เพื่อนๆ เคยดูการ์ตูนหรือรายการโทรทัศน์ที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับเทศกาลปาถั่วกันไหมค่ะ แอบสงสัยกันหรือเปล่าค่ะว่ามีที่มาอย่างไร เพราะอะไรจึงต้องปาถั่วใส่กัน วันนี้ Azu จะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับเทศกาลปาถั่ว จะเป็นอย่างไรนั้นติดตามชมกันได้เลยค่ะ
เรียบเรียงโดย : ทีมงานโรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น Jat
สวัสดีค่ะเพื่อนๆ ทุกคน กลับมาพบกันอีกครั้ง กับเกร็ดความรู้ดีๆ เกี่ยวกับภาษาญี่ปุ่น ที่พร้อมเสิร์ฟถึงหน้าจอให้กับเพื่อนๆ ทุกคนถึงที่เลยค่ะ
เพื่อนๆ เคยดูการ์ตูนหรือรายการโทรทัศน์ที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับการปาถั่วกันไหมค่ะ แอบสงสัยกันหรือเปล่าค่ะว่ามีที่มาอย่างไร เพราะอะไรจึงต้องปาถั่วใส่กัน วันนี้ Azu จะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับเทศกาลปาถั่ว จะเป็นอย่างไรนั้นติดตามชมกันได้เลยค่ะ
เทศกาลปาถั่ว (Setsubun, 節分)

เซ็ตสึบุน (Setsubun, 節分) หมายถึง การแบ่งฤดูกาล (ญี่ปุ่นจะมี 4 ฤดู คือ ฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง และฤดูหนาว) “Setsubun” เป็นวันก่อนวันเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลิตามปฏิทินจันทรคติ และเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนจากฤดูหนาวเป็นฤดูใบไม้ผลิ ซึ่งจะตรงกับวันที่ 3 กุมภาพันธ์ ของทุกปี

คนญี่ปุ่นที่นับถือศาสนาพุทธหรือวัดชินโตเชื่อว่าในช่วงที่มีฤดูเปลี่ยนแปลงสิ่งชั่วร้าย ยักษ์หรือภูตผีปีศาจ (Oni, 鬼) จะปรากฏตัวขึ้น คนญี่ปุ่นจึงใช้ถั่วปาใส่สิ่งชั่วร้าย เพื่อขับไล่ให้พ้นจากบ้านและขับไล่โรคภัยไข้เจ็บต่างๆ ซึ่งประเพณีนี้มีมาตั้งแต่สมัยมุโรมาจิจนถึง ณ ปัจจุบัน
ปัจจุบันนี้ตามวัดพุทธหรือวัดชินโตจะมีการเชิญผู้มีชื่อเสียงซึ่งเป็นคนที่เกิดราศีเดียวกับราศีของปีนั้นๆ ให้มาโปรยถั่ว โดยถั่วที่นำมาโปรย คือ ถั่วเหลืองศักดิ์สิทธิ์ (Mamemaki, 豆撒き) และผู้ใดที่ได้รับก็จะนำไปทานเพื่อเป็นศิริมงคลกับชีวิต หรือจะนำไปเก็บบูชาก็ได้
การเล่นปาถั่ว

Toshiotoko (年男) ผู้ชายที่มีปีเกิดครบรอบ 12 ปี หรือ Toshionna (年女) ผู้หญิงที่มีปีเกิดครบรอบ 12 ปี เช่น คนที่มีอายุ 12, 24, 36, 48… จะเป็นผู้ที่ปาถั่วต่อผู้ที่สวมใส่หน้ากากยักษ์ โดยตะโกนว่าFuku wa Uchi!, Oni wa Soto! (福は内!鬼は外!) หมายถึง สิ่งชั่วร้ายจงออกไป! ความสุขจงเข้ามา! พร้อมกับปาถั่วขับไล่ภูติผีปีศาจ หลังจากนั้นจะหยิบถั่วที่โยนไปแล้วเก็บมากินตามจำนวนอายุของตนเอง บางคนอาจจะทานถั่วคั่วตามจำนวนอายุของตน (หรือจำนวนอายุ +1) โดยเชื่อว่าในปีนี้ร่างกายจะแข็งแรงสมบูรณ์ ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ

