เทศกาลทานาบาตะกับภาษาญี่ปุ่น

บทความโดย : Azu’Nyan Prae
เรียบเรียงโดย : ทีมงานโรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น Jat

สวัสดีค่ะทุกท่านกลับมาพบกันใหม่อีกครั้ง กับเกร็ดความรู้ดีๆ เกี่ยวกับภาษาญี่ปุ่นค่ะ…
ทุกท่านชอบชมดาวยามค่ำคืนกันไหมค่ะ ถ้าท้องฟ้าโปร่งก็จะเห็นดาวบนท้องฟ้าระยิบระยับอย่างเห็นได้ชัด จำกันได้ไหมเอ่ยว่าดาวดวงไหนชื่อดาวอะไร มีที่มาอย่างไร วันนี้อยากจะให้ทุกท่านได้รู้จักที่มาของดาวสองดวงที่ถูกพลัดพรากจากกันโดยมีทางช้างเผือกกั้นขวางความรักของทั้งสอง คือ “ดาวอัลแตร์” กับ “ดาววีก้า” เอ๊ะ..สงสัยกันแล้วใช่ไหมคะว่าคือดาวอะไร

Azu จะนำทุกท่านย้อนอดีตตำนานรักของหญิงทอผ้ากับชายเลี้ยงวัว ถ้าพร้อมแล้ว…ก็ไปร่วมฉลองงานเทศกาลทานาบาตะกันเลยค่ะ

 

ทานาบาตะ (Tanabata, 七夕) หมายถึง งานเทศกาลทานาบาตะหรืองานฉลองดวงดาวของประเทศญี่ปุ่น จัดขึ้นในคืนวันที่ 7 กรกฎาคมของทุกปี เป็นเทศกาลที่ผู้คนทั่วไปจะเขียนคำอธิษฐานต่างๆ ลงบน ทังซะขุ (Tanzaku, 短冊) คือ กระดาษรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า แล้วนำไปห้อยบนกิ่งไผ่พร้อมด้วยสิ่งประดับประดาอื่นๆ

ทานาบาตะ (Tanabata, 棚機) ในสมัยโบราณเป็นพิธีบูชาของญี่ปุ่นมีขึ้นมาตั้งแต่สมัยนาระ ผู้หญิงทอผ้าหวังว่าจะได้รับพรและขับไล่สิ่งที่ไม่ดีออกไปจากร่างกาย โดยผู้หญิงที่ถูกเลือกนั้นเรียกว่า ทานาบาตะทสึเมะ (Tanabatatsume, 棚機女) จะถูกเก็บตัวไว้ใน ห้องที่มีเครื่องทอผ้า (Hataya, 機屋) ซึ่งอยู่ที่ริมแม่น้ำที่บริสุทธิ์ จะทอผ้าอย่างขะมักเขม้นและตั้งใจถวายแด่เทพผู้ครองสวรรค์ เครื่องทอผ้าจึงถูกเรียกว่า “Tanabata”

หลังจากที่ศาสนาพุทธเริ่มมีผู้คนนับถือกันมากขึ้น ก็เริ่มมีการจัดให้คืนวันที่ 7 กรกฎาคม เป็นคืนเพื่อสำหรับเซ่นไหว้บุคคลที่ล่วงลับไปแล้วซึ่งเรียกว่าเทศกาลโอบ้ง (Obon, お盆) หรือเทศกาลรำลึกถึงผู้ตายของชาวพุทธ โดยหวังว่าจะมีฝีมือในการทอผ้าและเย็บผ้าที่เก่งขึ้นเหมือนโอริฮิเมะ (Orihime, おりひめ) = โชะคุโจะเซอิ (Shukujosei, 織女星) ซึ่งก็คือดาววีก้านั่นเอง จะมีการเซ่นไหว้ด้วยเข็มและบ่วงดาว และนอกจากนี้ก็ยังขอพรให้ประสบความสำเร็จในด้านต่างๆ อีกด้วย

 

---

 

