Kintsugi: ซ่อมแซมอาการอกหักใจสลาย
“คินสึงิ” (金継ぎ) เป็นปรัชญาและวิธีการซ่อมแซมเครื่องใช้เซรามิกที่ตกแตกสลายจนมีรูปร่างไม่เหมือนเดิม เช่น เว้าแหว่งบิ่น ศาสตร์นี้มีการพัฒนาในประเทศญี่ปุ่นมาตั้งแต่เมื่อ 400 ปีก่อน
จุดเด่นของคินสึงิ คือ การที่ไม่ได้ไปพยายามทำให้สิ่งที่แตกสลายไปแล้วกลับมาเป็นเหมือนเดิม แต่ใช้การปรับแต่งโดยนำยางรักหรือทองมาอุดช่องว่างหรือตกแต่งร่องรอยที่แตกของภาชนะนั้น ทำให้ผลลัพธ์ที่ออกมาได้ของที่ยังมีส่วนคล้ายกับของเดิม เป็นการสรรค์สร้างสิ่งใหม่ที่สวยงาม มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ยืดหยุ่นมากขึ้น
การซ่อมด้วยวิธีแบบคินสึงินี้มีที่มาจากแนวคิดปรัชญาของเซ็นแบบวิถีวะบิ-ซาบิ (侘寂) ซึ่งเป็นการทำความเข้าใจและยอมรับในความจริงแท้ของวัฏจักรธรรมชาติที่เมื่อมีเกิดก็ต้องมีดับ ทำให้เราเห็นถึงความงดงามในความไม่สมบูรณ์ การแตกไม่ได้หมายถึงจุดจบ แต่เป็นการเริ่มต้นของสิ่งใหม่ แต่ละรอยเปรียบเสมือนบาดแผลทางใจของคนเรา ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การสูญเสียคนรัก, การถูกทรยศหักหลัง, ความล้มเหลวไม่สมหวัง ทุกคนมีจุดอ่อนและความเปราะบาง ดังนั้นการแตกหักจึงไม่ใช่เรื่องแปลก ไม่ได้อ่อนแอ สิ่งสำคัญ คือ เราจะซ่อมมันอย่างไรมากกว่า
รอยแตกไม่ใช่สิ่งที่ต้องปิดบังซุกซ่อนไว้ แต่เป็นการยอมรับว่ามีเรื่องเจ็บปวดเกิดขึ้น ส่วนการซ่อมเป็นกระบวนการเยียวยาจิตใจที่จะช่วยให้เราก้าวข้ามผ่านเรื่องเลวร้ายได้ ถึงแม้สภาพจะยังไม่กลับไปสมบูรณ์ แต่มันจะดีกว่าในช่วงแรกๆแน่นอน
รอยแตกของภาชนะแต่ละใบไม่มีใบไหนที่ซ้ำกันเลย ร่องรอยบาดแผลความแหว่งวิ่นชีวิตของคนเราก็เหมือนกันแต่ละคนเจอกับประสบการณ์ชีวิตแตกต่างกัน ดังนั้นเราไม่ควรเอาไม้บรรทัดความรู้สึกของเราไปตัดสินคนอื่น ส่วนบาดแผลที่เกิดขึ้นถือเป็นการเรียนรู้เพื่อการเติบโตแต่ไม่ใช่ความล้มเหลว ทุกครั้งมีรอยแตกและมีการซ่อมเกิดขึ้น ภาชนะนั้นจะมีความงามที่เปลี่ยนไป
>> คินสึงิอาการอกหักที่ทำให้ใจแตกสลาย
