ความเคลื่อนไหวการเทิดทูนจักรพรรดิและขับไล่คนนอก
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
เมื่อพลเรือจัตวา Perry พาเรือดำมาเยือนญี่ปุ่น จนส่งผลให้ปีถัดมาในปี 1854 เกิดสนธิสัญญาสันติภาพระหว่างญี่ปุ่นกับอเมริกา มีการเปิดท่าเรือชิโมะดะ [下田] (จังหวัดชิสุโอกะ ในปัจจุบัน) และท่าเรือฮะโคะดะเทะ [箱館] (เมืองฮะโคะดะเทะ จังหวัดฮอกไกโด ณ ปัจจุบัน) นี่คือจุดสิ้นสุดของการปิดประเทศที่ยาวนานมากว่า 200 ปี
ในปีค.ศ. 1958 (ศักราชอันเซที่ 5) อเมริกากลับมาเยือนญี่ปุ่นอีกครั้ง พร้อมกับข้อเรียกร้องให้ทำสนธิสัญญาการค้า การเปิดท่าเรือหกท่าที่รวมถึงท่าเรือนากาซากิและโยโกฮาม่า การเปิดเสรีการค้า การอนุมัติให้อำนาจศาลฝั่งอเมริกา และการขอให้ญี่ปุ่นยกเลิกภาษีศุลกากร
ผู้อยู่ในตำแหน่งไทโร* ตอนนั้น อีนะโอะสุเขะ [井伊直弼] ที่ก้าวมารับตำแหน่งไทโรเมื่อเดือนเมษายน ตอนแรกตั้งใจที่จะรอคำอนุญาตจากจักรพรรดิต่อข้อเรียกร้องของอเมริกา แต่ถูกกีดขวางจากเหล่าคุเกียว* ในราชสำนัก และเหล่ารัฐมนตรีมีความเกรงกลัวต่อแรงกดดันจากภายนอก จนเดือนมิถุนายนอีนะโอะสุเขะต้องทำสนธิสัญญาการค้ากับอเมริกาทั้งๆที่ยังไม่ได้รับคำอนุญาตจากจักรพรรดิ ซึ่งสนธิสัญญานี้ทำให้ญี่ปุ่นอยู่ในสถานะเสียเปรียบและยังส่งผลให้ ประเทศอื่นๆอย่างรัสเซีย อังกฤษ และ ฝรั่งเศสเอาอย่าง ขอทำสนธิสัญญาที่มีเนื้อหาทำนองเดียวกันกับญี่ปุ่น
จากสนธิสัญญาการค้าที่ไม่เป็นธรรม ก่อให้เกิดภาวะสินค้าขาดตลาด ราคาสินค้าพุ่งสูง ทำให้มีคนญี่ปุ่นที่ไม่พอใจ ก่อให้เกิดความเคลื่อนไหวที่จะขับไล่พวกคนต่างชาติออกไป ซึ่งส่วนใหญ่จะเริ่มจากเหล่า “บุชิ” ระดับล่าง
ซึ่งการเคลื่อนไหวในการขับไล่คนต่างประเทศ, ไม่ให้คนต่างด้าวเข้าประเทศนี้เรียกในภาษาญี่ปุ่นว่า “โจอิ” [攘夷] เป็นคำจากภาษาจีน เขียนด้วยตัวคันจิที่ยากพอสมควร มีความหมายตามตัวอักษรว่า “ขับไล่คนป่าเถื่อน” ซึ่งจากคำศัพท์ทำให้เราเห็นมุมมองของคนญี่ปุ่นต่อคนต่างชาติ อย่าง อเมริกา รัสเซีย อังกฤษ ว่าคนญี่ปุ่นมีความไม่พอใจในชาติเหล่านี้
การที่รัฐบาลโชกุนเปิดประเทศทั้งที่ยังไม่ได้รับคำอนุญาตจากจักรพรรดิ สร้างความไม่พอใจในเหล่าประชาชน กลุ่มผู้ต้องการขับไล่คนต่างด้าวจึงร่วมมือกับกลุ่มผู้สนับสนุนจักรพรรดิ กลายเป็นการเคลื่อนไหวเทิดทูนกษัตริย์และกำจัดภัยต่างด้าว และจากเหตุการณ์นี้ทำให้ความเชื่อมั่นในรัฐบาลโชกุนถดถอยลง เกิดกระบวนการโค่นล้มรัฐบาลโดยที่จุดศูนย์กลางอยู่ที่แคว้นโจชู*
แต่ทางรัฐบาลโชกุนเองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ ร่วมมือกับแว่นแคว้นที่แข็งแกร่งอย่างแคว้นซะซึมะ* พยายามที่จะสมานความสัมพันธ์ระหว่างฝั่งโชกุนกับฝั่งจักรพรรดิ โดยหนึ่งในการเคลื่อนไหวนี้คือการขอน้องสาวของจักรพรรดิสมรสกับโชกุนรุ่นที่ 14 โตะคุกะวะอิเอะโมะจิ (徳川家茂) ซึ่งจริงๆแล้วแคว้นซะซึมะต้องการสร้างรูปแบบการปกครองใหม่ที่ประกอบด้วยรัฐบาลโชกุนกับแว่นแคว้นที่แข็งแกร่ง โดยยกระดับแคว้นตัวเองมีส่วนในการปกครองมากขึ้น
