วิชายุทธ วิถีเซน by Lordofwar Nick
มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (84) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการจับตาดูในสายสำนักอื่น
สวัสดีครับ ไม่อยากจะสปอยล์เลยว่า เรามาถึงกลางทางของ “คัมภีร์แห่งวาโย” กันแล้วนะครับ (ห๊า) อีกนิดเดียว ฮึดๆ หน่อยครับ สู้ๆ
สวัสดีครับ ขุ่นพระ! เมื่อมาถึงจุดนี้แล้วพอมองย้อนกลับไปถึงตอนที่ตัดสินใจอ่านและเขียนเรื่องราวของ “คัมภีร์ห้าห่วง” ตกใจเลย เฮ้ย เรามาไกลขนาดนี้แล้วเหรอเนี่ย (ฮา) มันเป็นอะไรที่ใช้กำลังภายในไม่น้อยนะครับ ในบางวันมันก็เหนื่อยเอามากๆ สำหรับการตีความ นั่นแหละครับ ต้องที่ marumura ที่เดียวเท่านั้นที่ท่านจะได้อ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” แบบเต็มๆ ไม่ตัด ไม่ใช่บทสรุปที่สรุปกันไปเองจากที่เขาแปลภาษาอังกฤษอีกต่อ นี่แปลจากภาษาญี่ปุ่นโบราณจริงๆ เลย ไม่ต้องไปซื้อหนังสือเล่มเป็นร้อย อ่านฟรี ครับ (เสียแต่ค่าเนต 555) พูดแล้วก็ มาอ่านกันต่อครับ
คำแปลข้อความต้นฉบับ
風の巻
คัมภีร์แห่งวาโย
七 一 他流に目付と云事
เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการจับตาดูในสายสำนักอื่น
`目付 `と云ひて其流により敵の太刀に目を付るも有又は手に目を付る流も有 `或は顔に目を付或は足などに目を付るも有 `其ごとくとりわけて目を付んとしてはまぎるる心有て兵法のやまひといふ物になるなり `其子細は鞠をける人は鞠に能目を付ね共びんずりをけおひまりをしながしてもけまはりてもける事 `物になるると云所あれば慥に目に見るに及ばず `又はうかなどするもののわざにも其道になれては戸びらを鼻にたて刀を幾腰もたまなどにとる事 `是皆慥に目付とはなけれ共不㆑断手にふれぬればおのづから見ゆる所也 `兵法の道に於ても其敵其敵としなれ人の心の軽重を覚え道を行得ては太刀の遠近遅速迄も皆見ゆる儀也
ที่เรียกว่า “จับตาดู” ตามแต่สำนักนั้นๆ ที่จับตาดูที่ทะจิของศัตรูก็มี หรือสายสำนักที่จับตาดูที่มือก็มี บ้างก็จับตาดูที่ใบหน้า บ้างก็จับตาดูที่เท้าก็มี การจะจับตาดูแบ่งแยกตามอย่างนั้น จะมีจิตปนเป (สับสน) กลายเป็นสิ่งที่เรียกว่าความป่วยไข้ของพิชัยสงคราม ข้อปลีกย่อยนั้น คนเตะลูกกลม (มาริ 鞠) นั้น แม้ตาไม่อาจจับจ้องที่ลูกกลม (ก็) เตะเฉียดขมับได้ แม้ลูกรับ (บนแผ่นหลัง) ไหลก็อ้อมเตะได้ หากเป็นอย่างที่ว่าชินกับสิ่ง (นั้น) แล้วย่อมไม่ต้องถึงกับมองที่ตาเป็นแน่แท้ อีกทั้ง แม้ในวิชาการละเล่นอย่างโฮกะ (放下) หากคุ้นเคยกับวิถีนั้นแล้ว เอาบานประตูมาตั้งทีจมูก แม้ดาบก็ไกว ลูกกลมก็จับ นี้ล้วนแม้มิใช่การจับดูตาโดยแน่แท้ หากแตะที่มือไม่ขาดตอน จะเห็นได้ของมันเอง แม้ในวิถีแห่งพิชัยสงคราม เมื่อสู้กับศัตรูนั้นศัตรูนั้นจนคุ้นเคย จำได้หมายรู้ซึ่งเบาหนักของจิตของคน ปฏิบัติได้มาซึ่งวิถีแล้ว กระทั่งไกลใกล้ช้าเร็วของทะจิก็ยังล้วนเห็นหมด
`兵法の目付は大形其人の心に付たる眼也 `大分の兵法に至ても其敵の人数の位に付たる眼也 `観 `見 `二ツの見やう観の目つよくして敵の心を見其場の位を見大きに目を付て其戦のけいきを見其折ふしの強弱を見てまさしく勝事を得る事専也 `大小兵法に於てちひさく目を付る事なし `前にもしるす如く濃にちひさく目を付るによつて大きなる事をとりわすれまよふ心出きて慥なる勝をぬかすもの也 `此利能々吟味して鍛錬有べき也
