วิชายุทธ วิถีเซน by Lordofwar Nick
มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (55) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการย่ำดาบ
สวัสดีครับท่านผู้อ่าน ตอนนี้ ณ ขณะที่ผมเขียนก็ยังอยู่ ณ ปลายเดือนธันวาคม 2022 นะครับ หลังจากที่ผมไปตัดไหมแผลเย็บที่หน้าท้องแล้ว สิ่งแรกที่ผมทำ (หมออนุญาต) ก็คืออาบน้ำล้างตัวตรงที่เคยเป็นแผล (แผลโดนน้ำได้แล้ว ไม่ต้องปิดผ้าก๊อซ) สิ่งที่สองที่ผมทำ (หมอรู้หมอด่าแน่นอน) คือไปเรียนบีเจเจ (ฮา) แต่ผมมีวิธีเซฟตัวเองดังนี้
- เวลาดริล ทำให้ช้าๆ ช้าๆ ช้าๆ จนแทบจะเป็นรำไท้เก๊กละ (ฮา)
- งดการ free sparring แบบเต็มรูปแบบ เล่นแบบ position sparring แบบพอเข้าตำแหน่งหรือถูกยึดตำแหน่งได้แล้วหยุด (ไม่มีการซับมิชชั่น) และเล่นด้วยความเร็วในระดับ flow rolling
- เลือกคู่ซ้อมที่มีความเข้าใจการเคลื่อนไหวแบบโฟลว์ เน้นเทคนิคไม่เน้นกำลัง ซึ่งก็ต้องเป็นสายน้ำเงินเหมือนกัน (สายขาวนี่เล่นกันตูมตามเกิน และหลายคนออมแรงไม่เป็นและเคลื่อนไหวแบบพยายามเอาชนะทุกประตู ซึ่งจะขาดความแม่นยำ (precision) และเสี่ยงผิดคิวบาดเจ็บมาก)
- ลดความถี่ในการซ้อม เช่น ซ้อมวันนี้ พักไปอีกสองวัน (ไม่ได้ซ้อมติดกันสองวันอย่างแต่ก่อน)
ปรากฎว่าการที่เล่นด้วยแนวทางนี้ ในขณะที่ร่างกายไม่เต็มร้อยนั้น กลับกลายเป็นข้อดีว่า ตัวเองได้โฟกัสไปที่ความแม่นยำและลื่นไหลของการเคลื่อนไหวมากขึ้น ใจเย็นขึ้น มีความตระหนักในตนเองสูงขึ้น มันทำให้แบบ จากที่เคยรู้สึกมืดๆ มัวๆ สลัวๆ เหมือนตอนนี้จะเริ่มเห็นทางไปข้างหน้าชัดขึ้นแล้ว
ด้วยเหตุนี้ จึงทำให้มีกำลังใจศึกษา “คัมภีร์ห้าห่วง” ต่อไปอีกเยอะเลยครับ ว่าแล้วก็มาอ่านกันต่อดีกว่า
คำแปลข้อความต้นฉบับ
火の巻
คัมภีร์แห่งเตโช
七 一 けんをふむと云事
เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการย่ำดาบ
`剣をふむ `と云心は兵法に専ら用る儀也 `先大きなる兵法にしては弓鉄砲に於ても敵我方へ打かけ何事にてもしかくる時敵の弓鉄砲にてもはなちかけて其あとにかかるによつて又弓をつかひ又鉄砲に薬をこみてかかりこむ時こみ入かたし `弓鉄砲にても敵のはなつ内にはやくかかる心也 `早くかかれば矢もつがひがたし `鉄砲も打得ざる心也 `物毎を敵のしかくると其儘其利を受て敵のする事を踏付て勝心也
จิตที่เรียกว่า “ย่ำดาบ” นั้น เป็นสิ่งที่จำเพาะใช้กับพิชัยสงคราม ก่อนอื่น สำหรับพิชัยสงครามใหญ่นั้น แม้ในธนูปืนไฟ ยามที่ศัตรูยิงมาทางฝ่ายตน ไม่ว่าเรื่องอันใดก็เข้าทำ แม้ด้วยธนูปืนไฟของศัตรูก็ปล่อยมา อาศัยเข้าทำหลังจากนั้น แล้วใช้ธนูอีก หรือเอาดินปืนใส่ปืนไฟอีก ยามเข้าทำจะเข้าได้ยาก แม้ด้วยธนูปืนไฟ ขณะศัตรูปล่อย ให้ตั้งจิตเข้าทำให้ไว หากเข้าทำไว แม้ลูกศรก็ใช้ยาก ตั้งจิตให้แม้ปืนไฟก็ยิงไม่ได้ หากศัตรูเข้าทำสิ่งใด ก็ให้รับประโยชน์นั้นทั้งอย่างนั้น ใหย่ำสิ่งที่ศัตรูทำ จึงเป็นจิตชนะ