แต่เมื่อโชกุนโตะคุกะวะอิเอะโมะจิ เดินทางเข้าไปยังเกียวโตะเมื่อวันที่ 3 มีนาคมปีค.ศ.1863 พร้อมคณะผู้ติดตามกว่า 500 ชีวิต นับว่าเป็นครั้งแรกในรอบ 230 ปีที่มีโชกุนเดินทางไปยังเกียวโตะนับตั้งแต่โชกุนรุ่นที่สาม, จักรพรรดิโคเมเทนโน (孝明天皇) มอบหมายอำนาจทางการเมืองทั้งหมดให้โชกุน จึงเป็นเหตุให้แคว้นซะซึมะโกรธมาก แคว้นซะซึมะจึงไปจับมือกับแคว้นโจชูที่อดีตเป็นศัตรูกัน โดยการ lobby ของฮันชิ*ของแคว้นโตสะ* ผู้มีนามว่า ซากาโมะโตะ ริวมะ
วันที่ 15-17 สิงหาคมปีค.ศ.1863 แคว้นซะซึมะทำการสู้รบกับอังกฤษ ปีถัดมาแคว้นโจชูทำสงครามกับพันธมิตรสี่นานาชาติที่ประกอบด้วย อังกฤษ ฝรั่งเศส ฮอลันดา อเมริกา ผลพวงจากสงครามทำให้กลุ่มผู้ต้องการขับไล่คนต่างด้าว “สำนึกได้ว่า” พวกเขาไม่มีอะไรจะไปต่อสู้กับคนชาติตะวันตกได้ ไม่มีศักยภาพที่จะขับไล่คนต่างชาติออกไปได้ จนทำให้การเคลื่อนไหวทางการเมืองจากการขับไล่คนต่างชาติกลายไปเป็นการล้มล้างรัฐบาลโชกุนแทน
ในปีค.ศ.1867 (ศักราชเคโอที่ 3) โชกุนรุ่นที่ 15 โตะคุกะวะ โยะชิโนะบุ (徳川慶喜) ขึ้นครองอำนาจ พยายามที่จะทำให้รัฐบาลโชกุนกลับเข้ารูปเข้ารอย โดยรับการสนับสนุนจากฝรั่งเศส ส่วนแคว้นซะซึมะกับแคว้นโจชูที่เป็นพันธมิตรก็เริ่มกระบวนการโค่นล้มอำนาจรัฐบาลโชกุน
ฮันชิที่เป็นกลางจากแคว้นโตะสะ อย่าง โกะโต้ โชจิโร่ (後藤象二郎) และซะกะโมะโตะ ริวมะ ได้หาทางประนีประนอมให้ทางรัฐบาลโชกุนถวายคืนอำนาจแด่จักรพรรดิ
+++
อภิธานศัพท์*
ไทโร [大老] เป็นตำแหน่งระดับสูงในรัฐบาลโชกุน
คุเกียว[公卿] เจ้าหน้าที่ระดับสูงในราชสำนัก
บุชิ [武士] หมายถึงคนที่มีศิลปะการรบและมีอาชีพเกี่ยวข้องกับการทหาร, บางทีที่เราเคยได้ยินคำว่า “บุชิโด” [武士道] ซึ่งก็คือคำนี้เองที่พอจะแปลได้ว่า “วิถีนักรบ”
長州藩 [โจชูฮัน] แคว้นโจชู ปัจจุบันคือจังหวัดยามากุจิ, ส่วนคำว่า 藩 [ฮัน] เป็นเขตการปกครองแบบหนึ่ง ณ ที่นี้ขอใช้คำแปลว่า “แคว้น”
薩摩藩 [ซะซึมะฮัน] แคว้นซะซึมะ ปัจจุบันคือจังหวัดคะโกะชิม่า
藩士 [ฮันชิ] หมายถึงบุชิที่อยู่ใต้การบังคับบัญชาของแคว้น
土佐藩 [โตะสะฮัน] แคว้นโตสะ ปัจจุบันคือจังหวัดโคจิ
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
เรื่องแนะนำ :
– ภาวะภัยพิบัติและโรคระบาด ก่อนการปฏิรูปเมจิ
– การเริ่มต้นของการปฏิรูปเมจิ การมาเยือนของเรือดำ
– Meiji Restoration (การปฏิรูปเมจิ) กับคำว่า Restore ที่แปลว่า ฟื้นฟู
– คารามูโจ้ ที่มามันฝรั่งทอดรสเผ็ดผู้แหวกแนว
– ประวัติของชามัจจะ (Matcha)
อ้างอิง
– https://toyokeizai.net/
– https://www.kodomo.go.jp/
– https://www.touken-world.jp/
– https://japanknowledge.com/
– https://www.pref-lib.niigata.niigata.jp/
#ความเคลื่อนไหวการเทิดทูนจักรพรรดิและขับไล่คนนอก