การเริ่มต้นของการปฏิรูปเมจิ การมาเยือนของเรือดำ
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
การปฏิรูปเมจิที่ทำให้อำนาจโชกุนสิ้นสุด ประเทศญี่ปุ่นเปิดสู่สังคมตะวันตก เป็นเหตุการณ์สำคัญหนึ่งในประวัติศาสตร์
มีการตั้งคำถามว่าการปฏิรูปเมจิเริ่มต้นขึ้นเมื่อไรกันแน่
มีความคิดว่าการเริ่มต้นของการปฏิรูปเกิดจากช่วงยุคศักราชเทนโป (天保:ค.ศ.1831-1845) ช่วงยุคนั้นเกิดภาวะขาดแคลนอาหารของยุคเทนโป (Tenpo Famine) จนมีผู้เสียชีวิตระดับมากกว่า1ล้านคน และมีความไม่สงบวุ่นวายภายใน
ต่อมาในสงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่ง (ค.ศ.1842) ชนชาติจีนพ่ายแพ้ต่ออังกฤษ เป็นเหตุให้ญี่ปุ่นรับรู้ถึงความแข็งแกร่งของชาติตะวันตก จนถึงขั้นต้องยกเลิกนโยบายยิงปืนขับไล่เรือต่างด้าว
การมาเยือนของเรือดำ (黒船来航 [คุโระฟุเนะไรโค]) หรือที่เรียกในภาษาอังกฤษว่า Perry Expedition เป็นเหตุการณ์ที่พลเรือจัตวา Matthew C. Perry นำเรือสัญชาติอเมริกา4ลำซึ่งรวมถึงเรือไอน้ำของกองทัพอีสต์อินเดีย2ลำมาทอดสมอที่อ่าวอุระกะที่เป็นทางเข้าอ่าวเอะโดะ (อ่าวโตเกียวในปัจจุบัน) ในปีค.ศ. 1853 จนท้ายที่สุดกลุ่มคณะของ Perry ได้รับการอนุญาตให้ขึ้นฝั่งที่คุริฮะมะ และนำเอาจดหมายจากประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกามามอบให้รัฐบาลโชกุนของญี่ปุ่น และปีต่อมาเกิดสนธิสัญญาสันติภาพระหว่างญี่ปุ่นและอเมริกา
พลเรือจัตวา Matthew C. Perry
เหตุการณ์ครั้งนี้เป็นเหตุการณ์สำคัญที่ก่อให้เกิดการปฏิรูปเมจิ และเป็นการสิ้นสุดของรัฐบาลโชกุนของญี่ปุ่น
การมาเยือนของเรือดำแสดงให้เห็นถึงความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจและแสนยานุภาพของกองทัพยุโรปกับอเมริกาที่ต้องการแผ่ขยายอิทธิพลให้กว้างขึ้น เป็นเหตุให้เกิดกลุ่มผู้ต่อต้าน
ยุคศตวรรษที่19 เราจะเริ่มเห็นการล่มสลายของรัฐบาลเอะโดะ จากการมาเยือนของเรือต่างสัญชาติอย่างอเมริกาที่เป็นหนึ่งในนั้น กับการร้องขอทำการค้า อย่างเช่นเหตุการณ์เรือ HMS Phaeton ที่ท่าเรือนากาซากิในปีค.ศ.1808 หรือเหตุการณ์เรือ Morrison ในปีค.ศ.1837
เหตุการณ์เรือ HMS Phaeton ซึ่งเป็นเรือสัญชาติอังกฤษแต่ปลอมตัวชักธงฮอลันดาขึ้น ทำให้เสมียนชาวฮอลันดาที่อาศัยในญี่ปุ่น หลงกลเข้าใจผิด พอนั่งเรือเล็กไปขึ้นก็ถูกจับกุม เรือ Phaeton ลดธงชาติฮอลันดาลง เอาธงอังกฤษขึ้น ทางญี่ปุ่นยื่นเรื่องขอให้อังกฤษปล่อยตัวเสมียนชาวฮอลันดา แต่อังกฤษกับแข็งข้อและเรียกร้องอาหารและน้ำดื่ม ญี่ปุ่นมีกองกำลังทหารเพื่อใช้ต่อต้านไม่เพียงพอเพราะมีการลดจำนวนทหารถึง1ใน10เหลือ100นายโดยพลการเพื่อลดค่าใช้จ่าย จึงต้องยอมทำตามเงื่อนไขของฝั่งอังกฤษ สุดท้ายแล้วหัวหน้านายทหารที่สั่งลดจำนวนกำลังพลโดยพลการต้องทำการคว้านท้องชดใช้ความผิด
เหตุการณ์เรือ Morrison เป็นเหตุการณ์ที่ญี่ปุ่นยิงเรือ Morrison เพราะเข้าใจผิดว่าเป็นเรือสัญชาติอังกฤษ ซึ่งแท้จริงแล้วเป็นเรือสัญชาติอเมริกาที่บรรทุกผู้ประสบภัยชาวญี่ปุ่น หนึ่งปีต่อมาความจริงเปิดเผยว่าเรือ Morrison มีจุดประสงค์ที่จะพาชาวญี่ปุ่นผู้ประสบภัยกลับประเทศ ทำการค้าและเผยแพร่ศาสนา จึงทำให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ต่อนโยบายยิงขับไล่เรือต่างด้าว
