เมื่อไม่นานมานี้มีโอกาสได้ดูอนิเมะเรื่องยอดนักสืบจิ๋วโคนัน ตอนปริศนาเพลงกลอนซ่อนรัก ซึ่งตัวเอกและเพื่อนจะต้องเข้าไปพัวพันกับคดีระเบิดสถานีโทรทัศน์และคดีฆาตกรรมนักกีฬาไพ่คารุตะที่มีฝีมือระดับประเทศ ตัวอนิเมะทำออกมาได้ดีตามแบบฉบับของโคนันเดอะมูฟวี่ และยังสามารถสอดแทรกข้อมูลของการแข่งขันไพ่คารุตะเอาไว้ได้อย่างน่าสนใจมากเลยทีเดียวค่ะ
เมื่อไม่นานมานี้มีโอกาสได้ดูอนิเมะเรื่องยอดนักสืบจิ๋วโคนัน ตอนปริศนาเพลงกลอนซ่อนรัก ซึ่งตัวเอกและเพื่อนจะต้องเข้าไปพัวพันกับคดีระเบิดสถานีโทรทัศน์และคดีฆาตกรรมนักกีฬาไพ่คารุตะที่มีฝีมือระดับประเทศ ตัวอนิเมะทำออกมาได้ดีตามแบบฉบับของโคนันเดอะมูฟวี่ และยังสามารถสอดแทรกข้อมูลของการแข่งขันไพ่คารุตะเอาไว้ได้อย่างน่าสนใจมากเลยทีเดียวค่ะ นอกจากการได้ดูอนิเมะเรื่องนี้แล้วอีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้เริ่มสนใจหาข้อมูลของไพ่คารุตะก็คือของแถมจากการสั่งซื้อสมุดบันทึก Hobonichi Techo ปี 2020 นั้นเองซึ่งหลังจากหาข้อมูลอยู่พักใหญ่จึงได้พบว่าไพ่คารุตะนั้นมีความน่าสนใจมากเลยทีเดียวค่ะ
ทำความรู้จักไพ่คารุตะ
คารุตะ (Karuta, かるた , 歌留多 ) คือเกมไพ่จับคู่บทกลอนของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งในสมัยก่อนเชื่อว่าการละเล่นไพ่คารุตะนี้มาจากพ่อค้าชาวโปรตุเกสที่เข้ามาทำการค้าในประเทศญี่ปุ่นในช่วงกลางของศตวรรษที่ 16 โดยคารุตะถูกทำขึ้นที่แรกที่มิอิเคะ ซึ่งคารุตะที่เก่าแก่ที่สุดถูกจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์มิอิเคะคารุตะ (Miike Karuta Historical Museum) เมืองโอมุตะ จังหวัดฟุกุโอกะ
แรกเริ่มในสมัยเฮย์อัน (ค.ศ. 794 – ค.ศ. 1185) นั้นชาวญี่ปุ่นมีการละเล่นในหมู่ขุนนางชื่อว่า ไคอะวาเซะ (Kai-awase (貝合わせ)) ซึ่งเป็นการวาดภาพลงบนเปลือกหอย หลังจากนั้นผู้เล่นก็ทำการจับคู่ภาพในเปลือกหอยที่เชื่อมกันให้ถูกต้อง ซึ่งหลังจากได้รับวัฒนธรรมการละเล่นไพ่แบบชาวโปรตุเกสเข้ามา ชาวญี่ปุ่นจึงนำเอามาปรับใช้กับการละเล่นไคอะวาเซะ จนเกิดเป็นการละเล่นไพ่คารุตะขึ้นนั้นเองค่ะ
การละเล่นไพ่คารุตะได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลายซึ่งในช่วงแรกกติกาการละเล่นยังไม่ถูกระบุขึ้นมาอย่างแน่ชัดจึงทำให้กฎการเล่นจะแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค แต่หลังจากนั้นในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ได้มีการก่อตั้งสมาคมโตเกียวคารุตะ (Tokyo Karuta Association) ขึ้นกฎ กติกาในการเล่นไพ่คารุตะ ก็ถูกปรับและประกาศใช้ให้เหมือนกันในทุกภูมิภาค โดยมีการจัดการแข่งขันขึ้นครั้งแรกในปีคศ. 1955 ซึ่งจัดแข่งขันเฉพาะเพศชายเท่านั้น และปี คศ.1957 จึงมีการจัดการแข่งขันสำหรับเพศหญิงขึ้น จนในปี คศ. 2012 จึงเริ่มมีการจัดเเข่งขันระหว่างประเทศขึ้น
