เพลงญี่ปุ่นยังแบ่งตามแนวคิดการสร้างศิลปิน ความสามารถของศิลปิน ซึ่งสายเพลงในวงการดนตรีญี่ปุ่นหลักๆ นั้นแบ่งออกเป็น 2 สายใหญ่ๆ ค่ะ คือ สาย Idol กับสาย Artist ทั้ง 2 สายนี้จะมีลักษณะอย่างไรมาทำความรู้จักกันเลยค่ะ
สำหรับแนวเพลงของญี่ปุ่นนั้นมีมากมายหลายแนวเหมือนกับเพลงในบ้านเรา หรือในชาติอื่นๆ ค่ะ เช่น แนว Pop, Rock, R&B, Hip-Hop, Electronica และอื่นๆ อีกมากมาย
นอกจากนี้เพลงญี่ปุ่นยังแบ่งได้อีกแบบหนึ่งด้วยค่ะ ที่ไม่ได้แบ่งตามแนวเพลงเพียงอย่างเดียว แต่แบ่งตามแนวคิดการสร้างศิลปิน ความสามารถของศิลปิน ซึ่งสายเพลงในวงการดนตรีญี่ปุ่นหลักๆ นั้นแบ่งออกเป็น 2 สายใหญ่ๆ ค่ะ คือ สาย Idol กับสาย Artist ทั้ง 2 สายนี้จะมีลักษณะอย่างไรมาทำความรู้จักกันเลยค่ะ
สำหรับสาย Idol จะมีลักษณะดังนี้ค่ะ
1. หน้าตาโอเค ดูดี มีเสน่ห์

สำหรับสายนี้หน้าตามีส่วนสำคัญค่ะ แต่ว่าหน้าตาของไอดอลญี่ปุ่นจะไม่ได้เน้นตรงที่ว่าโครงหน้า ดวงตา คิ้ว จมูก ปากจะต้องออกมาสวยเป๊ะ แต่ไอดอลญี่ปุ่นต้องดูดี มีสเน่ห์ค่ะ คำว่าดูดี มีเสน่ห์นั้น ไม่ใช่แค่ที่หน้าตาอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงบุคลิกภาพด้วย ออกแนวไม่จำเป็นต้องเป็นคนที่สวย หล่อในยามแรกเห็น แต่จะเป็นคนที่ค่อยๆ เผยเสน่ห์ออกมาให้เราหลงรักโดยไม่รู้ลืม
อย่างเช่นเธอคนนี้ค่ะ Maeda Atsuko อดีตสมาชิกวง AKB48 ที่มีใครหลายคนต่างบอกว่า เธอเป็นไอดอลที่ไม่สวยค่ะ บางคนถึงกับสงสัยว่ามาเป็นดาราได้ไงเนี่ย แต่ขอบอกเลยว่า ใครได้ติดตามผลงานของเธอแล้ว ต้องตกหลุมรักค่ะ เป็นตัวอย่างการปั้นศิลปินที่ไม่ได้สวยเพอร์เฟ็ค แต่มีเสน่ห์แบบสุดๆ วงการเพลงญี่ปุ่น รวมไปถึงวงการนักแสดงมักจะนิยมปั้นดารา ศิลปินที่ไม่สมบูรณ์แบบไปเสียทุกอย่างค่ะ เพราะพวกเขามีความเชื่อว่า “คนที่สมบูรณ์แบบทุกอย่าง เป็นคนประเภทที่ไม่มีเสน่ห์”
2. เต้น ร้อง และเอ็นเตอร์เทนเก่ง

