วิชายุทธ วิถีเซน by Lordofwar Nick
มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (19) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): เก้า ลำดับของเบื้องหน้าทั้งห้า เรื่องอันดับแรก
สวัสดีครับท่านผู้อ่าน หลังจากที่ผมอ่านข่าวที่ว่ากรมอนามัยแถลงข่าวเรื่อง กินถูกหลักโภชนาการ บริหารร่างกาย #อยู่ได้กับโควิด แล้ว ผมก็สบถว่า ไอ้ &%$#@ เรื่องอย่างนี้ควรจะออกมาพูดให้ประชาชนได้รู้ได้ฟังเสียตั้งแต่มันเกิดวิกฤติกันใหม่ๆ แล้ว ไม่ใช่ปล่อยมาจนป่านแล้วเพิ่งมาพูด เพราะไม่มีอะไรดีไปกว่า “การทำตนให้พร้อมเสมอ” ในที่นี้ก็คือการรักษาสุขภาพไว้ให้ดี
พูดไปท่านผู้อ่านบางท่านที่ติดตามอ่านบทความรายสัปดาห์ของผมก็อาจบอกว่าผมนี่…จัง พูดแต่เรื่องนี้อยู่ได้ ท่านผู้อ่านครับ ผมในวัยนี้ซึ่งดูเผินๆ ดูเหมือนจะยังแข็งแรงดีอยู่ก็จริง แต่ก็รู้ตัวดีเสมอว่า หากไม่รักษาเสาหลักทั้งสามแห่งสุขภาพ คือการกิน การนอน การออกกำลังกาย ไว้ให้ดีทั้งสามเสา วันใดเสาต้นใดต้นหนึ่งล้มไป ร่างกายผมอาจล้มครืนทันที อาจถึงขั้นหมดสภาพกลายเป็นลุงแก่ๆ โรคเต็มตัวได้เลย ทุกวันนี้ก็ยังคอยเช็คความดัน (ให้พยาบาลที่ทำงานเช็คให้) อยู่เลย แต่อย่างน้อยการนอนก็เหมือนจะดีขึ้น นอนสามหรือสี่ทุ่มกว่าๆ ไม่เกินนี้
ท่านผู้อ่านก็รักษาสุขภาพกันด้วยนะครับ
เรามาเข้าเนื้อหาหลักกันเลยครับ
คำแปลข้อความต้นฉบับ
水の巻
คัมภีร์แห่งอาโป
九 一 五ツのおもての次第 第一の事
เก้า ลำดับของเบื้องหน้าทั้งห้า เรื่องอันดับแรก
`第一の構中段 `太刀先を敵の顔へ付て敵に行相時敵太刀打かくる時右へ太刀をはづして乗り又敵打かくる時きつさきかへしにて打うち落したる太刀其儘置又敵の打かくる時下より敵の手はる是第一也 `総別此五ツの表書付る斗にては合点なりがたし `五ツの表のぶんは手にとつて太刀の道稽古する所也 `此五ツの太刀筋にて我太刀の道をも知り如何様にも敵の打太刀知るる所也是 `二刀の太刀の構五ツより外に有らず `と知らする所也 `鍛錬すべきなり
ท่าตั้งดาบอันดับแรก ตั้งดาบที่กลางลำตัว (จูดัง 中段) ปลายทะจิชี้เป้าไปที่หน้าของศัตรู เวลาประจันหน้าศัตรู ยามศัตรูฟันค้าง ทำทะจิ (ของศัตรู) ให้หลุดออกไปทางขวาแล้วขึ้นขี่ไป (กดไว้) หรือยามศัตรูฟันค้าง ให้ฟันโดยคืนปลายคมดาบ (คิสซากิคาเอชิ 切先返し) ทะจิที่ฟันลงมานั้นให้อยู่อย่างนั้น หรือยามศัตรูฟันค้าง พาดมือของศัตรูจากข้างล่าง นี้คืออันดับแรก โดยรวมแล้ว เบื้องหน้าทั้งห้านี้ เพียงที่เขียนใส่ไว้ ยากจะจับจุดถูก ส่วน (หน้าที่) ของเบื้องหน้าทั้งห้านั้น คือการฉวยเอาใกล้มือ ฝึกฝนร่ำเรียนวิถีแห่งทะจิ ในเส้นสายทะจิทั้งห้านี้ การก็รู้ซึ่งวิถีดาบของตน แม้จะมาไม้ไหนก็รู้ทะจิที่ศัตรูตีมา นี้คือการให้รู้ว่า “การตั้งท่าทะจิของ (สำนัก) นิโต (สองดาบ) ไม่มีที่ (อื่น) นอกไปจากทั้งห้า” สมควรฝึกฝน
การตีความและอภิปราย
ก่อนอื่นผมอยากพูดถึงสิ่งที่เรียกว่า “ลงมือทีหลังถึงก่อน” หากท่านใดเคยเรียนวิชาหมัดมวยหรือวิชาต่อสู้ด้วยมือเปล่า (หรืออย่างน้อยสุดเคยอ่านฉากบู๊ในนิยายกำลังภายใน) ผมจะบอกว่า หลักการไม่ต่างจากดาบแหละครับ
คือการที่เราจะ “ลงมือทีหลังถึงก่อน” ได้ ก่อนอื่นต้องดูรู้ก่อนว่าอีกฝ่ายจะลงมือแบบไหน แล้วชิงลงมือให้ถึงตัวคู่ต่อสู้ขณะที่คู่ต่อสู้ลงมือแล้วแต่ยังไม่สุด (ไม่ถึงตัวเรา) ถ้าจะเอาที่เข้าใจง่ายสุดก็คือหมัดเคาน์เตอร์ในมวยสากลครับ
ฝ่าย B คาดเดาได้ว่า ฝ่าย A ต้องปล่อยแย็บซ้าย (ซึ่งปกติมวยสากลยืนแบบออโธดอกซ์ก็ต้องยืนเท้าซ้ายนำแล้วปล่อยแย็บซ้ายอยู่แล้ว) ชั่วขณะที่ ฝ่าย A ปล่อยแย็บซ้ายแต่ยังไม่สุด ฝ่าย B เห็นจังหวะที่ฝ่าย A หน้าเปิด ปล่อยขวาตรงสวนไป (ที่มา wikipedia)
