คุณบนดวงจันทร์ตรงนั้นเหงามั้ย
เวลาที่เราอาศัยอยู่ในเมืองใหญ่เราไม่อาจมองเห็นดวงจันทร์ได้
แสงไฟและฝุ่นควันมันมีมากเกินไป จนกลบซ่อนแสงจากดวงจันทร์เอาไว้เสียมิด
บางครั้งเราหลงลืมไปว่าบนท้องฟ้ายังมีดวงจันทร์อยู่
แต่เมื่อได้ไปอยู่ในที่ที่มีแต่ความมืดบนโลกใบนี้ พระจันทร์จะปรากฏตัวออกมาให้เราเห็นชัด
ยามเราอยู่กับดวงจันทร์ตามลำพังที่มีแต่ความเงียบให้ได้ยิน
บางคนชอบความสงบและการอาบแสงจันทร์
บางคนหม่นเศร้า เหงา มีเพียงแสงนวลที่โอบกอดเขาไว้ แต่ไม่ได้ทำให้รู้สึกดีขึ้น
หากเราเป็นคนที่ต้องไปอยู่บนดวงจันทร์
เราควรจะรู้สึกอย่างไร?
เดือนกันยายนเป็นเดือนที่ฤดูร้อนกำลังจะจากไป ไอเย็นจากฤดูใบไม้ร่วงเริ่มเข้ามาแทนที่ ใบไม้เปลี่ยนสีเพื่อรอวันร่วงโรย แต่เดิมคนญี่ปุ่นจะพูดถึงวัน “จูโกะยะ” (十五夜) หมายถึงคืนวันเพ็ญที่ 15 เป็นการนับปฏิทินแบบจัทรคติ ซึ่งใช้การสังเกตพระจันทร์ข้างขึ้นข้างแรมเป็นหลัก วันขึ้น 15 ค่ำเดือน 8 เป็นฤดูเก็บเกี่ยวผลิตผลทางการเกษตร ซึ่งมีกลางคืนที่ยาวนาน และเป็นช่วงที่มีพระจันทร์สวยที่สุดในรอบปี
ชาวบ้านมีการจัดเทศกาลจูโกะยะเพื่อเฉลิมฉลองและขอบคุณธรรมชาติ เทพเจ้า ที่ทำให้เก็บเกี่ยวผลผลิตได้มากปัจจุบันกลายมาเป็นประเพณีสึคิมิ (月見) แปลว่า การชมจันทร์ โดยญี่ปุ่นได้รับวัฒนธรรมนี้จากชาวจีนตั้งแต่ระหว่างสมัยนาระและเอฮัน (ค.ศ. 710-1185) ช่วงเวลาที่จัดเทศกาลนี้มักจะตรงกับที่ประเทศจีนจัดกัน
พิธีชมจันทร์ในวันจูโกะยะ คนญี่ปุ่นจะจัดเตรียมโต๊ะไม้เตี้ยสำหรับไหว้พระจันทร์ มีขนมดังโงะ ซึ่งทำจากแป้งข้าวเหนียวนึ่งใส่ไส้ถั่วแดง จัดเรียงเป็นทรงสามเหลี่ยม ถั่วแระญี่ปุ่น ประดับโต๊ะด้วยรูปกระต่าย พร้อมประดับต้นหญ้าซูซูกิที่มีหน้าตาคล้ายรวงข้าว จากความเชื่อที่ว่ารวงต้นข้าวเป็นที่สิงสถิตของเทพ มีพลังในการขับไล่สิ่งชั่วร้าย
เวลาที่ชมพระจันทร์ก็จะทานดังโงะที่ถวายเทพเจ้าเพื่อให้สุขภาพแข็งแรงและมีความสุข ธรรมเนียมการนั่งชมจันทร์จะทำด้วยความสงบ เพื่อใช้ประสาทสัมผัสฟังเสียงของธรรมชาติยามค่ำคืน มีการอาบแสงจันทร์ กวีและนักเขียนต่างพรั่งพรูความรู้สึกพิเศษนี้ผ่านตัวอักษร
แต่ละชนชาติมองเห็นสิ่งที่อยู่บนดวงจันทร์แตกต่างกันไป ชาวญี่ปุ่นมองเห็นเป็นภาพกระต่ายตำโมจิ มีนิทานเล่าต่อกันมาว่ามีชายชราอาศัยอยู่บนดวงจันทร์ เขามองลงมายังโลกและพบเห็นสิ่งมีชีวิตที่เป็นเพื่อนสนิทกัน คือ ลิง, หมาป่า และกระต่าย ชายชราต้องการทดสอบหาสัตว์ตัวที่มีเมตตามากที่สุดเพื่อที่จะพาไปอยู่บนดวงจันทร์ด้วยกัน บางทีเขาคงจะเหงาและโดดเดี่ยวเกินไป ชายชราตัดสินใจลงมายังพื้นโลกและปลอมตัวเป็นขอทานที่หิวโหย ขอร้องให้สัตว์ทั้ง 3 ช่วยอาหารให้ ลิงนำผลไม้มาให้ หมาป่านำปลามา แต่กระต่ายได้เสนอให้ชายชรากินเนื้อของเขาด้วยการโยนตัวเองเข้าไปในกองไฟ เมื่อได้ยินดังนั้น ขอทานเฒ่าจึงกลับร่างเป็นชายชราจากดวงจันทร์เช่นเดิม และเชื้อเชิญกระต่ายขึ้นไปอยู่บนดวงจันทร์