คนส่วนใหญ่เชื่อกันว่า “อกหักไม่ทำให้ตาย” แต่ในทางการแพทย์มีกลุ่มอาการที่เรียกว่า “Broken heart syndrome” (โรคใจสลาย) คนญี่ปุ่นเรียกว่า “Takotsubo Cardiomyopathy” ซึ่งมีการค้นพบกลุ่มอาการนี้ช่วงปี 1990 อาการของโรคนี้คือ เจ็บแน่นหน้าอก หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ หน้ามืด อาการมักเป็นอยู่ชั่วคราว เกิดจากการที่สูญเสียสิ่งที่สำคัญไป ทำให้ร่างกายมีความเครียดอย่างมาก จนมีการทำงานของร่างกายที่แตกต่างไปจากภาวะปกติ
ช่วงแรกที่อกหักบางคนอาจรู้สึกแย่มาก มีความคิดเรื่องอยากตาย (Suicidal ideation) เพราะจิตใจได้แตกสลายไม่มีชิ้นดี จนคิดว่าไม่มีทางซ่อมให้กลับมาใช้งานได้เหมือนเดิม เลยเลือกที่จะฆ่าตัวตายหรือทำร้ายตัวเองเพื่อให้หายจากความทนทุกข์ทรมานนี้ ดังนั้นในช่วงนี้คนใกล้ชิดต้องคอยช่วยดูแลและเฝ้าระวังเรื่องการทำร้ายตัวเอง หากมีอาการที่รบกวนการใช้ชีวิตอย่างมาก แนะนำให้พบผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์, นักจิตวิทยา
การที่มีอาการใจสลายไปนานๆ จะนำไปสู่การเกิดโรคอื่นๆ ได้ เช่น โรคซึมเศร้า, โรควิตกกังวล หรือมีพฤติกรรมที่ทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ/เรื่องอื่นๆ ได้ เช่น ดื่มเหล้าอย่างหนัก, เล่นพนัน
ดังนั้นการคินสึงิซ่อมแซมหัวใจคนที่อกหักตั้งแต่แรกจึงเป็นสิ่งสำคัญ
@ อนุญาตให้ตัวเองรู้สึกแย่แต่ไม่จม
การอกหักเป็นความสูญเสีย (Loss) อย่างหนึ่ง ดังนั้นการที่เราจะรู้สึกแย่เป็นเรื่องปกติ เช่น เสียใจ, โกรธ, โทษตัวเอง เราต้องยอมรับ (Acknowledge) อารมณ์ที่เกิดขึ้น ไม่ต้องไปฝืน เช่น อยากร้องไห้ก็ร้อง, อยากเขียนระบายความรู้สึกก็เขียน เพราะความทุกข์ที่มีอยู่ต้องมีวิธีการระบายออก
อนุญาตให้ตัวเองดิ่งกับอาการใจสลายได้ แต่ต้องไปทำกิจกรรมอย่างอื่นด้วย เช่น ให้ตัวเองร้องไห้ฟูมฟายกรี๊ดในห้องตัวเองได้ 2 ชั่วโมง หลังจากนั้นต้องออกไปกินข้าวนอกห้อง ไม่อย่างนั้นจะเป็นการจมที่อาจทำให้อาการยิ่งหนักมากขึ้น วิธีการที่ใช้ระบายต้องไม่ส่งผลเสียต่อตัวเองหรือคนอื่น เช่น ไม่ไปโพสต์ด่าอีกฝ่ายจนเค้ามาฟ้องหมิ่นประมาท, ไม่ทำร้ายตัวเองด้วยการกรีดแขน
หากตอนนี้แผลยังสดเจ็บปวดมากก็ไม่เป็นไร เวลาที่ผ่านไปและความพยายามที่เราเยียวยาจิตใจตัวเองจะทำให้แผลค่อยๆดีขึ้น แม้ซ่อมออกมาแล้วไม่เหมือนเก่า แต่เราได้เรียนรู้ที่จะอยู่อย่างแข็งแกร่งมากกว่าเดิม
@ ตัดช่องทางการติดต่อกับคนในอดีตให้หมด