ในเมื่อขึ้นชื่อว่าเป็นนักร้อง ความสามารถด้านการร้องเพลงก็ยังเป็นสิ่งสำคัญที่สุดค่ะ ที่สำคัญพวกเขาและพวกเธอก็ต้องทั้งเต้นและร้องให้ได้ไปพร้อมๆ กัน และในการแสดงสด พวกเขาก็ต้องทำ 2 อย่างนี้ไปอย่างสดๆ ค่ะ ใช่แล้วค่ะ พวกเขามักจะไม่ลิปซิงค์ ทำให้บางครั้งเสียงร้องอาจจะสั่นๆ ท่าเต้นอาจจะไม่แรงสะใจ เพราะหนึ่งคือต้องร้องสด บวกกับอุดมการณ์การทำเพลงที่ไม่ได้เน้นเป๊ะเว่อร์แบบหุ่นยนต์ นอกจากนี้ไอดอลจะมีความสามารถพิเศษในการเอ็นเตอร์เทนคนดูให้สนุกไปพร้อมๆ กันด้วยค่ะ
3. แนวดนตรีจะออกแนว Pop ใสๆ
แนวเพลงของศิลปินแนวไอดอลมักจะเป็นแนว Pop ใสๆ ค่ะ ฟังสบายๆ จังหวะติดหู ฟังแล้วโลกสดใสขึ้นมาอะไรประมาณนั้น แต่แนวอื่นๆ ก็มีนะคะ แต่เป็นส่วนน้อยค่ะ อย่างเช่น “BABYMETAL” ที่เป็นแนว “เมทัล-คาวาอี้” ออกแนวดนตรีแนวร็อก ผสมกับแนวป็อปค่ะ
4. ต้องเล่นละคร เป็นพิธีกร และเล่นตลกได้
ไอดอลญี่ปุ่นต้องไม่ใช่แค่ร้องเพลงเก่ง หรือมีดีแค่ที่หน้าตา แต่ไอดอลญี่ปุ่นจำเป็นต้องมีความสามารถแขนงอื่นๆ ด้วยค่ะ พวกเขาจำเป็นต้องเล่นละครได้ เป็นพิธีกรได้ และที่สำคัญต้อง “เล่นตลก” ได้ ค่ะ ! เรื่องเล่นละคร กับพิธีกรนี่เราก็คงพอจะเข้าใจ ศิลปินบ้านเราบางคนก็ทำหน้าที่พวกนี้ได้ใช่ไหมคะ แต่เรื่องเล่นตลกนี่อาจจะดูแปลกๆ สักหน่อย เล่นตลกที่ว่าไม่ใช่ตลกแบบรักษาภาพลักษณ์ หรือออกแนวต๊องๆ น่ารัก คิกขุนะคะ แต่เป็นตลกจริงๆ ค่ะ ที่แทบจะไม่ห่วงภาพลักษณ์ความหล่อ ความสวยกันเลยทีเดียว
ที่เห็นชัดสุดๆ ก็ต้องวงนี้เลย Arashi ถึง แม้พวกเขาจะเป็นบอยแบนด์ระดับชาติของญี่ปุ่น แต่ก็ไม่ค่อยถือตัวค่ะ มักทำอะไรบ้าๆ บอๆ ตลกเฮฮาให้แฟนคลับได้ยิ้ม ขำกระจายกันอยู่ ซึ่งแต่ละคนก็จะมีความตลกแตกต่างกันออกไป คุณสมบัติข้อนี้ถือเป็นอีกสิ่งที่เพิ่มเสน่ห์ให้กับไอดอลเลยก็ว่าได้ค่ะ

แต่…เมื่อพวกเขาเป็นตลก….

5. เรื่องส่วนตัวมีผลสำคัญต่อหน้าที่การงาน
ไอดอลถือได้ว่าเป็นคนของประชาชนค่ะ เรื่องราวส่วนตัวมีผลสำคัญต่อเบื้องหน้าของพวกเขามาก นอกจากความสามารถแล้ว ยังต้องขายความนิยมด้วย ถ้าอยากให้ได้รับความนิยม ทั้งเบื้องหน้าและเบื้องหลังต้องดูดี ไม่ใช่แค่เรื่อง “แฟน” อย่างเดียว แต่รวมไปถึงเรื่องราวศีลธรรมในด้านอื่นๆ อีก เช่น กินเหล้า เมายา สูบบุหรี่ ของพวกนี้ไอดอลห้ามทำเด็ดขาดค่ะ ถ้าทำและถูกจับได้จะต้องถูกลงโทษสถานหนัก ถึงแม้แฟนคลับศิลปินจะเข้าใจ แต่ขอบอกเลยว่าแสงแห่งอนาคตก็ริบหรี่ค่ะ เพราะศิลปินอาจถูกระงับผลงานทั้งหมด หรือแทบจะต้องหายไปจากวงการสักพักใหญ่ๆ เลย หรืออย่างเลวร้ายที่สุดอาจจะต้องออกไปจากวงการอันรุ่งโรจน์นี้เลยค่ะ ไม่มีหรอกค่ะว่า ประชาชนให้อภัยแล้ว กลับมาเถอะ แต่จะเป็นในรูปแบบที่ว่า ในเมื่อคุณทำผิด คุณก็ต้องชดใช้ในสิ่งที่ทำ โดยไม่มีข้อยกเว้น !
สำหรับสาย Artist จะมีลักษณะดังนี้ค่ะ
1. ร้องเพลงได้เทพเว่อร์

สาย Artist ก็จะเป็นพวกนักร้องมากฝีมือค่ะ และมากไปด้วยความสามารถทางด้านดนตรี ฝีมือของพวกเขาก็จะเทพเว่อร์ๆ น้ำเสียงนี่จะมีพลัง และไพเราะมากๆ ค่ะ เสียงร้อง และความสามารถทางด้านดนตรีคือจุดขายของศิลปินแนวนี้
2. แนวเพลงหลากหลาย

สำหรับสายนี้จะมีแนวเพลงหลากหลายครอบจักรวาลค่ะ จะไม่อยู่แค่ที่แนว Pop แต่จะรวมถึง R&B, Rock, Hip&Hip และอื่นๆ อีกมากมาย แล้วแต่ความถนัดของศิลปินคนนั้นๆ อย่างแนวร็อกที่มีชื่อเสียงระดับโลกก็อย่างเช่น X-JAPAN, L’arc en Ciel, GAZETTE แนว R&B เช่น Utada Hikaru (พักหลังๆ ก็จะออกแนว Pop ด้วย), Kana Nishino, Namie Amuro, MISIA, CHEMISTRY แนว Pop ฟังสบาย เช่น Ikimono-gakari , Miwa, Otsuka Ai
3. มีส่วนในการทำเพลง หรือเป็นโปรดิวเซอร์เพลงเอง