นอกจากเหตุการณ์ของเรือสองลำนี้แล้ว ก็มีความไม่สงบภายในที่เกิดจากการกวาดล้างเหล่ากลุ่มผู้สนับสนุนราชวงศ์ และมีการปล้นร้านค้าของคนมีฐานะอย่างเช่น ร้านข้าว โรงรับจำนำ ร้านเหล้า ทุบทำลายข้าวให้ได้รับความเสียหาย
อุดมการณ์หลักในญี่ปุ่นสมัยนั้นที่รัฐบาลเอะโดะ (江戸幕府:[เอะโดะบะคุฟุ]) ใช้ยืนยันความชอบธรรมในการปกครอง คือความคิดที่ว่า โชกุนได้รับการมอบหมายจากจักรพรรดิในการปกครองและรวบรวมประเทศให้เป็นปึกแผ่นเดียวกัน
และอีกความคิดที่แพร่หลายในหมู่นักวิชาการคือการแสดงความเคารพนับถือจักรพรรดิผู้ซึ่งปกครองโดยใช้ความเมตตากรุณา
สงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่งตอนช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่19 ทำให้อิทธิพลของจักรวรรดินิยมได้แพร่มายังเอเชียตะวันออก มีความเคลื่อนไหวทางการเมืองที่จะขับไล่คนจากภายนอก (ชาติตะวันตก) ออกไปนอกประเทศเพื่อคงมาตรการปิดประเทศและดำรงไว้ซึ่งรัฐบาลที่มีโชกุนและไดเมียว แต่ทว่ารัฐบาลเอะโดะกับเลือกที่จะเปิดประเทศและทำการค้า กลุ่มขบวนการเคลื่อนไหวขับไล่คนภายนอกจึงหันไปสนับสนุนฝั่งจักรพรรดิ ซึ่งขบวนการเคลื่อนไหวแพร่หลายไปในชนชั้นบุชิ
อีกด้านนึง ในกลุ่มเขตการปกครอง “ฮัน” (藩) ที่รับรองการเปิดประเทศและเส้นทางการค้าของรัฐบาลโชกุนนั้น บางเขตการปกครองฮันที่มีอำนาจไม่เห็นด้วยที่รัฐบาลโชกุนจะครอบครองการค้าขายกับโลกภายนอกแต่เพียงผู้เดียว และเกิดอำนาจใหม่ที่ต้องการให้มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างรัฐบาลโชกุนและไดเมียวเพื่อที่จะได้ต่อกรชาติตะวันตกได้ อำนาจใหม่เหล่านี้อยู่ข้างราชสำนักและพยายามก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้าง จึงทำให้เกิดปัญหาทางการเมืองอันซับซ้อนในราชสำนักในเกียวโตะ
จากสงครามระหว่างเขตการปกครอง “ฮัน” กับ ชาติตะวันตก ทำให้เหล่าเขตการปกครอง “ฮัน” เริ่มรู้ซึ้งถึงความแข็งแกร่งของชาติตะวันตก อุดมการณ์เดิมที่ต้องการขับไล่คนต่างด้าวจึงถูกกดไว้ ก่อให้เกิดความพยายามที่จะรวมการปกครองและปฏิรูปโครงสร้างรัฐ และทำมาค้าขายกับต่างประเทศจะได้นำไปสู่ความมั่งคั่งของประเทศและความแข็งแกร่งทางการทหาร เพื่อที่จะสามารถต่อกรกับชาติยุโรปและอเมริกาได้ในอนาคต
เพื่อที่จะคงไว้ของโครงสร้างรัฐบาลแบบเก่า ทางฝั่งรัฐบาลโชกุน (幕府[บะคุฟุ]) จึงขอประนีประนอมฝั่งผู้สนับสนุนจักรพรรดิให้ลดระดับความต้องการในการกำจัดคนนอก จนทำให้รัฐบาลโชกุนสูญเสียฐานการสนับสนุนจากเขตการปกครอง”ฮัน”ที่กำลังเผชิญหน้ากับชนต่างชาติ
ภาพการมาเยือนของเรือดำที่โยโกฮาม่าในปีค.ศ. 1854
ในช่วงนี้เกิดความไม่สงบจากผู้ประท้วงภายในเพราะความเชื่อมั่นในตัวรัฐบาลลดลงจากเหตุการณ์การมาเยือนของเรือดำ จึงทำให้เกิดการสนับสนุนที่จะนำจักรพรรดิมาเป็นศูนย์กลางการปกครอง จนผลลัพธ์เกิดการประกาศรัฐบาลเมจิที่มีจักรพรรดิเป็นเจ้าของอำนาจอธิปไตย เฉกเช่นเดียวกับประมุขของอำนาจจากยุโรปและอเมริกา
รูปประกอบโดย WALK on CLOUD
เรื่องแนะนำ :
– Meiji Restoration (การปฏิรูปเมจิ) กับคำว่า Restore ที่แปลว่า ฟื้นฟู
– คารามูโจ้ ที่มามันฝรั่งทอดรสเผ็ดผู้แหวกแนว
– ประวัติของชามัจจะ (Matcha)
– ราเมง improvised จาก โซบะจีน เป็นอาหารญี่ปุ่น
– ซูชิ โอะมะคะเซะ ขอมอบหน้าที่ให้ (เพราะคุณรู้ดีที่สุด)
อ้างอิง
– https://ja.wikipedia.org/wiki/
– https://ja.wikipedia.org/wiki/
#การเริ่มต้นของการปฏิรูปเมจิ การมาเยือนของเรือดำ