ทุกคนก็ทราบดีอยู่แล้ว…ว่าการอาบน้ำเป็นเรื่องที่ต้องปฏิบัติทุกวัน แต่วันนี้เราจะนำทุกคนเข้าไปทำความรู้จักกับการอาบน้ำแบบญี่ปุ่นใน โอฟุโระ (お風呂, OFURO) กันค่ะ
สิ่งที่เราจะพูดกันในวันนี้ก็คือ การอาบน้ำ (แบบญี่ปุ่น) งง!!! ใช่มั้ยคะ ว่ามันดูพิเศษยังไงถึงหยิบยกมาเล่าสู่กันฟัง!!!! ทุกคนก็ทราบดีอยู่แล้ว…ว่าการอาบน้ำเป็นเรื่องที่ต้องปฏิบัติทุกวัน แต่วันนี้เราจะนำทุกคนเข้าไปทำความรู้จักกับการอาบน้ำโอฟุโระ (お風呂, OFURO)
ถ้าอย่างนั้นเรามาเริ่มลุยกันเลย…

โอฟุโระ (お風呂, OFURO) เป็นอ่างอาบน้ำร้อน ซึ่งถือว่ามีความสำคัญต่อคนญี่ปุ่นถึงขนาดที่ว่า..เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเลยก็ว่าได้ หน้าที่ของมันก็คือเป็นอ่างน้ำร้อนให้สมาชิกภายในครอบครัวแช่กันเพื่อผ่อนคลาย แม้โดยปกติบ้านของคนญี่ปุ่นจะมีขนาดค่อนข้างเล็ก แต่ภายในห้องน้ำก็จะแยกห้องส้วมกับห้องอาบน้ำอย่างเป็นสัดส่วน (ไม่เหมือนกับที่เมืองไทย)
|
![]() |
แบบเก่า
|
แบบปัจจุบัน
|
รูปแบบโดยทั่วไปแล้ว โอฟุระ จะเป็นลักษณะอ่างสี่เหลี่ยมจัตุรัสหรือสี่เหลี่ยมผืนผ้า แบบกลมๆ ก็มี แต่ปัจุบันรูปแบบหลากหลายมากขึ้น ทั้งวงรี แบบยาว แบบสั้น แล้วแต่จะมีผู้ดีไซน์ออกมา อ่างโอฟุโระ ส่วนใหญ่ทำมาจากไม้ Hinoki แต่ปัจจุบันก็มีทั้งแบบที่ทำจากหินแกรนนิต สแตนเลส แก้วอะคริลิค และกระเบื้อง ถ้าเป็นแบบเก่าก็จะเป็นถังไม้ตีมุมสี่เหลี่ยมจตุรัสแบบในรูปทางซ้าย แต่ถ้าเป็นปัจจุบันก็มักจะเป็นดังรูปทางด้านขวา โดยจะทำให้สูงและลึกเพื่อจะได้นั่งแช่ได้สบายๆ หลายๆ คนนั่นเองค่ะ

แต่ด้วยความที่บ้านของคนญี่ปุ่นนั้นมักจะมีขนาดเล็ก จึงทำให้เกิดสถานที่อาบน้ำร้อนนอกบ้านขึ้นมาด้วย และเราก็ยังจะสามารถพบเห็นอ่างโอฟุโระได้ทั้งที่บ้านและที่สาธารณะ สำหรับสถานที่อาบน้ำนอกบ้านของชาวญี่ปุ่นนั้นก็มีทั้งแบบที่เรียกว่า เซนโต และ ออนเซน ทั้งสองอย่างนี้เกี่ยวข้องกับโอฟุโระอย่างไร??? เราไปทำความรู้จักกับสองสถานที่นี้กันดีกว่าค่ะ
การอาบน้ำสาธารณะ ( 銭湯, Sentoo)

เซนโต คือ ห้องอาบน้ำสาธารณะขนาดใหญ่ที่ผู้คนมักจะใช้บริการกันมากทั้งผู้หญิงและผู้ชาย มีลักษณะเป็นอ่างโอฟุโระขนาดใหญ่ที่มีน้ำร้อนใส่อยู่ นอกจากนั้นเซนโตยังเป็นสถานที่พบปะของคนบ้านใกล้เรือนเคียงกันด้วย เมื่อศตวรรษที่ 8 เซนโตเป็นห้องน้ำที่ให้ผู้คนเข้าไปใช้บริการได้ฟรี มักจะปรากฏในวัดที่ใหญ่ๆ ทั้งผู้ชายและผู้หญิงก็จะอาบน้ำรวมกันแบบไม่ต้องอาย>//< ในสมัยเอโดะมีห้องอาบน้ำสาธารณะแบบนี้กว่า 600 แห่ง มีคนไปใช้บริการรวมแล้วเป็นล้านเลยที่เดียว ปัจจุบันนี้ห้องอาบน้ำสาธารณะก็ยังเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชาวญี่ปุ่น แต่ก็มีความเปลี่ยนไปบ้างตามยุคสมัย ก็คือมีการแยกห้องชาย-หญิงอย่างเป็นระเบียบ มีสิ่งอำนวยความสะดวกมากขึ้น (และไม่ฟรี) บางอพาร์ทเมนต์ก็จะเริ่มทำโอฟุโระเล็กๆ ภายในห้องพักเพื่อความสะดวกสบายและเป็นส่วนตัว ห้องอาบน้ำสาธารณะก็เลยได้รับความนิยมน้อยลงนิดนึงในช่วงปี 1964 อย่างไรก็ตาม ญี่ปุ่นเป็นประเทศเดียวที่มีคนอาบน้ำร่วมกันอย่างไม่ต้องอาย คนจำนวนมากก็ยังคงนิยมแวะเวียนไปใช้บริการเซนโตอยู่เสมอ^^
ออนเซ็น ( 温泉, Onsen)