100 บทกลอน
นอกจากการละเล่นและแข่งขันแล้วนั้น ไพ่คารุตะยังถูกใช้ในการช่วยฝึกการท่องจำและเรียนภาษาสำหรับเด็กๆในชั้นประถมและมัธยมศึกษาอีกด้วย เพราะ 100 บทกลอนที่ถูกนำมาใช้ในการละเล่นไพ่คารุตะนั้นถูกบรรจุลงในหลักสูตรการเรียนการสอนของเด็กๆชั้นประถมและมัธยมศึกษาอีกด้วย
กลอนญี่ปุ่นที่ถูกนำมาใช้ในการละเล่นไพ่คารุตะนั้นเป็นกลอนประเภททังกะ (短歌) ซึ่งเป็นกลอนที่พบบ่อยและได้รับความนิยมที่สุดนั้นเองค่ะ ในบทกลอน 1 บทจะมี 5 วรรค จำนวนพยางค์ในแต่ละวรรคคือ 5 7 5 7 7 รวมเป็น 31 พยางค์ โดยบทกลอน 100 บทนี้ถูกคัดเลือกมาจากกวีทั้งหมด 100 คน คนละ 1 บทกลอน ซึ่งกวีทั้ง 100 คนนี้เกิดในช่วงสมัยศตวรรษที่ 7 จนถึงต้นศตวรรษที่ 13 หากใครสนใจสามารถหาหนังสือที่ชื่อว่า เรียนรู้ 100 บทกวีญี่ปุ่นโบราณ เขียนโดย อรรถยา สุวรรณระดา โดยในเล่มจะมีอักษรภาษาญี่ปุ่น คำอ่านแบบโรมันจิ และคำแปลภาษาไทยให้สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย แต่ถ้าหากสนใจเรื่องราวของไพ่คารุตะสามารถหาซื้อกันได้จากร้านหนังสือหรือเว็บไซต์ amazon ได้ค่ะ
กติกาการแข่งขัน
ไพ่คารุตะนั้นจะมีด้วยกันทั้งหมด 200ใบ โดยในหนึ่งชุดจะมีคำกลอนอยู่ทั้งหมด 100 บทกลอน โดยแต่ละบทจะถูกแยกเป็น 2 ส่วนคือ ไพ่สำหรับอ่านหรือยูมิฟูดะ 100 ใบ ไพ่สำหรับหยิบหรือโทริฟูดะ 100 ใบ ผู้เล่นทั้งสองฝั่งจะเลือกสุ่มหยิบไพ่ขึ้นมาทั้งหมด 50 ใบ โดยแบ่งฝ่ายละ 25 ใบ หลังจากนั้นก็จะวางเรียงไพ่ตามรูปแบบที่ตัวเองถนัดหันด้านที่อ่านได้เข้าหาตัวเอง โดยขอบเขตของการวางไพ่จะอยู่ที่ 87 เซนติเมตร และระยะห่างของสนามคู่แข่งจะอยู่ที่ 3 เซนติเมตร
ก่อนการแข่งขันจะมีเวลาให้ผู้เข้าแข่งขันจำไพ่บนพื้นทั้ง 50 ใบเป็นเวลา 15 นาที ก่อนที่ผู้อ่านไพ่จะเริ่มอ่านไพ่ใบแรกจากการสุ่มให้ผู้เล่นฟัง ส่วนผู้เล่นหลังจากฟังแล้วก็ต้องจับคู่ไพ่บนพื้นกับคำกลอนที่ได้ฟังให้ถูกต้องใครเร็วกว่าก็ถือว่าได้คะแนนไป โดยหากหยิบไพ่ที่ถูกต้องในฝั่งตนเองไพ่บนพื้นก็จะลดลง แต่ถ้าเราหยิบไพ่ที่ถูกต้องจากฝ่ายตรงข้าม เราจะต้องเลือกไพ่จากฝั่งเราวางกลับคืนให้ฝ่ายตรงข้ามให้จำนวนเหลือเท่าเดิม ส่วนกรณีที่ผู้อ่านหยิบไพ่มาอ่านแล้วไม่อยู่ใน 50 ใบบนพื้นถือว่าเป็นไพ่เปล่าหรือคาระฟูดะ และหากมีการหยิบไพ่ผิดจะเรียกว่าโอเทสึกิ ซึ่งหากเกิดกรณีนี้ทางฝั่งตรงข้ามจะหยิบไพ่ทางฝั่งเขามอบให้กับฝั่งที่หยิบผิด