ตำนานทางช้างเผือก

กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้วที่ฝั่งแม่น้ำด้านเหนือ ของอามาโนะกาว่า (Ama no gawa, 天の川) ซึ่งแปลว่าทางช้างเผือกบนสวรรค์ มีลูกสาวของเทพผู้ครองสวรรค์นางหนึ่งชื่อว่าโอริฮิเมะ (Orihime, おりひめ) = ดาววีก้า

โอริฮิเมะเป็นคนที่สวยและขยันขันแข็งทำงานไม่ยอมหยุด งานประจำของนาง ก็คือการทอผ้า นางทอผ้าได้สวยงามและประณีตมากจึงเป็นที่พึงพอใจของเหล่าเทพทั้งหลาย ทำให้นางต้องทอผ้าอยู่ตลอดวันตลอดคืน เทพผู้ครองสวรรค์ผู้เป็นบิดาเป็นห่วงและสงสารธิดาจึงคิดที่จะให้นางได้มีคู่ครอง เทพผู้เป็นบิดาจึงประกาศหาคู่ให้กับโอริฮิเมะ นางถูกตาต้องใจกับชายหนุ่มที่ชื่อฮิโกโบชิ (Hikoboshi, ひこぼし) = ดาวอัลแตร์

ฮิโกโบชิเป็นคนเลี้ยงวัวอยู่ฝั่งด้านใต้ของทางช้างเผือก เป็นคนที่ขยันขันแข็งไม่แพ้โอริฮิเมะ ร่างกายกำยำและสง่างาม ยามเมื่อเลือกคู่ก็ดูเหมือนว่าทั้งคู่ จะถูกตาต้องใจซึ่งกันและกัน เทพผู้เป็นบิดาจึงให้ทั้งสองได้แต่งงานกัน หลังจากนั้นโอริฮิเมะก็ไม่ยอมทำงานทอผ้าอย่างขยันขันแข็งเหมือนเมื่อก่อน ส่วนฮิโกโบชิก็ไม่เลี้ยงวัวเหมือนเมื่อก่อนเช่นกัน ปล่อยให้วัวเดินเพ่นพ่านไปทั่วบริเวณ ทั้งสองจะออกไปเที่ยวด้วยกันทุกวันทุกคืน นางมีความสุขมากและลุ่มหลงฮิโกโบชิจนลืมหน้าที่ประจำของนาง แต่ยิ่งนานวันเข้าโอริฮิเมะก็ยิ่งหลงระเริงกับความรักจนลืมหมดทุกสิ่งทุกอย่าง เทพผู้เป็นบิดาจึงพิโรธลงโทษให้ทั้งสองแยกจากกันไปอยู่คนละทิศของทางช้างเผือก โอริฮิเมะโศกเศร้าเสียใจที่ต้องพลัดพรากจากชายผู้เป็นที่รัก นางร่ำไห้จนน้ำตาแทบจะเป็นสายเลือด เทพผู้เป็นบิดาเฝ้ามองดูความเศร้าโศกของนางทุกวันทุกคืน จนกระทั่งเทพผู้เป็นบิดาเกิดความสงสารในตัวนาง จึงอนุญาตให้นางข้ามทางช้างเผือกไปพบฮิโกโบชิได้หนึ่งครั้ง แล้ววันนั้นก็คือวันที่ 7 เดือน 7 ของทุกปี

จากนั้นมาทั้งสองจึงมีความหวังว่าจะได้พบกันถึงแม้ว่าจะเป็นปีละครั้งก็ตาม โอริฮิเมะกับฮิโกโบชิจึงกลับมาขยันขันแข็งตั้งหน้าตั้งตาทำงานเหมือนเดิม และในทุกๆ ปี ทางช้างเผือกจะออกมาปรากฏบนท้องฟ้า เป็นเวลาที่โอริฮิเมะและฮิโกโบชิจะได้มาพบกันสมดังปรารถนา

 

---

 