ออนเซน คือ การแช่น้ำแร่หรือน้ำพุร้อน ที่มีความเป็นธรรมชาติมากๆ ความร้อนของน้ำแต่ละแหล่งเฉลี่ยจะอยู่ที่ประมาณ 40 องศา บวกลบนิดหน่อย ในปี 1990 มีบ่อน้ำพุถึง 2,300 บ่อ ในบ่อน้ำพุร้อนจะพบ กำมะถัน แคลเซียม โซเดียม และแร่ธาตุอื่นๆ ด้วยคุณประโยชน์มากมายที่อยู่ในบ่อน้ำพุร้อนนี่เองคนญี่ปุ่นจึงนิยมไปแช่ออนเซนกัน และประสิทธิภาพที่น่าทึ่งของน้ำพุร้อนในศตวรรษที่ 8 จึงทำให้เกิดออนเซนมากมายทั้งในโรงแรม เรียวกัง หรือตามสถานที่กลางแจ้งต่างๆ (ตามบ่อน้ำพุร้อนธรรมชาติ) จนออนเซนมีผู้คนหลั่งไหลเข้าไปใช้บริการมากมาย

ได้เวลาแล้ว เรามาเตรียมตัวลงไปแช่น้ำร้อนในอ่างโอฟุโระกันเถอะค่ะ ขั้นตอนก็เป็นดังนี้..
1. | ต้องชำระล้างร่างกายให้สะอาด โดยจะมีมุมแยกไว้เพื่อการอาบน้ำ (มักจะเป็นฝักบัว) ถูสบู่ สระผมให้สะอาดเหมือนเราอาบน้ำทุกๆ วัน ถ้าไม่ยอมอาบก็ลงอ่างโอฟุโระไม่ได้นะคะ!! เพราะคนญี่ปุ่นเขามักจะแช่พร้อมๆ กันหลายๆ คน ทั้งครอบครั้ว หรืออาจจะมีคนอื่นๆ อยู่ด้วยก็ได้ |
2. | เวลาลงไปในน้ำก็ต้องถอดเสื้อผ้าให้หมด คนที่นี่เค้าไม่ถือเรื่องนี้กันคะ >///< และห้ามกระโดดลงน้ำนะคะค่อยๆ ลงไปแช่ เพราะอาจจะสุก เนื่องจากอุณภูมิของน้ำในอ่างจะอยู่ประมาณที่ 38 – 42 องศาเซลเซียส ควรแช่ลงไปประมาณคอของเราเลย |
3. | พอเราแช่จนไปสักพัก บางคนก็อาจจะไปเช็ดเนื้อเช็ดตัว แต่งตัวแล้วก็ออกจากห้องโอฟุโระไปเลย บางคนก็อาจจะกลับมาฟอกสบู่อาบน้ำที่อุณหภูมิต่ำกว่าในอ่างโอฟุโระอีกครั้ง เพื่อปรับสภาพร่างกายก่อน..อันนี้แนะนำอย่างยิ่ง เพราะร่างกายจะเบาสบายมากๆ >< |

4. | พอจะออกจากอ่างโอฟูโระก็อย่าถอดปลั๊กเครื่องทำความร้อนให้กับอ่างโอฟุโระออกนะคะ และห้ามเทน้ำนั้นทิ้งเก็บไว้ให้คนอื่นแช่ต่อ ถ้าเป็นในบ้านก็จะเก็บไว้จนครบทุกคนในบ้าน แล้วค่อยเอาไปซักผ้าต่อหรือไม่ก็รดน้ำต้นไม้คะ คนญี่ปุ่นนี่ใช้น้ำอย่างรู้คุณค่าจริงค่ะ >////< |
ทำไมคนถึงนิยมที่จะมาแช่โอฟูโระกัน???

มันมีหลายสาเหตุนะคะ
- แช่เพื่อการผ่อนคลายร่างกาย รวมถึงคลายความเครียดต่างๆ ได้อีกด้วย
- เพื่อพบปะสังสรรค์ของคนบ้านใกล้เรือนเคียง
- เพื่อความใกล้ชิดของครอบครัว
- เพื่อบำบัดโรค เพราะคนญี่ปุ่นเชื่อว่าแช่น้ำร้อนจะช่วยเรื่องการไหลเวียนโลหิต
สำหรับใครที่อยากจะทำความรู้จักกับอ่างโอฟุโระ ในรูปแบบไหนก็ตาม สามารถไปได้ที่ประเทศญี่ปุ่น แต่ถ้าใครอายที่จะต้องไปแช่รวมกัน ปัจจุบันก็มีแยกผู้ชาย-ผู้หญิง ก็ไปลองดูกันได้นะคะ หรือถ้าอยากสัมผัสโอฟุโระที่ประเทศไทยไปก่อน ก็มีบริการตาม บ่อน้ำพุร้อนนั่นเองคะ หรือจะเป็นตามสปา ตามรีสอร์ทต่างๆ ก็มีบ่อน้ำพุร้อนให้ทุกคนได้แช่ให้สบายกายสบายใจ หรือจะเอาอ่างอาบน้ำที่บ้าน มาลองซ้อมเป็นโอะฟุโระดูก่อน ได้เข้าท่า ชอบแบบไหนก็สามารถเลือกได้ตามอัธยาศัยเลยนะคะ^^
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
http://www.tjf.or.jp/eng/ge/ge04ofuro.htm
http://web.archive.org/web/20050210100957
http://en.wikipedia.org/wiki/Furo