สะสาง สะดวก 整理整頓 [เซริเซตง]
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
“แน่นอนว่าวันนี้ เราไม่ได้มาคุยกันเรื่อง 5ส” สมหมายเอ่ยกล่าว
“นายพูดกับใคร?” ผมเงยหน้าจากหนังสือเรื่อง Sapiens ที่อ่านค้างไว้ที่หน้าแรกๆ
“พูดให้ท่านผู้ชมทั้งหลาย” สมหมายกระหยิ่มยิ้มย่อง แล้วยกแก้วมัคคัพดื่มอเมริกาโน่ร้อนที่อยู่ในมือ “แต่ท่านผู้ชมตอนนี้ก็มีแค่นายเท่านั้น”
ผมกระอักกระอ่วนใจไม่แน่ใจว่าวันนี้สมหมายต้องการจะสอนอะไรอีก แต่ก็เล่นตามน้ำไป “ว่ามาเลยนาย”
“ในหลักการ 5ส มันก็มีคำว่า ‘สะสาง’ และ ‘สะดวก’ นายรู้ใช่ไหม” สมหมายถาม
“เอาจริงๆ ฉันจำไม่ได้หรอกว่า 5ส ในภาษาไทยมันมีอะไรบ้าง” ผมหยุดนิ่งมองสมหมายที่กำลังรับฟังผม แล้วกล่าวต่อ “แม้แต่ในภาษาญี่ปุ่นฉันจำได้แค่ 整理[เซริ] 整頓[เซตง] 清潔[เซเคซึ] และ 躾[ชิซึเคะ] เท่านั้นเอง” ผมตอบไป
“ใช่แล้ว 整理 [เซริ] ก็คือ ‘สะสาง’ เอาของที่ไม่จำเป็นออกไป ส่วน 整頓 [เซตง] ‘สะดวก’ คือเอาของที่จำเป็นมาวางไว้ในที่สะดวกหยิบใช้ได้ทันทีไง” สมหมายเสริม
“นายบอกแต่แรกนี่หว่า วันนี้เราไม่ได้มาคุยกันเรื่อง 5ส” ผมแย้ง แล้วหยิบไวท์ชอคโค่ม๊อคค่าร้อนจิบตาม
“ใช่วันนี้ฉันจะพูดถึงคำว่า 整理 [เซริ] ‘สะสาง’ 整頓 [เซตง] ‘สะดวก’ เท่านั้น” สมหมายหยุดนิ่งนิดนึง ในมือยังถือแก้วมักไว้แต่ไม่ได้ยกขึ้นมา ผมเห็นควันกาแฟลอยขึ้นมาตัดแสงแดดที่ส่องเข้ามาในร้านกาแฟ
整える
ととのえる
[โตะโตะโนะเอะรุ]แปลว่า “จัดให้เป็นระเบียบ” tidy up
理
ことわり
[โคะโตะวะริ]แปลว่า “เหตุผล” หรือ reason
“ 整理 [เซริ] คือ ‘การจัดให้เป็นระเบียบอย่างมีเหตุผล’ หรือ ‘สะสาง’ นั่นเอง” สมหมายบอกด้วยเสียงเรียบๆ
“แล้วนั่นหมายความว่า?” ผมถามเพราะไม่แน่ใจในสิ่งที่สมหมายจะสื่อ
“ก็นั่นแหละ ‘การสะสาง’ นั้นมีเหตุผลที่จะต้องทิ้งของที่ไม่จำเป็นไป” สมหมายกล่าว
“ส่วน 頓 とん [ตง] ไม่เคยเห็นคำเป็นคันจิตัวเดียวนะ แต่มักจะประกอบกับคันจิคำอื่นให้ความรู้สึกว่า ‘ทันที’ “ สมหมายว่าต่อ
“ยกตัวอย่างเช่น 頓智 とんち [ตงจิ] ที่มีความหมาย ‘ฉลาดเฉลียว’ หรือ 頓死 とんし [ตงชิ] ที่แปลว่า ‘ตายทันที’ “
ผมได้ยินอย่างนั้นก็พอจะเห็นภาพว่าทำไม 整頓 [เซตง] ทำไมจึงหมายความว่า ‘สะดวก’ ซึ่งก็คือ‘การจัดให้เป็นระเบียบเพื่อใช้งานได้ทันที’
สมหมายเห็นผมพยักหน้าตา ก็ยิ้มแล้วยกแก้วมักขึ้นมาเป่าลมไล่ความร้อนแล้วยกแก้วซดกาแฟดื่มไปหนึ่งอึก
“นั่นแหละ เราก็เลยเห็นว่าบริษัทอย่างโตโยต้าถึงพร่ำสอนเรื่อง 5ส just in time กัน” สมหมายกล่าว
“ไหนวันนี้ไม่ได้มาสอนเรื่อง 5ส” ผมถามแย้งอีกที
“ใช่ฉันไม่ได้มาสอนเป็นรายคำทั้ง 5 คำสักหน่อย วันนี้ฉันเน้นพูดแค่เรื่อง 整理整頓 [เซริเซตง] ‘สะสางสะดวก’ อย่างเดียว”
ผมเข้าใจในสิ่งที่สมหมายยืนยัน
“แล้วไงต่อ” ผมถาม
“ไม่มีอะไรแล้ว” สมหมายยิ้ม ใช้มือสองข้างทำท่าปัดออกไปด้านข้างเสมือนว่าทุกอย่างจบลงแล้ว “ฉันเองต้องการแค่พูดถึงคำว่า 整理整頓 [เซริเซตง] ‘สะสางสะดวก’ เท่านั้น”
ผมมองดูหนังสือ Sapines และพับปิดลง ในบางครั้งชีวิตเราอาจจะต้อง ‘สะสาง’ สิ่งที่ไม่จำเป็นออกไปจากชีวิต เหมือนอย่างที่ คนโดะ มาริเอะ เคยกล่าวไว้ แต่ผมก็ไม่เคยประสบความสำเร็จในการจะทิ้งของไม่จำเป็นออกไปจากห้องเสียที และหนังสือของ คนโดะ มาริเอะ ที่ซื้อไว้ผมก็ไม่เคยเปิดอ่าน เป็นกองดองที่จับฝุ่นอยู่ในชั้นหนังสือที่ห้อง
ทักทายพูดคุยกับวสุ ได้ที่ >>> Facebook Wasu’s thought on Japan
เรื่องแนะนำ :
– ข้าวของราคาแพงขึ้น 物価高騰 [บุคคะโคโต]
– QBK = เพราะบอลมากระทันหัน
– 教訓 [เคียวคุง] บทเรียน
– 初売り [ฮะซึอุริ] ขายครั้งแรก (ของปี)
– 孤独 [โคะโดะคุ] ความโดดเดี่ยว
สะสาง สะดวก 整理整頓 [เซริเซตง]