>> สวัสดีความเหงา
ในชีวิตของคนคนหนึ่ง น่าจะมีบางช่วงที่รู้สึกว่าเหงา โดดเดี่ยว ไม่มีที่ไหนที่เหมาะกับตัวเอง ไม่มีใครต้องการ ถูกทอดทิ้งไว้ตามลำพัง ไม่มีคนเข้าใจ
สาเหตุที่ทำให้รู้สึกแบบนี้เกิดได้จากหลายอย่าง ตัวอย่างเช่น
. เปลี่ยนสิ่งแวดล้อม ย้ายที่ทำงาน/โรงเรียนใหม่
. ถูกคนรักบอกเลิก นอกใจ หรือหายไปโดยไม่มีสาเหตุ
. มีปัญหาครอบครัว/ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
. คนรอบตัวชอบใช้คำตำหนิต่อว่า ทอดทิ้ง ไม่สนใจ
มีคนเคยพูดว่าความเหงา ความเศร้า หรือความรู้สึกด้านลบต่างๆ “ไม่สามารถทำให้ใครถึงตายได้”
แต่จากการศึกษาวิจัยในปัจจุบันพบว่า ความเหงา ความเศร้า หรืออารมณ์ด้านลบต่างๆมีผลต่อการทำงานของร่างกายอย่างมาก เช่น ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานลดลง, ส่งผลต่อการทำงานของสมองทำให้มีสมาธิความจำที่แย่ลง, มีผลต่อการทำงานของหัวใจ
ดังนั้นความเหงาอาจเป็นอาวุธที่ฆ่าเรา ด้วยการแทรกซึมเข้ามาในตัวเราอย่างเงียบเชียบแล้วทำให้เราตายไปอย่างช้า ๆ
แม้เทคโนโลยีในปัจจุบันจะทำให้คนเราติดต่อสื่อสารกันได้ง่าย แต่กลับไม่ได้ทำให้ความเหงาลดลง
บางคนมีเพื่อนในโซเชียลมีเดีย เช่น Facebook, Instagram จำนวนมาก หรือใช้ application ต่างๆในการพูดคุยกับคนมากมายแต่ความเหงายังคงอยู่กับเราเช่นเดิมและค่อย ๆกลืนกินเราเข้าไป
หากเราเป็นคนหนึ่งที่กำลังเหงา เราต้องรู้ตัว พยายามพาตัวเองออกจากความรู้สึกนี้ ก่อนที่ความเหงาจะพาเราไปรู้จักกับโรคซึมเศร้า หรือโรคทางใจอื่น ๆ
>> วิธีลบและลดความเหงา
แม้จะไม่มีวิธีไหนที่ดีที่สุดและลบความเหงาออกไปได้ทั้งหมด แต่อย่างน้อยยังมีสิ่งที่ช่วยทำให้เราเหงาลดลงได้
1. ปรับความคาดหวังของตัวเอง
_ บางคนอยากมีคนอยู่ด้วยตลอดเวลาเพื่อไม่ให้เหงา แต่ในชีวิตจริงมีช่วงเวลาที่เราต้องอยู่คนเดียว เพราะแต่ละคนมีหน้าที่สิ่งที่ต้องทำ มีพื้นที่ส่วนตัว หากเราคาดหวังในสิ่งที่ไม่สามารถเป็นจริงได้ เราจะยิ่งเหงา คิดลบ เช่น “เราไม่เป็นที่ต้องการเลยไม่มีคนอยู่ด้วย” ดังนั้นต้องทำความเข้าใจข้อเท็จจริง ลดความคาดหวัง หาวิธีที่สามารถทำได้ เช่น คนที่มีแฟนเป็นหมอห้องฉุกเฉิน จะให้แฟนรับโทรศัพท์/ไลน์หากันตลอด ย่อมเป็นไปไม่ได้ เพราะแฟนต้องทำงาน ดังนั้นต้องปรับด้วยการตกลงกันไว้ก่อนว่าถ้าไม่รับสาย/ไม่ตอบไลน์แปลว่าทำงานอยู่ แต่ถ้าว่างจะรีบติดต่อกลับ ไปไหน มาไหน ขึ้นเวรเมื่อไรบอกให้อีกฝ่ายรับรู้จะได้ไม่กังวล
