ฮินะมะซึริ กับ เซ็คคุของลูกพีช
ภาพประกอบโดย WALK on CLOUD
วันที่ 3 เดือน 3 ปฏิทินจีนโบราณถือว่าเป็น
上巳の節句
[โจชิ โนะ เซ็คคุ]
ซึ่งแปลความหมายตามตัวอักษรว่า “วันแห่งงูเล็ก” วันแรกของเดือนสาม โดยที่ 巳[มิ,ชิ] หมายถึง งูเล็ก (มะเส็ง) ของสิบสองนักษัตร
เมื่อกาลเวลาผ่านไปในสมัยสามก๊กของจีน วุยก๊กที่ปกครองโดยทายาทของโจโฉได้เปลี่ยนแปลงจาก วันแห่งงูเล็กวันแรกของเดือน 3 ให้กลายเป็นวันที่ 3 เดือน 3
การที่งูลอกคราบนั้นเสมือนกับการเกิดใหม่ จึงมีความเชื่อว่าต้องทำพิธีกรรมเพื่อล้างสิ่งสกปรกออกไป
ประกอบด้วยช่วงนั้นตรงกับช่วงที่ต้นพีชออกดอก จึงมีอีกชื่อเรียกว่า “เซ็คคุของลูกพีช“
桃の節句
[โมะโมะ โนะ เซ็คคุ]
เซ็คคุของลูกพีช
ช่วง [โจชิ โนะ เซ็คคุ] นี้ สมัยญี่ปุ่นโบราณ ในราชวัง ผู้คนจะพากันมานั่งริมลำธารเล็กๆในวัง แล้วปล่อยจอกสาเกให้ไหลจากต้นน้ำไปปลายน้ำ และจะมีการแต่งบทกลอนให้เสร็จสิ้นก่อนจอกจะไหลมาถึงตัวเอง แล้วก็หยิบจอกกินเหล้าแล้วนำเอาจอกวางลงน้ำให้ไหลไปต่อ
สำหรับชาวบ้านคนทั่วไป จะทำกระดาษเป็นรูปคน แล้วเอาไปลอยในแม่น้ำเพื่อชะล้างความสกปรกและปัดเป่าภัยพิบัติออกไป ซึ่งยังคงหลงเหลือเป็นประเพณี “นะกะชิฮินะ” (流し雛) ในปัจจุบัน
流し雛
[นะกะชิ ฮินะ]
มีความหมายตรงตัวว่า “ปล่อยฮินะให้ไหลไป”
มีข้อสังเกตว่าอาจจะมีการเชื่อมโยงของคำว่า “นะกะชิฮินะ” กับการเล่นตุ๊กตาของชาววัง ที่เรียกว่า “ฮีนะอะโซะบิ” จนเกิดคำว่า “ฮินะมะซึริ” ひな祭りซึ่งมีความหมายว่า “เทศกาลฮินะ”
จนกระทั่งยุคสมัยมุโระมะจิ (ค.ศ. 1336 – 1573) มีการแบ่งแยก ปฏิทินที่เฉลิมฉลองให้กับเด็กหญิงและชาย โดยที่
端午の節句[ทังโกะ โนะ เซ็คคุ] ซึ่งตรงกับวันที่ 5 เดือน 5 เป็นการเฉลิมฉลองให้เด็กผู้ชาย
上巳の節句[โจชิ โนะ เซ็คคุ] ตรงกับวันที่ 3 เดือน 3 ฉลองให้เด็กหญิง เป็นการขอพรให้เด็กหญิงเติบโตมาสุขพลานามัยที่สมบูรณ์และพบเจอคู่ครองที่ดี และเริ่มมีการตกแต่งประดับตุ๊กตา ฮินะนินเกียว ที่จำลองการเฉลิมฉลองการแต่งงานของจักรพรรดิ เป็นเทศกาลฮินะมะซึริ
ในช่วงปฏิทิน 上巳の節句[โจชิ โนะ เซ็คคุ] นั้น อาหารที่นิยมกินเฉลิมฉลองมีดังนี้
ちらし寿司 [จิระชิสุชิ] ประกอบด้วย ข้าว กุ้ง ถั่ว และ รากบัว, กุ้งนั้นแสดงถึงการเติบโตที่อายุมากพอจะโค้งตัวได้อย่างกุ้ง, รากบัวนั้นแสดงถึงการมองอนาคตอย่างถ่องแท้ มองทะลุ เฉกเช่นรูของรากบัว, ส่วนถั่ว [มะเมะ]マメ นั้นพ้องเสียงกับคำที่มีความหมายว่า “การทำงานอย่างขยันขันแข็ง”
ซุปหอยตลับ 蛤の吸い物[ฮะมะกุริ โนะ ซุยโมะโนะ] โดยที่กาบหอยตลับที่ประกบคู่กันก็เหมือนกับคู่สามีภรรยาที่เข้ากันได้ อยู่กันยืนนาน
[ฮิชิโมะจิ] 菱餅 เป็นโมะจิที่หน้าตาเหมือนขนมชั้นบ้านเรา มี 3 ชั้น 3 สี สีชมพูอยู่บน สีขาวอยู่กลาง สีเขียวอยู่ข้างล่าง โดยสีชมพูหมายถึงการปัดเป่าความชั่วร้าย สีขาวหมายถึงความสะอาดบริสุทธิ์ สีเขียวหมายถึงการมีสุขภาพที่ดีและอายุยืนยาวและนี่คือเรื่องราวของเซ็คคุของพีช หรือ เซ็คคุของวันงูเล็กวันแรก ครับ ซึ่งกลายมาประเพณีเพื่อเฉลิมฉลองให้กับการเติบโตของเด็กหญิงครับ และเทศกาลฮินะมะซึริครับ
ภาพประกอบ WALK on CLOUD
เรื่องแนะนำ :
– เซ็คคุ…วันของมนุษย์
– วันเด็กญี่ปุ่นที่เป็นทั้งวันเด็กผู้ชายและเด็กผู้หญิง
– วันแมกไม้ใบเขียวที่เปลี่ยนไปตามยุคสมัย (Greenery Day)
– กว่าจะมาเป็นวันหยุดวันภูเขาของญี่ปุ่น
– ร้านค้ารายย่อยขอเงินสดในญี่ปุ่น
อ้างอิง
https://ja.m.wikipedia.org/wiki/上巳
https://ichi-point.jp/terakoya_hinamatsuri/
#ฮินะมะซึริ กับ เซ็คคุของลูกพีช