วันหนึ่งเครเมอร์ตะโกนว่า “ซันชิน” ซึ่งทั้งนักเตะ และล่ามก็งง… ว่าพูดถึงอะไร ภาษาเยอรมันหรืออะไร มันคือคำว่า 残心 Zanshin ซึ่งเป็นศัพท์ที่ศาสตร์ดาบเคนโด้ของญี่ปุ่นพูดถึง…
ในยามที่เราตกอยู่ในความมืดมน เราคงอยากให้ใครซักคน เป็นเทวดามายื่นมือช่วยเรา
แต่ความจริง ไม่มีเทวดาจริงๆ บนดาวเคราะห์ดวงนี้หรอก
เนื่องจากผมเป็นหนึ่งในแฟนฟุตบอลโลกคนหนึ่ง ช่วงเวลาเดือนนี้ จะขออุทิศส่งเรื่องราวเกี่ยวกับฟุตบอลที่น่าจะช่วยให้ผู้อ่านทุกท่านไปประยุกต์ใช้กับการทำงานให้ดียิ่งขึ้นละกันนะครับ
ช่วงก่อนปี 1960 วงการฟุตบอลทีมชาติญี่ปุ่น ตกอยู่ในความมืดมน ในรายการชิงแชมป์เอเซีย ทีมชาติญี่ปุ่นดันฟอร์มเป๋ ไปพลาดท่าแพ้ทีมฟิลิปปินส์ ซึ่งตอนนั้นคือเต็งบ๋วยของบ๋วย ทำให้คนญี่ปุ่นและแฟนบอลหัวร้อนมาก เหล่าทีมงานและคนในสมาคมฟุตบอลเองมืดสิบเอ็ดด้าน จนถึงขนาดหาทางออกสุดท้ายคือให้คนต่างชาติมากอบกู้สถานการณ์
ในช่วงเวลานั้นเป็นเรื่องที่แปลกมาก ที่ชนชาติญี่ปุ่น อันแสนจะบ้าและคลั่งไคล้ความเป็นชาตินิยมจะทำแบบนี้ และพวกเขาก็ดึงตัวชายคนนึงนามว่า เด็ทท์มาร์ เครเมอร์ Dettmar Cramer ชาวเยอรมัน (ตะวันตก) มาเข้าร่วมทีม…
นักเตะญี่ปุ่นในช่วงเวลานั้น เหมือนสภาพเรือแตกกลางมหาสมุทรในยามพายุซัดและจู่ๆ ฟ้าด้านบนก็ทอแสงสีทอง ส่งเทวดานามว่าคุณเครเมอร์ลงมา เหล่านักเตะญี่ปุ่นคาดหวังว่าเขาจะมาช่วยบอกเคล็ดลับ เทคนิค ศาสตร์ที่จะทำให้ทีมชาติญี่ปุ่นก้าวไปสู่แถวหน้าของโลกฟุตบอล
แต่หลังจากที่คุณอาเครเมอร์ มากินนอนกับพวกเขากว่ายี่สิบชีวิตสักพัก…. นักเตะไม่ได้รับรู้ หรือเห็นเลยว่าเฮียแกสอนเทคนิคพิเศษอะไร…
ไม่มีการสอนลูกปั่นฟรีคิก ที่แพรวพราว มุดดินข้ามกำแพง ไซด์โป้งไซด์ก้อย แบบบราซิล
ไม่มีเทคนิคการหยุดคู่ต่อสู้ ล็อคแข็งล็อคขา แบบที่ทีมในยุโรปชอบใช้
ไม่ได้สอนว่าต้องทำไงถึงจะกระโดดได้สูง แย่งบอลกลางอากาศมาได้
ไม่มี ห่าเหวอะไรเลย (นักเตะบางคน คิดและสารภาพว่าคิดแบบนี้ตอนแรกๆ จริงๆ)
แต่สิ่งที่เครเมอร์ซัง ทำคือ ตะโกนแต่คำว่า ゲナウ เกเนา ซึ่งแปลว่า แม่นยำ (ตรงกับคำว่า seikaku ในภาษาญี่ปุ่น)
เครเมอร์ซัง เน้นการส่งบอลที่แม่นยำ คุณต้องส่งบอลไม่ว่าจากตีนซ้ายหรือขวาของคุณ ไปหาเพื่อนแบบห้ามผิดไปเกินนิ้วนึงให้ได้.. เริ่มจากส่งหาเพื่อนที่ห่างกันแค่เมตรเดียว เป็นห้าเมตร สิบเมตร หรือยี่สิบเมตร!?