2. จัดเตรียมกิจกรรมหรือแผนที่จะทำเวลาที่ความเหงามาเยือน
_ มี lists กิจกรรม/เตรียมแผนไว้หลายๆอย่าง ควรเขียนออกมา แปะติดไว้ในที่ที่มองเห็น หากแผนนั้นมีคนอื่นอยู่ด้วย ให้ไปคุยทำการเตี๊ยมซ้อมแผนกันก่อน เช่น
_ เราเริ่มเหงาเราจะโทรหา a แต่ถ้าเค้าไม่ว่างค่อยโทรหา b หากวันนั้นไม่มีใครว่างจริงๆ เราจะดูหนัง Netflix เรื่อง X พอดูจนเบื่อค่อยออกไปห้าง หาข้าวกิน ซื้อชานมไข่มุก เราจะเตรียมหนังสือเรื่อง Y ไปอ่านด้วย จะได้ไม่ต้องกังวลว่ามีใครจ้องมองแล้วคิดว่าเราดูแปลก
3. หาสิ่งที่เป็นตัวแทนคนที่เรารักไว้ปลุกปลอบใจตัวเองตอนที่เขาไม่อยู่
_ เช่น ให้คนรักอัดคลิปคำพูดที่เราฟังแล้วสดชื่นขึ้น, ภาพถ่ายที่มีความหมายช่วยสร้างความอุ่นใจให้เราได้
4. พยายามหาสังคม/กลุ่มเพื่อนไว้ให้หลากหลาย
_ หากเรารู้จักคนเยอะ จะทำให้มีคนที่เราคุยหรือทำกิจกรรมด้วยได้มากขึ้น ช่วยให้เหงาลดลงได้
_ ไม่ต้องรู้สึกแย่ที่จะเป็นฝ่ายโทรขอความช่วยเหลือจากคนอื่นก่อน ถ้าคนที่เราติดต่อไปหา เขารักและหวังดีกับเรา เมื่อเรากำลังทุกข์เขาต้องหาทางล่วย
5. หากทำทุกวิธีแล้วความเหงายังคงอยู่ มีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้น อาการแย่ลงเรื่อยๆ แนะนำให้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เช่น จิตแพทย์, นักจิตวิทยา
แม้เทศกาลชมจันทร์ฟังดูแล้วรู้สึกโรแมนติก แต่นิทานที่เล่าประกอบกลับตรงกันข้าม เพราะชายชราเลือกวิธีที่จะลดความเหงาด้วยการนำกระต่ายมาอยู่เป็นเพื่อน แต่เขาไม่ได้ถามความรู้สึกของกระต่ายเลยว่าเศร้า เหงา หรือไม่ที่ต้องแยกพรากจากเพื่อนอีก 2 ตัว
ทักทายพูดคุยกับหมอแมวน้ำเล่าเรื่องได้ที่ www.facebook.com/sealpsychiatrist
เรื่องแนะนำ :
– “ซูโม่: ชายร่างใหญ่กับวินัยของเขา”
– “นักเรียนญี่ปุ่นเรียนออนไลน์: เครียดจนต้องสลายหายไป”
– “เรื่องสยองขวัญในฤดูร้อน: ฉันกลัวผี ทำไงดี?”
– “เทศกาลโอบ้งระลึกถึงบรรพบุรุษ: กตัญญูแค่ไหนกำลังดีย์”
– “โตเกียวโอลิมปิก 1964: ฟื้นคืนจากความสิ้นหวังไปสู่แสงอันเจิดจ้า”
คลินิก JOY OF MINDS
ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลรักษาปัญหาด้านสุขภาพจิตโดยเฉพาะ
https://www.facebook.com/Joyofminds/
Tel: 090-959-9304
#คุณบนดวงจันทร์ตรงนั้นเหงามั้ย