`又一分の兵法も敵の打出す太刀のあとへ打てば `とたんとたん `となりてはかゆかざる所也 `敵の打出す太刀は足にてふみ付る心にして打出す所をうち二度目を敵の打得ざる様にすべし `踏 `と云は足には限るべからず `身にてもふみ心にてもふみ勿論太刀にてもふみ付て二度目を敵に能させざる様に心得べし `是則物毎の先の心也 `敵と一度にといひてゆきあたる心にてはなし `其儘あとに付心也 `能々吟味有べし
อีกอย่าง แม้พิชัยสงครามของส่วนเดียว หากตีหลังจากทะจิที่ศัตรูตีออก จะกลายเป็น “ต๊กตัง ต๊กตัง” ไปข้างหน้ามิได้ ทะจิที่ศัตรูตีออกนัน ควรตั้งจิตว่าจะย่ำด้วยเท่า ตีขณะที่ตีออก ไม่ให้ศัตรูตีได้เป็นคำรบสอง ที่เรียกว่า “ย่ำ” นั้น ไม่ได้จำกัดแต่เท้า แม้ด้วยกายก็ย่ำ แม้ด้วยจิตก็ย่ำ แน่นอนว่าแม้ด้วยทะจิก็ย่ำ ควรรู้เข้าใจไม่ให้ศัตรูอาจสามารถทำได้เป็นคำรบสอง นี้เรียกอีกอย่างว่าจิตที่ลงมือก่อนของสิ่งทั้งหลาย แม้จะว่าทีเดียวกับ (พร้อมกับ) ศัตรู (แต่) มิใช่จิตที่พุ่งชน เป็นจิตที่ไปติดที่หลังทั้งอย่างนั้น ขอจงคิตพินิจให้ดีๆ
การตีความและอภิปราย
ผมอ่านแล้ว ตีความได้อย่างเดียวคือ
…เมื่อศัตรูโจมตีครั้งแรก แล้ววืด อย่าปล่อยให้ศัตรูได้โอกาสโจมตีอีกคำรบสอง…
คำว่า “ย่ำดาบ” (เคน โวะ ฟุมุ 剣をふむ=剣を踏む) ในที่นี่ ผมตีความได้ว่าเป็นการ “เข้าประชิดไม่ให้ศัตรูออกอาวุธได้” ซึ่งนั่นแหละคือหลักการและเหตุผลที่ว่า ทำไมถึงมีปรากฎการณ์ที่ว่าบีเจเจซึ่งเป็นวิชาสายคว้าจับ จึงเอาชนะวิชาสายเตะต่อยได้
…ก็การเข้าปล้ำรวบลงพื้นน่ะ มันก็คือการ “ย่ำดาบ” ในตัวมันเองนี่แหละ…
คนพอลองโดนกอดรวบ ยิ่งกอดจากข้างหลัง มันก็เตะต่อยใส่ได้ยากแล้ว ยิ่งเอาไปลงพื้นนี่ ยิ่งเตะต่อยออกวาวุธได้ยากไปอีก
สิ่งนี้เลยทำให้ผมยิ่งแน่ใจว่า บีเจเจ นั้น มันคือพิชัยสงครามในตัวมันเอง และก็ควรจะตั้งใจเรียน ยิ่งๆ ขึ้นไป ครับ
วันนี้ก็ขอจบการอภิปรายแต่เพียงเท่านี้ก่อน พบกันใหม่สัปดาห์หน้าสวัสดีนะงับๆๆ
เรื่องแนะนำ :
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (54) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): หก สิ่งที่เรียกว่า การรู้สภาวการณ์
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (53) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): ห้า สิ่งที่เรียกว่าการข้ามฟาก
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (52) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): สี่ สิ่งที่เรียกว่ากดหัวนอน
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (51) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): สาม สิ่งที่เรียกว่าลงมือก่อนทั้งสาม
– มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (50) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): สอง สิ่งที่เรียกว่าลำดับของแห่งที่
#มาอ่าน “คัมภีร์ห้าห่วง” ของมูซาชิด้วยกันเถอะ (55) คัมภีร์แห่งเตโช (ไฟ): เจ็ด สิ่งที่เรียกว่าการย่ำดาบ