Miyazaki Hayao ผู้กำกับ Ghibli คนดัง ได้กล่าวว่า “หนังสือ” เล่มนี้ มี “ความหมาย” กับตัวละครหลักในภาพยนตร์อนิเมชั่นเรื่องใหม่ของเขา
โดยหนังสือเล่มนี้พยายามจะสอนจริยธรรมให้เด็กเติบโตขึ้นมาเป็นผู้ใหญ่ที่ดี คิดถึงผู้อื่น และเรียนรู้ประสบการณ์ต่างๆ ด้วยตนเอง
เล่าโดย วสุ มารุมุระ
ผู้กำกับ Ghibli ผู้มีชื่อเสียงโด่งดัง Miyazaki Hayao
ที่มีผลงานหนังอย่าง Totoro, spirited away
เคยประกาศล้างมือจากการสร้างหนังอนิเมชั่น
ความจริงเขาก็เคยประกาศมาหลายต่อหลายครั้งแล้วนะ
แต่เราก็ไม่ว่ากัน …
ครั้งล่าสุดที่เขาประกาศวางมือ
คือเมื่อปี 2013 หลังจากเสร็จผลงานเรื่อง The Wind Rises
แต่แล้วเขาก็กลับมาอีกครั้ง
กับ อนิเมชั่นการผจญภัย แฟนตาซี
ที่มีชื่อเรื่องภาษาญีปุ่นว่า
“君たちはどう生きるか”
[คิมิตะจิ วะ โด้ อิคิรุคะ]
แปลได้ว่า
“พวกเธอจะใช้ชีวิตอย่างไร”
ภาพยนตร์ยังอยู่ในระหว่างสร้างแล้วจะเสร็จใน 3 – 4 ปีข้างหน้า
คนญี่ปุ่นก็แซวๆ กันว่า
ทำไมถึงตั้งชื่อเรื่องเหมือนกับจะถูกอบรม
“พวกเธอจะใช้ชีวิตอย่างไร”
ทำไมไม่ตั้งชื่อแบบ “การผจญภัยของ XXX” ล่ะ!?
อันนี้ก็ไม่รู้ครับ
แต่ทว่าที่ Miyazaki Hayao เลือกชื่อนี้
“พวกเธอจะใช้ชีวิตอย่างไร” (君たちはどう生きるか)
เพราะว่ามันเป็นชื่อเดียวกับหนังสือวรรณกรรมสำหรับเด็กเล่มหนึ่ง
ซึ่งผู้กำกับ Miyazaki ได้กล่าวว่า
“หนังสือ” เล่มนั้นมี “ความหมาย” กับตัวละครหลัก
ในภาพยนตร์อนิเมชั่นเรื่องใหม่ของเขา
เพื่อนคนญี่ปุ่นได้แนะนำให้ผมอ่านหนังสือเล่มนี้ดู
แนะนำว่าเป็นหนังสือที่ดีมาก
หนังสือพยายามสอนว่าเราเติบโตขึ้นมาในสังคมควรทำตัวอย่างไร
ในสัปดาห์นี้ผมเลยจะมาพูดถึงหนังสือเล่มนี้สักหน่อย
+++
หนังสือเล่มนี้
“君たちはどう生きるか”
[คิมิตะจิ วะ โด้ อิคิรุคะ]
“พวกเธอจะใช้ชีวิตอย่างไร”
แต่งมาสมัยก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ในปี 1937
โดยนักเขียนวรรณกรรมสำหรับเยาวชน
ชื่อคุณ โยะชิโนะ เก็นซะบุโร่ (吉野源三郎)
ตอนแรกถูกตีพิมพ์เป็นตอนๆ ในนิตยสารสำหรับเด็ก
แล้วค่อยเอามารวมเล่ม
ในปี 2017 หนังสือเล่มนี้ก็ยังมีตีพิมพ์อยู่
ยอดขายเป็น Best seller ใน amazon japan
ได้ชื่อว่าเป็นวรรณกรรมอมตะเล่มหนึ่ง
เรื่องราวในหนังสือเป็นเรื่องราวการเติบโตของเด็กคนหนึ่ง ในสังคมมนุษย์
ที่มีความขัดแย้งต่างๆ เช่น ความยากจน การกลั่นแกล้ง
และพูดถึง การกล้ากระทำในสิ่งที่ถูกต้อง การเติบโตควรนึกถึงเพื่อนมนุษย์อย่างไร
โดยหนังสือบรรยายสภาพบรรยากาศในสังคมครอบครัว สังคมโรงเรียน
และ เพื่อนๆ
ไม่ว่าจะยุคสมัยใดๆ จะในโรงเรียนก็มีการแบ่งพรรคแบ่งพวก การกลั่นแกล้ง
เลยทำให้แก่นแท้ของเนื้อหาหนังสือนั้นไม่ล้าสมัย (จะเรียกว่าดีหรือไม่ดีก็ไม่ทราบครับ)
ใครๆ อ่านก็รู้สึกร่วมกันได้
ลักษณะการเล่าเรื่องจะเล่าถึงชีวิตประจำวัน
ว่าตัวละครเอกไปประสบพบเจออะไร
สมมติในที่นี้ผมให้ตัวละครเอกชื่อว่า “วสุคุง”
ซึ่งผมของลองแต่งเรื่องยกตัวอย่างดังนี้