ใช่ เครเมอร์ซัง เน้นย้ำกับระเบียบวินัย ความถูกต้องแม่นยำมากถึงมากที่สุด เพราะนี่คือรากฐานของฟุตบอล หรือจริงๆ แล้วคือรากฐานของทุกระบบบนโลกใบนี้ด้วยซ้ำ
เกเนา เกเนา เกเนา!! พวกนักฟุตบอลรุ่น 60 ทุกคนจำศัพท์เยอรมันคำนี้ได้ขึ้นใจ เคยมีรายการทีวีฉายว่า นักฟุตบอลญี่ปุ่นรุ่นนั้นพอเลิกเล่นบอลแล้ว ไปเจอกับเครเมอร์ซังในวัยปาไปแปดสิบ ยังทักกันเราแรกว่า เกเนาเลย!!
เครเมอร์เอาเมล็ดพันธุ์แห่งวินัย ความแม่นยำ ฝังลงไปในเลือดนักบอลญี่ปุ่น ให้พวกเขาคิดเหมือนคนทำงาน จะงานเล็กงานน้อย ไม่ใช่การดูแต่ภาพรวม ชิ้นงานแต่ละชิ้นต้องเป็นข้อมูลที่แม่นยำ ถูกต้องจริงๆ เวลาจะรายงานปัญหาถ้าบอกว่าปัญหามีสามเรื่อง ก็คือสาม ไม่ใช่รายงานไปๆ มาๆ เออจะว่าไป มีอีกเรื่องที่เกี่ยวด้วยขอเป็นเรื่องที่สี่ หรือสามเรื่อง เรื่องที่หนึ่งกับสองมองเป็นเรื่องเดียวกันละกัน ถ้าพูดหรือทำรายงานสับสนแบบนี้ หัวหน้าไม่ปลื้มแน่
และเมื่อความแม่นเกิดขึ้น เรื่องอื่นก็จะตามมา…
เครเมอร์สร้างพฤติกรรมและปรัชญามากมาย ให้แก่ทีมชาติญี่ปุ่น
พวกนักเตะทุกคนเห็นเสมอว่าไม่ว่าจะร้อนขนาดไหน โค้ชของเขา ไม่เคยสวมหมวก… หากนักเตะยังต้องทนร้อน เขาเองก็ต้องทน
เครเมอร์พล่ำสอนเด็กๆ ในการจดจ่อกับชัยชนะทีละเล็กทีละน้อย ชนะการพาสบอลได้ทีละครั้ง ชนะการวางบอลหนีมือประตูทีละครั้ง ไม่ต่างกับงาน งานทีละชิ้นที่เราทำได้สำเร็จ จะนำไปสู่ชัยชนะที่ยิ่งใหญ่…
วันหนึ่งเครเมอร์ตะโกนว่า “ซันชิน” ซึ่งทั้งนักเตะ และล่ามก็งง… ว่าพูดถึงอะไร ภาษาเยอรมันหรืออะไร
มันคือคำว่า 残心 Zanshin ซึ่งเป็นศัพท์ที่ศาสตร์ดาบเคนโด้ของญี่ปุ่นพูดถึง… หากแปลตรงตามตัวอักษร จะแปลว่า ใจที่ยังหลงเหลืออยู่ (งงใช่ไหมล่ะครับ ผมเองตอนแรก็งง นึกว่าเป็นศัพท์แนวความรัก เธอยังมีใจเหลือให้ชั้นหรือไม่ ทำนองนี้)
ความหมายของ 残心 คือ สภาพจิตใจที่เตรียมพร้อม จดจ่อตลอดเวลา คือเคนโด้จะสอนให้เรามีจิตที่ยังจดจ่ออยู่กับเกม หากใครรู้จักวิถีแห่งดาบจริงจะรู้ว่า หากคู่ต่อสู้จะล้มไปแล้วแน่นอนเราไม่ซ้ำเติม แต่ก็ไม่ใช่ว่าเราจะหันหลัง ชูดาบเก็กท่าแบบในหนังฮีไร่มดแดง แต่เราต้องตื่นรู้ และจดจ่อตลอดว่าคู่ต่อสู้จะลุกขึ้นมา แว้งแทงเราหรือไม่