ในบางท้องถิ่นจะมีการขับไล่สิ่งชั่วร้ายโดยการแขวนหัวปลาซาร์ดีนย่าง ( Iwashi no atama, イワシの頭) หรือ กิ่งฮอลลี่ (Hiiragi, 柊) ไว้ที่ประตู โดยเชื่อว่าควันหรือกลิ่นของปลาซาร์ดีนย่างหรือหนามของใบต้นฮอลลี่จะสามารถขับไล่สิ่งชั่วร้ายออกไปจากบ้านของตนได้*

นอกจากนี้คนญี่ปุ่นในย่านโอซาก้ายังนิยมทาน Futomaki (太巻き) หรือ Ehoomaki (恵方巻き)ซึ่งก็มีรูปแบบเหมือนกับ Futomaki แต่จะเรียกชื่อนี้เฉพาะในเทศกาล Setsubun เป็นการทานซูชิม้วนขนาดใหญ่โดยไม่มีการตัดแบ่ง และต้องหันไปทานในทิศที่เป็นมงคลของปีนั้นๆ นอกจากนี้แล้ว ยังต้องทานให้หมด ห้ามพูดคุยกันในขณะที่กำลังทาน คนญี่ปุ่นเชื่อว่าเมื่อได้ทานแล้วจะทำให้ร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ด้วย

ในช่วงเวลานี้แต่ละครอบครัวจะซื้อถั่วเหลืองตามซูเปอร์มาร์เก็ต ซึ่งส่วนใหญ่จะมีของแถม คือ หน้ากากยักษ์ที่ทำจากกระดาษ โดยเมื่อกลับถึงบ้าน พ่อบ้านทั้งหลายจะต้องใส่หน้ากากแสดงเป็นยักษ์ ทำให้เด็กๆ ได้เข้าใจถึงวัฒนธรรมการปาถั่ว และทำให้มีความสนุกสนานกันมากขึ้น เพื่อนๆ คนไหนที่ชื่นชอบเทศกาลนี้ก็อย่าลืมไปหาถั่วคั่วมาทานกันนะคะ
เรียบเรียงโดย : ทีมงานโรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่น เจ.เอ.ที. (JAT)
เอื้อเฟื้อโดย :
โรงเรียนสอนภาษาญี่ปุ่นแจ๊ท Jat (JAT Japanese language school)
http://www.jatschool.com
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
(เครื่องหมาย * หมายถึง ที่มาจากหนังสือ วัฒนธรรมญี่ปุ่น)
โอคะโมะโทะ โทะมิ(ผู้แต่ง), แสวง จงสุจริตธรรม(ผู้แปล), รศ.ปราณี จงสุจริตธรรม(ผู้แปล). วัฒนธรรมญี่ปุ่น. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ภาษาและวัฒนธรรม, 2547
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
http://www.daiei.co.jp/food/beginner/200902.html
http://yunchan123.blog21.fc2.com/blog-date-200602.html
http://nihongoagogo.com/2011/02/setsubun/
http://sakura-hotel-ikebukuro.com/blog/2011/02/setsubun.html
http://banpaku.blog.ocn.ne.jp/top/cat5557557/
http://www.misaki.rdy.jp/illust/kisetu/ivent/setubun/sozaitext/903.htm
http://www.misaki.rdy.jp/illust/kisetu/ivent/setubun/sozaitext/1103.htm
http://www.misaki.rdy.jp/illust/kisetu/ivent/setubun/sozaitext/1103.htm
http://sankei.jp.msn.com/life/photos/130203/trd13020312300005-p10.htm
#เทศกาลปาถั่ว