านขวามือ) ระหว่างกลางจะมีของไหว้คือ 菱もち Hishi-mochi เป็นขนมโมจิรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน |
6. | หิ้งชั้นที่ 5 ประดับด้วยตุ๊กตา 三人上戸 Sannin-joogo ทหารรักษาพระองค์ คนทางซ้ายจะถือร่มกันฝน คนตรงกลางจะถือที่วางรองเท้าของจักรพรรดิ และคนทางขวาจะถือร่มกันแดด ระหว่างทหารรักษาพระองค์ 3 คนนี้ ทางด้านซ้ายจะประดับด้วยต้นส้ม และทางด้านขวาจะประดับด้วยต้นซากุระ |
7. | หิ้งชั้นที่ 6 ประดับด้วยเครื่องเรือนต่างๆ 火鉢 Hibachi เตาถ่านสำหรับต้มน้ำและให้ความอบอุ่นร่างกายของจักรพรรดิ / お茶道具 Ochadoogu เครื่องชงชาสำหรับจักรพรรดิ |
8. | หิ้งชั้นที่ 7 ประดับด้วยพาหนะต่างๆ เช่น 籠 Kago เกี้ยว / 牛車 Gissha รถม้า |

สมัยนี้การจัดประดับชั้นตุ๊กตาฮินะอาจจะไม่ค่อยเห็นครบ 7 ชั้นนัก เพราะเนื่องจากตามบ้านเรือนของชาวญี่ปุ่นมีลักษณะค่อนข้างแคบ โดยส่วนใหญ่มักจะจัดแค่ชั้นแรกชั้นเดียวโดยมีจักรพรรดิกับจักรพรรดินีหรืออาจจะจัดชั้นประมาณ 2-3 ชั้น ขึ้นอยู่กับฐานะของแต่ละบ้านเรือน

เรียบเรียงโดย : ทีมงานโรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น เจ.เอ.ที. (JAT)
เอื้อเฟื้อโดย :
โรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่นแจ๊ท Jat (JAT Japanese language school)
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
หนังสือวัฒนธรรมญี่ปุ่น; โอคะโมะโทะ โทะมิ (ผู้แต่ง), แสวง จงสุจริตธรรม (ผู้แปล), รศ.ปราณี จงสุจริตธรรม (ผู้แปล). วัฒนธรรมญี่ปุ่น. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ภาษาและวัฒนธรรม, 2547
http://chuo-carp.seesaa.net/article/255292915.html
http://hina33.com/contents/narawashi.html
http://huili.blog.so-net.ne.jp/2008-03-05
http://www.netglimse.com/holidays/hina_matsuri/index.shtml
http://cedarseed.deviantart.com/art/Hinamatsuri-for-PC-15252936
http://www.sai-create.com/illustration/2011/0221.html
http://8551.blogten.jp/335795.html