วิธีฉลองเทศกาลทานาบาตะ
สิ่งที่ต้องเตรียม : กิ่งไผ่หรือต้นไผ่ขนาดเล็กที่อยู่ในกระถาง ปากกาเมจิก โอริกามิ (Origami, 折り紙) = กระดาษสีหลายๆ แผ่น กรรไกร กาว เครื่องเจาะกระดาษ และด้าย

 

1. วิธีทำทังซะขุ (Tanzaku no tsukuri kata, 短冊 の作り方)

 

2. วิธีทำห่วงแหวนกระดาษ (Juuji-wakka-tsuzuri no tsukuri kata, 十字輪っかつづり の作り方)

 

 

 

 

3. วิธีทำทางช้างเผือก (Ama no gawa no tsukuri kata, 天の川 の作り方)

 

 

 

 

---

ตัวอย่างคำอธิษฐานที่นิยมใช้กันบ่อยๆ

ขอให้เก่งภาษาญี่ปุ่น
日本語 が上手になりますように
(Nihongo ga jyoozu ni narimasu yooni)

ขอให้สอบวัดระดับความรู้ภาษาญี่ปุ่นผ่าน
日本語能力試験に合格できます ように
(Nihongo nooryokushiken ni gookaku dekimasu yooni)

ขอให้ได้ไปประเทศญี่ปุ่น
日本に行けますように
(Nihon ni ikemasu yooni)

ขอให้ได้เป็นไกด์
ガイドになれますように
(Gaido ni naremasu yooni)

ขอให้มีสุขภาพที่แข็งแรง
健康でいられますように
(Kenkoo de iraremasu yooni)

ขอให้มีความสุข
幸せでありますように
(Shiawase de arimasu yooni)

ขอให้ทุกคนในครอบครัวมีความสุข
家族みんなが幸せでありますように
(Kazoku minna ga shiawase de arimasu yooni)

ขอให้มีผลการเรียนที่โรงเรียนดีขึ้น
学校の成績が上がりますように
(Gakkoo no seeseki ga agarimasu yooni)

ขอให้เก่งฟุตบอล
サッカーが上手になりますように
(Sakkaa ga joozu ni narimasu yooni)

ขอให้สอบเข้ามหาวิทยาลัย…ได้
○○大学に合格しますように
(○○ daigaku ni gookaku shimasu yooni)

ขอให้มีแฟนสวย
きれいな恋人ができますように
(kiree na koibito ga dekimasu yooni)

ขอให้มีแฟนหล่อ
ハンサムな恋人ができますように
(Hansamu na koibito ga dekimasu yooni)

ขอให้ได้แต่งงานกับคุณ…
○○さんと結婚できますように
(○○-san to kekkon dekimasu yooni)

ขอให้ประสบผลสำเร็จ
人生の成功をおさめられますように
(Jinsee no sekoo o osameraremasu yooni)

ขอให้ได้โบนัสทุกปี
毎年ボーナスが貰えますように
(Maitoshi boonasu ga moraemasu yooni)

ขอให้ถูกลอตเตอรี่
宝くじがあたりますように
(Takarakuji ga atarimasu yooni)

ขอให้เป็นเศรษฐี
お金持ちになりますように
(Okane mochi ni narimasu yooni)

เป็นยังไงบ้างคะ..เรื่องราวความรักระหว่างเจ้าหญิงทอผ้ากับคนเลี้ยงวัวและเทศกาลทานาบาตะที่เป็นเหมือนกระจกสะท้อนถึงความละเมียดละไมที่แฝงไปด้วยความเรียบง่ายแห่งขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมของประเทศญี่ปุ่นที่ Azu นำมาเล่าในครั้งนี้ จึงอยากให้ทุกท่านได้ลองฟังเพลงเพลงนึงคะเพื่อให้เข้ากับเทศกาลทานาบาตะ ชื่อเพลงว่า “kimi no shiranai monagatari by supercell” เพราะมากลองฟังกันดูนะคะ

ส่วนเรื่องราวถัดไปจะเป็นเรื่องอะไรนั้น รับรองได้ว่าน่าสนใจอย่างแน่นอนค่ะ โปรดติดตามเรื่องต่อไปนะคะ