หลังจากอ่านครบ 100 บทกลอนก็จะมานับคะแนนกันฝั่งไหนเหลือไพ่บนพื้นน้อยกว่าก็ถือว่าชนะไป โดยการแข่งขันแต่ละครั้งจะใช้เวลาประมาณ 45 – 60 นาที และด้วยการจับคู่ไพ่ในแต่ละครั้งต้องใช้ความเร็วและความแม่นยำเป็นอย่างมาก การหยิบไฟจึงออกลักษณะคล้ายการปัดหรือตบไพ่ และด้วยความเร็วระดับนี้หากเป็นการแข่งขันพร้อมกันหลายคู่อาจไม่สามารถรีเพลย์ภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้ การแข่งขันไพ่คารุตะจึงต้องอาศัยความซื่อสัตย์ในการแข่งขันเป็นอย่างสูงเลยทีเดียวค่ะ
อยากรู้จักไพ่คารุตะมากกว่านี้
หากเริ่มสนใจอยากทำความรู้จักกับไพ่คารุตะให้มากขึ้นกว่านี้ในประเทศไทยเราก็มีชมรมคารุตะกรุงเทพ クルンテープかるた会 เพื่อนๆ สามารถเข้าไปกดติดตามได้ใน Facebook นะคะทางเพจจะมีการอัพเดทรวมถึงให้ข้อมูลเกี่ยวกับการเล่นไพ่คารุตะอยู่ตลอด และนอกจากโคนันที่มีการพูดถึงไพ่คารุตะแล้วนั้น ก็ยังมีอนิเมะเรื่อง Chihayafuru จิฮายะกลอนรักพิชิตใจเธอ ที่ได้รับความนิยมจนถูกนำมาทำเป็นภาพยนตร์ฉบับคนแสดง (Live Action) อีกด้วยโดยภาคอนิเมะจะมีทั้งหมด 3 ภาค ภาคละ 25 ตอน ส่วนฉบับภาพยนตร์ก็มีทั้งหมด 3 ภาคเช่นเดียวกันค่ะ ซึ่งในฉบับอนิเมะก็ยังได้รับรางวัลมังงะไทโชอวอร์ด (Manga Taisho Award) และโคดันฉะมังงะอวอร์ด (Kodansha Manga Award) และยังติดอันดับ 1 ใน 100 การ์ตูนเพื่อการเรียนรู้อีกด้วยค่ะ และด้วยกระแสแห่งความนิยมของอนิเมะเรื่องนี้ส่งผลให้ชาวญี่ปุ่นหันมาสนใจในการเล่นไพ่คารุตะมากขึ้นอีกด้วยนั้นเองค่ะ และหากใครสนใจก็ลองไปหาดูกันได้นะคะ
มาถึงตรงนี้คิดแล้วก็ต้องชื่นชมประเทศญี่ปุ่นจริง ๆ นะ ที่เขาสามารถอนุรักษ์และสืบทอดประเพณีและการละเล่นเก่าแก่ให้ยังคงอยู่มาจนถึงปัจจุบัน รวมถึงแนวคิดในการนำมาปรับใช้ให้เข้ากับยุคสมัย จึงทำให้ขนบธรรมเนียม ประเพณีและการละเล่นแต่โบราณยังสามารถเป็นส่วนหนึ่งของคนญี่ปุ่นมาได้จนถึงปัจจุบัน
เรื่องแนะนำ :
– ยอดดาวน์โหลดแรงแซงโค้ง Mario Kart Tour ทะยานขึ้นอันดับ 1 ทั้งระบบ iOS และ Android
– Sanrio X Reebok Instapump Fury OG คอลเลกชั่นพิเศษเอาใจสายแบ๊วกับลายกุเดะทามะและเฮลโลคิตตี้
– ยาคุมิ (Yakumi) หนึ่งส่วนประกอบสำคัญที่เป็นมากกว่าแค่ของประดับ?
– ไขข้อสงสัย…ผักที่เสิร์ฟมาพร้อมกับซาชิมิเรียกว่าอะไร? กินได้ไหม? มีประโยชน์อะไรนอกจากความสวยงาม?
– ญี่ปุ่นประกาศรายชื่อศิลปินเข้าร่วมวาดภาพโปสเตอร์โปรโมท Tokyo Olympics 2020
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพจาก :
-https://en.wikipedia.org/wiki/Competitive_karuta
-https://en.wikipedia.org/wiki/Karuta
-https://en.wikipedia.org/wiki/E-awase
-https://en.wikipedia.org/wiki/Kai-awase
-https://www.amazon.co.jp