มีงานวิจัยทางวิทยาศาตร์พบว่าคนที่อกหักจะมีสารเคมีในสมองเปลี่ยนแปลงไป ทำให้มีอาการเหมือนคนที่ติดสารเสพติดแล้วลงแดง (Withdrawal-like symptoms) หากเรายังรับรู้ข้อมูลหรือติดต่อกันคนในอดีตจะทำให้เรามีความอยากโหยหาที่จะมีเค้าเหมือนแต่ก่อน ทำให้ตัดใจยากขึ้น การที่ไม่รับรู้น่าจะเป็นหนทางที่ทำให้บาดแผลหายได้เร็วกว่า
@ หาคนที่จะมาช่วยดูแลจิตใจ
ในเวลาที่เราเจ็บปวด การที่มีคนที่รักและไว้ใจอยู่ข้างๆ คอยรับฟังการระบายของเราโดยไม่ตัดสิน และปลอบโยนเรา จะช่วยให้เรายังรับรู้ว่ายังมีคนที่รักและเป็นห่วงเราอยู่ การที่มีตัวช่วยจะทำให้เราก้าวข้ามผ่านเรื่องร้ายๆได้ง่ายขึ้น หาคนที่ไว้ใจมาเล่าระบาย การที่มีบุคคลที่สามมาช่วยวิเคราะห์ (Validate) จะช่วยให้เราเห็นมุมมองอื่นที่ไม่เคยคิดถึงมาก่อน
@ ออกกำลังกาย/ทำกิจกรรม
คนที่ใจสลายแม้แต่แรงจะลุกหรือให้หายใจยังทำได้ยาก แต่การออกกำลังกาย/ทำกิจกรรมจะทำให้ร่างกายมีการหลั่งสารเอ็นโดฟิน (Endorphins) ออกมาซึ่งจะช่วยลดอาการลงแดง (Withdrawal-like symptoms) ได้ และยังเป็นการเบี่ยงเบนความสนใจไปจากความคิดที่ทำให้เป็นทุกข์ ให้ไปคิดอย่างอื่นแทน ไม่อย่างพอจมดิ่งไปการกอบกู้จะทำได้ยาก ดังนั้นต้องทนฝืนทำเอาเท่าที่ได้
@ คิดให้ดีก่อนรีบไปมีความรักครั้งใหม่
คนที่อกหักบางคนอยากมีคนรักใหม่เพราะหวังไว้ว่าจะมาแทนที่คนเก่าและทำให้หายจากอาการใจสลายได้เร็วขึ้น แต่ความคิดนี้เป็นความคิดที่ผิด เพราะหลังจากที่หัวใจเราบาดเจ็บแผลยังสด การตัดสินใจต่างๆอาจยังทำได้ไม่ดี หลายครั้งที่เราพยายามหาคนใหม่ที่มีส่วนคล้ายกับคนเก่าเพราะเหมือนได้คนในอดีตกลับคืนมา ทำให้มีโอกาสตัดสินใจผิดพลาด อาจไปเจอคนใหม่ที่แย่ยิ่งกว่าเดิม มาขยี้ให้เราใจสลายไม่มีชิ้นดี
หากเป็นไปได้ควรเขียนสิ่งผิดพลาดในความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นกับคนในอดีต ทั้งเขาและเราอาจมีส่วนที่ผิดเพื่อเอาไว้เตือนตัวเอง ไม่ให้ไปติดกับหรือผิดพลาดแบบเดิมซ้ำอีก
ระวังเรื่องความคิดลบโทษตัวเองที่บางทีอาจมากเกินกว่าความเป็นจริง เช่น เพราะเรานิสัยแย่เค้าเลยทิ้งไป, ตัวเราไม่มีอะไรดีเลยสักอย่าง สมควรแล้วที่จะถูกบอกเลิก
@ ดูแลตัวเองให้ดี
กินอาหารที่มีประโยชน์ครบ 3 มื้อ, นอนให้หลับ, ออกกำลังกาย, หากิจกรรมทำ
@ อย่าประชดชีวิตด้วยการไปมีพฤติกรรมที่ไม่ดีต่อสุขภาพ