เครเมอร์ซัง ก็พยายามจะสื่อว่าถึงศูนย์หน้าเราจะยิงลูกไป และคิดว่าที่คือจบหน้าที่ ที่เหลือก็ลุ้นว่าประตูจะรับได้ไหม จริงๆ แล้วไม่ใช่ ต้องตื่นตัวตลอดว่าหากคู่ต่อสู้ป้องกันได้แล้วโต้กลับเร็ว เราจะทำยังไง นักเตะญี่ปุ่นสมัยนั้นชอบดูลูกตอนลอยลิ่วไป ว่าจะเข้าประตูหรือไม่ ซึ่งถือว่าขาด Zanshin อย่างแรง พอยิงแล้ว ทุกตัวทุกตำแหน่งต้องรู้หน้าที่ กองหน้ารอซ้ำจังหวะสอง กองกลาง กองหลังที่ดันเกมสูง ต้องเตรียมถอยเข้าตำแหน่งเดิม
การทำงานก็เหมือนกัน… นาทีที่คุณส่งไฟล์งานให้ลูกค้าแล้ว คือนาทีที่งานใหม่อีกชิ้นจะเริ่ม ไม่ใช่นาทีที่มานั่งชิล
พวกนักเตะรุ่นนั้นประทับใจในการผนวกวัฒนธรรมญี่ปุ่น เข้ามาในการสอนของเครเมอร์มาก…
เกือบสามปีที่เครเมอร์อยู่กับพวกเขา เฝ้าดูทีมญี่ปุ่นเติบโต… พาทีมญี่ปุ่นไปลุยกับฮอนแลนด์ เผชิญหน้ากับออสเตรเลีย ฟอร์มทีมเพื่อไปลุยเกมโอลิมปิคที่เม็กซิโก
เครเมอร์สอนชีวิตและประสบการณ์ของเขาผ่านโรงละครพื้นหญ้าสีเขียว ชีวิตก็เหมือนเกมฟุตบอล เล่นคนเดียวไม่ได้
เครเมอร์เน้นเรื่องของมิตรภาพ การเล่นเป็นทีม เวลาที่ชนะจะมีเพื่อนใหม่ๆ โผล่ขึ้นมามากมาย แต่ในยามที่เราแพ้ต่างหาก เพื่อนถึงสำคัญ.. และเครเมอร์คือเพื่อนคนนั้นเสมอมา
เครเมอร์ไม่ใช่เทวดาที่เนรมิตให้ญี่ปุ่นขึ้นมาสู่สมัยเรืองรอง… แต่รากฐานการทำงานที่ลูกผู้ชายคนนี้ทำไว้ยังส่งต่อสู่ลูกหลานนักเตะญี่ปุ่นเสมอมา ใช่…
คนในวงการฟุตบอลญี่ปุ่น ยกย่องและยอมรับในตัวของลูกผู้ชายชาติเยอรมัน สายเลือดญี่ปุ่นคนนี้มาก…. มากถึงจารึกชื่อในหอเกียรติยศ และให้ฉายาเครเมอร์ซังว่าเป็น “บิดาแห่งวงการฟุตบอลญี่ปุ่น” ทั้งๆ ที่เป็นคนเยอรมัน !!
แล้วท่านผู้อ่านล่ะครับ… มี ZANSHIN หรือยัง?
เรื่องแนะนำ :
– ในวันที่เทพธิดาเห็นผม
– ว่าด้วยเรื่องลางาน : คนญี่ปุ่นเซอร์ไพรส์ไทย และคนไทยก็งงญี่ปุ่น
– (13++) เบคาราสุ Last Episode นิทานเมื่อทำงานกับญี่ปุ่น ไม่ถึงห้าม แต่อย่าทำดีกว่า
– The Darkest hours : เบคาราสุ EP.2 (べからずⅡ) นิทานทำงานกับญี่ปุ่นไม่ถึงห้าม แต่อย่าทำดีกว่า
– นิทาน ทำงานกับญี่ปุ่น : เบคาราสุ (べからず) ไม่ถึงห้าม แต่อย่าทำดีกว่า (EP.1)