คำที่ว่า “ลงมือก่อนได้เปรียบ” ใช้ได้กับคู่ต่อสู้ที่ประมาทไม่ได้คอยจับตาดูให้ดี หรือเชิงอ่อนกว่ากันมาก ครับ แต่กับคนที่ฝีมือเหนือกว่า การเข้าบุกลงมือก่อนอาจกลายเป็นการเปิดช่องโหว่ “ถึงตาย” เอาได้ ผมโดนมาแล้ว ตอนผมพุ่งจะ pass guard สายน้ำตาลที่นอนตะแคง แค่ช่องโหว่ที่ผมห้อยแขนซ้ายลง ปรากฎว่าโดนซับมิชชั่นแขนซ้าย นั่นแหละครับ
เรื่องของการ “ลงมือทีหลังถึงก่อน” จะว่าไปก็มีผู้บรรยายถึงในฉากการต่อสู้ที่ถูกเล่าซ้ำกันบ่อยเหลือเกินเรื่องสู้กับซาซากิ โคจิโร่ เนี่ย ดังที่บรรยายในหนังสือ “บุโคเด็น” (武公伝 แต่งขึ้นในปี พ.ศ. 2298 โดยโทโยดะ เซชู 豊田正脩 อาจารย์ผู้สอนวิชาดาบสำนักนิเท็นอิจิริวให้แก่ตระกูลมัตซึอิ) ความว่า
小次郎は怒って武蔵の眉間を打ち、武蔵の鉢巻が切れた。同時に武蔵も木刀を小次郎の頭にぶつけた。倒れた小次郎に近づいた武蔵に小次郎が切りかかり、武蔵の膝上の袷衣の裾を切った。武蔵の木刀が小次郎の脇下を打ち骨が折れた小次郎は気絶した。
โคจิโร่นั้นโกรธแล้วตีหว่างคิ้วมูซาชิ ผ้าพันหัว (ฮะจิมากิ) ของมูซาชิถูกฟันขาด ขณะเดียวกัน มูซาชิก็ฟาดดาบไม้ใส่หัวของโคจิโร่ โคจิโร่นั้นฟันค้างใส่มูซาชิที่โคจิโร่ล้มลงใกล้ๆ จน ชายเสื้อนอกที่อยู่เหนือเข่าของมูซาชิขาด โคจิโร่ที่โดนดาบไม้ของมูซาชิตีใต้รักแร้จนกระดูกหัก ได้หมดสติไป
ใดๆ ก็ดี เรื่องของชีวประวัติของมูซาชินั้น เป็นอะไรที่ยากจะแยกแยะว่าอันไหนเรื่องจริงอันไหนเรื่องแต่ง ฉะนั้นอ่านได้แต่ยังจะถือเป็นจริงไปเสียหมดคงไม่ได้ แต่อย่างน้อย หลักการ “ลงมือทีหลังถึงก่อน” ก็เป็นสิ่งที่มีอยู่จริงในวิชาต่อสู้ทั้งหลาย จะในวิชาหมัดมวยหรือวิชาปล้ำทุ่ม ก็ล้วนสามารถมองหามองเห็นสิ่งนี้ได้ ไม่จำกัดแต่เพียงวิชาดาบเท่านั้นครับ
อีกเรื่องที่อยากจะขอนำมาอภิปรายก็คือเรื่องของรูปแบบการวาดดาบที่เรียกว่า คืนปลายคมดาบ (คิสซากิคาเอชิ 切先返し) พอดีผมไปเจอสิ่งนี้ในเว็บนี้ https://nitenichiryu-tokyo.online เลยอยากจะให้ดูกันครับ
ดูท่าจะต้องใช้พลังข้อมือในการหมุน บวกกับการใช้แรงเหวี่ยงโดยวาดปลาบดาบเป็นวงกลมเข้าช่วยด้วย
ก่อนจากกันวันนี้ขอขุดรูปเก่าๆ มาให้ดูเพลินๆ เปลี่ยนอารมณ์นะครับ
ครับ มีช่วงหนึ่งผมพยายามอดเหล้าเบียร์ด้วยการกินน้ำโซดาแทน อารมณ์คล้ายคนเคี้ยวหมากฝรั่งเพื่อเลิกบุหรี่ มาตอนนี้น้ำโซดาก็ไม่ค่อยกินแล้วครับ พอจะอดได้มากขึ้นแล้ว
พบกันใหม่สัปดาห์หน้านะครับสวัสดีครับ
เรื่องแนะนำ :
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (18) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิ่งที่เรียกว่าวิถีของทะจิ
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (17) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): เรื่องของการตั้งท่าห้าแบบ
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (16) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): เรื่องของการใช้เท้า
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (15) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): เรื่องของอาการถือทะจิ
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (14) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิ่งที่เรียกว่าการจับตาดูแห่งพิชัยสงคราม
#มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (19) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): เก้า ลำดับของเบื้องหน้าทั้งห้า เรื่องอันดับแรก