การจับตาดูแห่งพิชัยสงครามนั้น โดยภาพใหญ่ คือตาที่จับจ้องที่ใจของคนนั้น แม้กระทั่งพิชัยสงครามของส่วนใหญ่ คือตาที่จับจ้องตำแหน่งของจำนวนคนของศัตรูนั้น “จ้องดู” “มองดู” อาการดูทั้งสอง ตาที่จ้องดูนั้นเข้มแข็ง มองจิตของศัตรู มองตำแหน่งของแห่งที่นั้น จับตาดูให้ใหญ่ ดูสภาพการณ์ของการศึกนั้น ดูความเข้มแข็งอ่อนแอของเวลานั้น การได้ชัยชนะอย่างจะแจ้งนั้นเป็นเรื่องใหญ่สำคัญ ในพิชัยสงครามใหญ่เล็ก ไม่มีการจับตาดูเล็ก อาศัยการจับตาดูเล็กเข้มข้นดังที่จดไว้ก่อนหน้า จะลืมเรื่องใหญ่ เกิดใจหลง ทำชัยชนะให้หลุดไปเป็นแน่แท้ ประโยชน์นี้ ขอจงคิดพินิจให้ดีๆ ฝึกฝนบ่อยๆ
การตีความและอภิปราย
ในเรื่องเนื้อหาของคำสอน จัดว่าชัดเจนแล้วว่ามูซาชิเน้นย้ำความสำคัญของการ “ทำให้คุ้นเคย” จนรู้อาการสภาวะต่างๆ ได้อย่างที่ว่า มองเห็นได้ในความคิดแบบไม่ต้องพึ่งตาดูอย่างเดียว และการมองสิ่งต่างๆ ให้เป็นภาพใหญ่ อย่ามัวแต่มองสิ่งปลีกย่อยจนละเลยภาพรวม ดังนั้นผมจะไม่กล่าวให้มากความเกินไป
แต่จะขอมาพูดเรื่องเกร็ดความรู้นิดหน่อยครับ อย่างแรกคือเรื่องกีฬาการละเล่นโบราณอย่างหนึ่งของญี่ปุ่นที่เรียกว่า “เคะมาริ” (เตะลูกกลม 蹴鞠) ซึ่งเป็นของที่เขาเล่นกันในรั้วในวัง กติกาถ้าจะพูดให้ง่ายสุดก็คือ เตะส่งกันเลี้ยงลูกให้อยู่กลางอากาศไปเรื่อยๆ โดยไม่ตกพื้น (ใครทำลูกกลมหล่นพื้นคือแพ้)
“เคะมาริ” (เตะลูกกลม 蹴鞠) ที่มา traditionalsports.org
อีกอันก็คือ โฮกะ (放下) เป็นรูปแบบของ “โชว์กายกรรมข้างถนน” อย่างหนึ่งที่มีมาแต่ยุคมุโรมาจิ ซึ่งการโยนบอลโยนมีดก็เป็นการโชว์แบบหนึ่ง บางทีนักโชว์กายกรรมพวกนี้ก็เคาะไม้ไผ่ (ที่เรียกว่า โกคิริโกะ) เดินไปบ้าง ยืนตามแยกบ้าง ร้องลำนำเล่านิทานไป
นักเล่นโฮกะ (โฮกะชิ 放下師) ที่มา wikipedia
ครับ สำหรับการอภิปรายวันนี้ก็จบแต่เพียงเท่านี้ พบกันใหม่สัปดาห์หน้าสวัสดีครับ
เรื่องแนะนำ :
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (83) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): หก การใช้การตั้งท่าทะจิในสายสำนักอื่น
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (82) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): ห้า การมีทะจิจำนวนมากในสายสำนักอื่น
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (81) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): สี่ การใช้ทะจิสั้นในสายสำนักอื่น
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (80) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): สาม สิ่งที่เรียกว่า ทะจิแรง ในสายสำนักอื่น
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (79) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): สอง การถือทะจิใหญ่ของสำนักอื่น
#มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (84) คัมภีร์แห่งวาโย (ลม): เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการจับตาดูในสายสำนักอื่น