วิชายุทธ วิถีเซน by Lordofwar Nick
มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (26) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบหก เรื่องของจังหวะเอวสอง
สวัสดีครับทุกท่าน ในช่วงเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา หลังจากที่วิกฤติโควิด (ซึ่งไม่รู้ว่าเป็นวิกฤติเพราะมันเป็นโรคร้ายแรงจริงเป็นแล้วตายไม่มีทางรักษา หรือเป็นวิกฤติเพราะมีคนสร้างกระแส สร้างกฎ ข้อจำกัดบังคับต่างๆ จนกลายเป็นวิกฤติทางเศรษฐกิจและสังคมขึ้นมาแทนกันแน่ “โควิดไม่กลัว กลัวเงินหวิด (เงินไม่พอใช้)” พนักงานโรงงานแห่งหนึ่งได้กล่าวไว้) เริ่มคลี่คลายลงไป ก็เริ่มมีฝรั่งมาสัญจรบ้านเรามากขึ้น หนึ่งในนั้นก็เป็นพวกที่สัญจรท่องไปฝึกวิชา (ทั้งมวยไทย และ bjj) แบบอยู่เชียงใหม่สักสองอาทิตย์ แล้วอาจไปกรุงเทพฯ หรือภูเก็ตต่อ อารมณ์คล้ายๆ จอมยุทธพเนจรอะไรประมาณนั้น บางคนนี่เก่งมากๆ ผมนี่สู้ไม่ได้เลย
แต่นั่นแหละครับ ในยุทธจักรนั้นมีเรื่องราวมากหลาย หนึ่งในนั้นคือเรื่องของ “น้ำใจชาวยุทธ” ก็สายน้ำเงินคนที่ล่อผมเสียแบนน่ะครับ พอหมดชั่วโมงเรียนเขาก็ช่วยสอนเรื่องพื้นฐานการใช้หัวคอนโทรลคู่ต่อสู้เวลายืนปล้ำให้ (พื้นฐาน wrestling) แล้วก็เข้าคู่ดริลท่ากันจนพอทำได้ละ ก็เลยได้วิชาติดตัวมาอีกอย่าง วงการ bjj นี่บางทีก็ทำให้เราได้เข้าใจจริงๆ นะกับคำว่า “ไม่ต่อยตีไม่รู้จัก” อยู่กับวงการ bjj นี่จะเรียกว่าเป็นยุทธจักรที่มีอยู่จริงๆ ไม่ใช่แค่ในนิยายกำลังภายในก็ยังได้
อารัมภบทแค่นี้ก่อนละกันครับ เข้าเนื้อหาหลักเลยดีกว่า
คำแปลข้อความต้นฉบับ
水の巻
คัมภีร์แห่งอาโป
一六 一 二のこしの拍子の事
สิบหก เรื่องของจังหวะเอวสอง
`二のこしの拍子 `我打たんとする時敵はやく引早くはりのくる様なる時は我打と見せて敵のはりてたるむ所を打ひきてたるむ所を打是二のこしの打也 `此書付斗にては中々打得がたかるべし `教受ては忽合点のゆく所也
จังหวะเอวสอง ยามที่ตนจะตี ศัครูนั้นถอนไว ยามยืดไวมา ให้เห็นว่าตนจะตี ตีขณะศัตรูยืดแล้วหย่อน ตีขณะถอนแล้วหย่อน นี่คือการตีจังหวะเอวสอง เพียงที่เขียนใส่ไว้ในนี้ ยากจะตีให้ได้ (ต้อง) รับคำสอนแล้ว (จึง) จะจับจุดถูกได้โดยพลัน
การตีความและอภิปราย
ก่อนอื่นผมมีเรื่องจะบอกอย่างนึงครับ
“ข้อความต้นฉบับ” ใน koten.net ได้มีข้อบ่งชี้ว่า คำว่า “สอง” (นิ ニ) น่ะ เป็นไปได้ไหมว่าจริงๆ ตัวหนังสือจริงๆ หมายถึง “มะ” マ=間 “ระหว่าง” ถ้าเป็นเช่นนั้น การตีความจะกลายเป็นว่า ให้เราจังหวะแล้วฉวยตีในขณะที่คู่ต่อสู้ขยับตัวแล้ววูบหนึ่งมัน “หย่อน” คือยังอยู่ในท่วงท่าที่ขาดการป้องกัน (หรือท่วงท่าร่างกายยังไม่อยู่ในจุดที่ตั้งมั่น) ถ้าเปรียบในบีเจเจ อย่างเวลาเราคอนโทรลคู่ต่อสู้ไว้ละในท่ายืน จับชายแขนเสื้อบ้าง คอเสื้อบ้าง หรือเอามือเหนี่ยวคอ วิธีการเข้าทำก็คือ ถ้าเรากับคู่ต่อสู้ต่างคนยังต่างเหนี่ยวกัน ยื้อกัน นั่นคือต่างฝ่ายร่างกายยังตั้งมั่น อย่างนั้นน่ะ ล้มกันยาก หากได้จังหวะก็ให้ “พา” คู่ต่อสู้ไปเป็นวงกลม คู่ต่อสู้เมื่อโดนแรงฉุดพาเป็นวงกลมไป กว่าจะกลับมาปักหลักยืนได้ใหม่ ช่วงระหว่างนั้นแหละที่คู่ต่อสู้จะ “หย่อน” แล้วเราจะ “เข้าตี” ได้ เช่น เข้าท่า russian tie แล้วเอาขาเกี่ยวขาให้ล้ม หลอกเอาขาเกี่ยวขาแล้วเอามือเกี่ยวขาให้ล้ม ก็ได้ หรือดึงแขนคู่ต่อสู้ลงชี้ไปที่พื้นแนบลำตัว แล้วเราอ้อมไปเข้าข้างหลัง ก็ได้เช่นกัน สิ่งนี้ ผมได้โค้ชสายน้ำตาลท่านหนึ่ง เขาสอนเทคนิคตรงนี้ให้ ซึ่งก็ตรงกับคำสอนของมูซาชิที่ว่า