บางทีพวกเขาก็จะไม่แค่ร้องเพลงค่ะ แต่จะมีส่วนในการทำเพลงด้วย ทั้งแต่งเพลงเอง แต่งทำนองเอง เป็นโปรดิวเซอร์เองไปเลยก็มี ตัวอย่างของศิลปินที่ทำเพลงเอง เป็นโปรดิวเซอร์เองที่มีชื่อเสียง และเป็นที่รู้จัก ก็เช่น Utada Hikaru ค่ะ เป็นศิลปินอีกคนที่มีพรสวรรค์ทางด้านดนตรีมาก ไม่ใช่แค่ร้องเพลงเพราะอย่างเดียว แต่ยังเล่นดนตรีเป็น แต่งเพลงเป็น ทำเพลงเป็น ซึ่งเธอเริ่มแต่งเพลงเอง และวางขายตั้งแต่อายุ 17 ปีเท่านั้นค่ะ หรือจะเป็นพวกนักร้องแนว J-ROCK ทั้งหลายค่ะ ที่มักจะมีส่วนในการเล่น ร้อง และทำเพลงเอง
4. มักไม่ค่อยรับงานแสดงอื่นๆ
ขึ้นชื่อว่าเป็นศิลปินสาย Artist แล้ว ก็ต้องเป็นศิลปินที่ขายเสียงเพลงอย่างเดียวค่ะ จะไม่ค่อยมีอีเว้นท์ไปแสดงละคร เป็นพิธีกร หรือไปเล่นตลกแบบสายไอดอลเขา จะมุ่งให้ความสำคัญที่งานเพลงอย่างเดียวเลยค่ะ เวลาไปโปรโมตงานเพลง อย่างสายไอดอลก็อาจจะใช้ละครช่วยได้ แต่สำหรับสาย Artist แล้วจะอาศัยพวกรายการทีวีค่ะ โดยเฉพาะรายการเพลง
5. แยกเรื่องงานกับเรื่องส่วนตัวอย่างชัดเจน
ศิลปินสายนี้ไม่ต้องกังวลใจกับเรื่องราวชีวิตส่วนตัวค่ะ คือคุณจะไปมีแฟน แต่งงานแล้ว หรืออะไรยังไงก็เป็นเรื่องราวในชีวิตคุณ (แต่ก็ยังคงเข้มในเรื่องการประพฤติผิดทางศีลธรรมอยู่) ขอเพียงแค่ยังสร้างสรรค์ผลงานดีๆ เพลงเพราะๆ ให้พวกเราฟังต่อไปก็พอ เพราะสิ่งที่แฟนเพลงคาดหวังมากที่สุดจากศิลปินแนวนี้ก็คือ “ผลงาน” ค่ะ

ส่วนวงนี้ EXILE มี ความพิเศษค่ะ มีหลายคนถามว่า แล้ววงนี้ล่ะ สรุปแล้วอยู่สายอะไร มีความสามารถระดับ Artist แต่บางทีก็ยังมีลักษณะของ Idol อยู่ ดังจะเห็นว่าพักหลังมีคนมาแต่งเพลงให้ สมาชิกบางคนก็ไปเล่นละครกับเขาบ้าง สำหรับวงนี้นั้นจากการพิจารณาแล้วจะอยู่ในสาย Artist ที่มีการตลาดแบบ Idol ค่ะ ประมาณว่าฝีมือระดับ Artist คุณภาพมากๆ แต่ในด้านการตลาด และการนำเสนอนั้นจะออกแนว Idol ดังที่เห็นได้ว่า เวลาขึ้นคอนเสิร์ตเสื้อผ้า หน้าผม เป๊ะ ชอบโชว์ซิกแพ็คให้สาวๆ กรี๊ด เอะอะเป็นอันต้องถอดตลอด รวมถึงมีสมาชิกบางคนรับงานละครด้วยค่ะ
และนี้ก็คือเรื่องราวของวงการเพลงญี่ปุ่น ที่แบ่งสายดนตรีออกเป็น 2 สายใหญ่ ทำให้เราเห็นถึงภาพรวมของแนวเพลงญี่ปุ่น ไม่ว่าสายไหนก็มีคุณภาพเช่นกันค่ะ เพียงแค่ว่าแนวคิดการทำเพลงของแต่ละสายนั้นมีความแตกต่างกัน และจากเรื่องราวของสายเพลงพวกนี้ก็ทำให้เราเห็นถึงแนวทางการทำเพลงของ ญี่ปุ่น ที่แสดงให้เห็นว่ามีความเป็นเอกลักษณ์ โดดเด่นไม่เหมือนใครเลย!