ให้ทุกคนได้ทราบฟีลคร่าวๆ
*
“นายวสุ ไปเที่ยวต่างจังหวัด ก่อนกลับก็แวะซื้อของ
และก็พยายามลิสต์รายชื่อทุกคนที่รู้จัก เคยให้ความช่วยเหลือเขา
เพื่อจะซื้อของฝากให้ทุกคน
เริ่มเขียนจดรายชื่อลงบนกระดาษ
นั่งไล่ไปตั้งแต่ ที่บ้าน อาจารย์ เพื่อนในห้องที่สนิทๆ ด้วย
ตั้งแต่ โนบิตะคุง ชินจัง หรือ ฮาจิเมะคุง
รวมถึงเพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้ๆ
*
ในหนังสือเล่มนี้
สิ่งที่ตัวเอกของเรื่องพบเจอประสบนึกคิด
ก็จะถูกเอาไปเล่าให้ผู้เป็นอาฟัง
แล้วคุณอาก็จะจดโน้ตแสดงมุมมองของคนที่เป็น”ผู้ใหญ่” ไว้
โดยลักษณะการเขียนโน้ตนั้น คุณอาอาจจะเขียนไว้ลักษณะแบบนี้
ตามลักษณะตัวอย่างที่ยกไว้ด้านล่าง
**
– โน้ตของคุณอา –
“ถึง วสุคุง
การที่เด็กตัวเล็กๆ อย่างเธอ
ยังคิดออกว่าควรต้องตอบแทนบุญคุณใครเป็นสิ่งที่ดี
ผู้ใหญ่บางคนอาจจะยังทำไม่ได้เลยด้วยซ้ำ
อาภูมิใจในตัวหลานมาก….”
**
อย่างที่กล่าวไว้ว่าเนื้อหานี้ *,** ไม่ได้มีอยู่จริงในหนังสือ
ผมยกตัวอย่างมาเฉยๆ เพื่อให้เห็นภาพลักษณะ Format การบรรยาย
เป็นการเล่าสลับไปสลับมาของ
“ประสบการณ์ของตัวเอก”
และ
“สมุดโน้ตจดความคิดเห็นของคุณอา”
หนังสือเล่มนี้พยายามจะสอนจริยธรรมให้เด็กเติบโตขึ้นมาเป็นผู้ใหญ่ที่ดี
คิดถึงผู้อื่น และเรียนรู้ประสบการณ์ต่างๆ ด้วยตนเอง
เรื่องบางเรื่องคงไม่สามารถบอกได้คร่าวๆ ว่า “จงทำดีต่อผู้อื่น”
ในหนังสือเลยยกเหตุการณ์ต่างๆ ให้เห็นภาพ เพื่อที่เราจะมีความรู้สึกร่วมได้
ผู้กำกับอย่าง Miyazaki Hayao
ก็คงมีความรู้สึกเดียวกันว่าอยากให้เด็กที่ต้องเติบโตมาเป็น “มนุษย์ที่นึกถึงผู้อื่น”
ในสังคมปัจจุบันได้
เลยได้เลือกเอาชื่อหนังสือ “พวกเธอจะมีชีวิตอยู่อย่างไร”
มาตั้งเป็นชื่อหนังของตนเองได้กระมัง
หนังสือเล่มนี้กลับมาฮิตอีกครั้งเมื่อคุณ Miyazaki จะสร้างหนังอนิเมชั่นใหม่
โดยใช้ชื่อหนังสือเล่มนี้มาเป็นชื่อเรื่อง
อย่างที่คุณ Miyazaki กล่าวเอาไว้
“หนังสือ” เล่มนั้นมี “ความหมาย” กับตัวละครหลัก
ในภาพยนตร์อนิเมชั่นเรื่องใหม่ของเขา
+++
เมื่อผมอ่านหนังสือเล่มนี้ ที่พูดถึง
ครอบครัว
การเติบโตในโรงเรียน
การละเล่นกับเพื่อน
การกลั่นแกล้ง
ความแตกต่างระหว่างฐานะ
ก็เห็นว่ายุคสมัยใด
ตัวเรา หรือคนรู้จักเราต่างก็ผ่านกันมา
หลายคนเลยอ่านจะเข้าใจได้
หรือเรื่องบางเรื่อง
ที่เราทำให้เพื่อนเสียใจ
และเราก็รู้สึกผิดอย่างยิ่ง
(ข้าพเจ้าก็มีประสบการณ์แบบนี้)
หนังสือเล่มนี้ก็มีพูดถึง
ภาพสะท้อนเหล่านี้ที่ชีวิตคนเรามีผิดพลาด
แต่ก็ลุกขึ้นเดินหน้าต่อไป
จะทำให้เราถามตัวเองอยูว่า
พวกเราจะใช้ชีวิตอยู่อย่างไร
เล่าโดย วสุ มารุมุระ
ทักทายพูดคุยกับ Wasu ได้ที่ >>> Facebook Wasu’s thought on Japan
เรื่องแนะนำ :
– รีวิวหนังสือญี่ปุ่น : คำพูดกับวัฒนธรรม
– คิดถึง นักท่องเที่ยว
– ธันวา คริสต์มาส ยามาชิตะ ทะซึโร่
– คำว่า “ฝน” ในภาษาญี่ปุ่น
– ภาษาญี่ปุ่นน่ารู้ : “เดี๋ยวผู้คนเขาจะว่าเอาได้”