เวลาที่รู้สึกแย่มากๆ เราอาจจะทำสิ่งต่างๆเพื่อเป็นการระบายความทุกข์ เช่น กินขนมน้ำอัดลมปริมาณมาก, ดื่มเหล้า สูบบุหรี่, เล่นการพนัน, คบคนอื่นที่ละหลายคน, มีเซ็กซ์ที่ไม่ปลอดภัย แม้สิ่งเหล่านี้จะทำให้รู้สึกดีขึ้นชั่วคราว แต่ในระยะยาวจะส่งผลเสียต่อตัวเราเอง
@ เปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตโดยที่ไม่มีคนในอดีตเข้ามาเกี่ยวข้อง
จากแต่เดิมชีวิตเรามีเค้าเป็นส่วนหนึ่งของกิจวัตร เช่น โทรปลุกตอนเช้า, ต้องไปกินข้าวด้วยกันทุกเย็น เราต้องจัดตารางชีวิตใหม่หากิจกรรมอย่างอื่นมาทดแทน
@ ค้นหาสิ่งที่เราเคยชอบและอาจจะชอบ
การที่เรามีคนรักย่อมต้องมีการปรับตัวเข้าหากัน ทำให้เราต้องทิ้งความชอบบางอย่างเพื่อเอาใจเค้า เช่น เราชอบกีฬากลางแจ้ง แต่อีกฝ่ายชอบเดินห้าง เราเลยไม่ได้ไปวิ่ง/ขี่จักรยานกับก๊วนที่สนิท เพื่อตามใจอีกฝ่าย แต่เมื่อความสัมพันธ์จบลง เราสามารถกลับมาทำสิ่งที่เราเคยชอบได้ และอาจค้นหาสิ่งใหม่ๆที่เราสนใจมาลองทำดู เช่น ไปเข้ากลุ่มที่ถ่ายภาพ
@ กำหนดเป้าหมายใหม่ของชีวิต
อดีตที่ผ่านมาความฝันความหวังของเราอาจขึ้นอยู่กับคนในอดีต เช่น อยากมีครอบครัว แต่งงาน มีลูกด้วยกัน แต่ตอนนี้เรามีชีวิตเป็นของตัวเองแล้ว ดังนั้นเราสามารถกำหนดเป้าหมายใหม่เป็นสิ่งที่อยากจะทำโดยไม่ต้องมีเค้าอยู่ในนั้น
อาการอกหักใจสลายเป็นเรื่องร้ายแรงที่เกิดขึ้น ใครเจอย่อมเจ็บปวดเจียนตายเป็นธรรมดา ดังนั้นต้องให้เวลากับตัวเอง หาตัวช่วย พยายามเปลี่ยนการใช้ชีวิตและหากิจกรรมทำ สักวันหนึ่งแผลจะค่อยๆ ดีขึ้น แม้วันนี้จะยังทำไม่ได้ก็ไม่เป็นไร
ทักทายพูดคุยกับหมอแมวน้ำเล่าเรื่องได้ที่ www.facebook.com/sealpsychiatrist
เรื่องแนะนำ :
– โตเกียวโอลิมปิก 2020 ที่ยังไม่ได้จัด: วิธีการรับมือกับเรื่องที่ไม่คาดคิด
– ยูโด: ไม่ใช่แค่การเล่นกีฬาแต่เป็นการฝึกพลังใจ
– ความกล้าหาญเด็ดเดี่ยวแบบวิถีซามูไร
– “ไกจิน: ความเป็นอื่นเพราะที่นี่ไม่ใช่ที่ของเรา?”
– เจ้าหญิงคางุยะผู้มาจากดวงจันทร์ และเส้นทางที่เธอเลือกเดิน
คลินิก JOY OF MINDS
ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลรักษาปัญหาด้านสุขภาพจิตโดยเฉพาะ
https://www.facebook.com/Joyofminds/
Tel: 090-959-9304
#Kintsugi: ซ่อมแซมอาการอกหักใจสลาย