此書付斗にては中々打得がたかるべし `教受ては忽合点のゆく所也
โคโนะ คาคิทสึเคะ โตะ นิเตะ วะ นากะนากะ อุจิกาตาคารุเบชิ โอชิเอะ อุเคะเตะ วะ ทาจิมาจิ กัตเต็น โนะ ยูคุ โทโกโระ นาริ
เพียงที่เขียนใส่ไว้ในนี้ ยากจะตีให้ได้ (ต้อง) รับคำสอนแล้ว (จึง) จะจับจุดถูกได้โดยพลัน
นี่แหละครับ เรียนวิชา ต้องมีครู ชี้จุดว่าทำอย่างไรแง่มุมไหนจึงจะดีจึงจะเข้าท่า
ท่า russian tie ที่มา watchbjj.com
ท่านผู้อ่านที่ติดตามงานเขียนของผมในเรื่อง “คัมภีร์ห้าห่วง” มาถึงตอนนี้ หลายท่านอาจจะรู้สึกว่า เอ้ย ทำไมหลักการของวิชาดาบ ถึงเอามาประยุกต์กับวิชา bjj ไปได้ขนาดนั้น ตัวผมเองที่อ่านเองแปลเองก็บอกตรงๆ ขนลุกครับ เหมือนคำสอนของมูซาชิจะมาถูกที่ถูกเวลาอะไรปานนั้น เป็นข้อคิดให้สะกิดเตือนใจมองย้อนดูตัวเองบนเบาะได้ดีจริงๆ หากท่านผู้อ่านตัดภาพความเป็น สาย ฝ. ของ bjj ออกไป กระบวนท่า หลักคิด อะไรหลายอย่าง มันมีรากเหง้าเค้ามูลมาจากวิชายูโด ซึ่งยูโดก็มีรากเหง้าเค้ามูลมาจากยูยิตสูสองสายสำนักที่ปรมาจารย์คาโน่ผู้ก่อตั้งยูโดโคโดคันได้เรียนมา คือยูยิตสูสำนักเทนจินชินโยริว (天神真楊流) กับสำนักคิโตริว (起倒流) แล้วเอาจริงๆ ต้นกำเนิดของยูยิตสูสายสำนักต่างๆ ทั้งหลาย ก็ล้วนมาจากการเป็น “วิชาเสริม” ที่เป็นวิชาที่เรียนไว้สู้เอาตัวรอดเผื่อเหนียว เวลาจวนตัวไม่มีดาบอยู่ในมือ ของพวกนักรบซามูไรในสนามรบนั่นแล ในเมื่อมันมีรากเหง้าเค้ามูลมาจากพวกนักรบซามูไรผู้ซึ่งใช้ “ดาบ” เป็นหลัก คัมภีร์พิชัยสงครามซึ่งมีหลักคิดอยู่บนพื้นฐานของวิชาดาบ ย่อมจะเอามาใช้กับยูยิตสูได้เช่นกัน
ผมนี่ขนลุกเลยครับ
พักเรื่องวิชาการแค่นี้ก่อน นั่งดื่ม อะไร virgin mojito หรือเปล่าผมกลัวตัวเองจำชื่อสับสนจัง 555 ภาพเก็บตกจากร้าน Inchala ครับผม
อ่ะงั้นวันนี้ขอลาแต่เพียงเท่านี้ไปก่อนนะครับพบกันใหม่สัปดาห์หน้าสวัสดีครับ
เรื่องแนะนำ :
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (25) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบห้า การตีหนึ่งจังหวะในการตีศัตรู
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (24) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบสี่ การนับว่ามี (หรือ) ไร้การตั้งท่า
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (23) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบสาม เรื่องลำดับที่ห้าของเบื้องหน้า
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (22) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบสอง เรื่องลำดับที่สี่ของเบื้องหน้า
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (21) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบเอ็ด เรื่องลำดับที่สามของเบื้องหน้า
#มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (26) คัมภีร์แห่งอาโป (น้ำ): สิบหก เรื่องของจังหวะเอวสอง