ฮินะมัตสึริ แปลตามศัพท์ก็คือ เทศกาลตุ๊กตา เทศกาลนี้รับอิทธิพลมาจากจีน โดยในสมัยโบราณจะมีการนำตุ๊กตาไปลอยน้ำทิ้ง โดยหวังว่าสิ่งอัปมงคลทั้งหลายจะลอยไปกับตุ๊กตาเหล่านั้น คงเหลือไว้แต่สิริมงคล และค่อยๆ พัฒนาต่อมาจนเป็นอย่างในปัจจุบัน
เชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยเห็นภาพชั้นวางตุ๊กตาในเทศกาลวันเด็กผู้หญิงและรู้สึกสนใจว่า ตุ๊กตาที่เรียงรายอยู่บนชั้นเหล่านั้นมีไว้ทำไม ทำไมต้องเอามาตั้ง และตั้งเนื่องในโอกาสอะไร
ก็ตามชื่อเรื่องเลย ตุ๊กตาเหล่านี้จะถูกตั้งขึ้นในเทศกาลตุ๊กตาหรือวันเด็กผู้หญิง ซึ่งตรงกับ 3 มีนาคมของทุกปี การตั้งขบวนตุ๊กตาในบ้านก็เพื่อเป็นการอวยพรให้กับเด็กผู้หญิงในบ้านโชคดี ซึ่งนอกจากเด็กๆ จะชอบแล้ว บรรดาคุณแม่คุณย่าคุณยายก็ชื่นชอบกับการได้จัดตุ๊กตาเหล่านี้ให้กับลูกหลานเช่นกัน
ฮินะมัตสึริ แปลตามศัพท์ก็คือ เทศกาลตุ๊กตา เทศกาลนี้รับอิทธิพลมาจากจีน โดยในสมัยโบราณจะมีการนำตุ๊กตาไปลอยน้ำทิ้ง โดยหวังว่าสิ่งอัปมงคลทั้งหลายจะลอยไปกับตุ๊กตาเหล่านั้น คงเหลือไว้แต่สิริมงคล และค่อยๆ พัฒนาต่อมาจนเป็นอย่างในปัจจุบัน
ตุ๊กตาเหล่านี้มีหลักเกณฑ์ในการจัดวางกำหนดไว้อยู่ด้วย หากดูภาพรวม เราจะเห็นเป็นเหมือนภาพในตำหนักสมัยก่อน มีจักรพรรดิและจักรพรรดินีอยู่ในชั้นบนสุด ตรงกลางมีต้นท้ออยู่ด้วย ดังนั้นเทศกาลนี้จึงมีอีกชื่อว่าเทศกาลดอกท้อ เพราะเป็นช่วงที่ดอกท้อบานพอดี
ชั้นที่สองจะประกอบไปด้วยข้าราชสำนักสตรีสามคน นัยว่าเป็นคนใกล้ชิดที่คอยดูแลรับใช้จักรพรรดิและจักรพรรดินีที่อยู่ในชั้นบนสุด ซึ่งเบื้องหลังของจักรพรรดิและจักรพรรดินียังมีฉากลับแลสีทองตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่อีกด้วย
ชั้นที่สามจะมีนักดนตรีห้าคน แต่ละคนถืออุปกรณ์ที่ต่างกันไป ห้าคนนี้ก็เป็นตัวแทนของนักดนตรีในราชสำนัก ในมือถือกลองสามขนาด ขลุ่ยและมีนักร้องนำหนึ่งคน
ชั้นที่สี่มีตุ๊กตาสองตัวแยกกันอยู่ที่มุมซ้ายและขวา เป็นขุนนางใหญ่ เป็นตัวแทนของขุนนางสองฝ่าย ตรงกลางระหว่างตุ๊กตาสองตัวนี้จะมีขนมโมจิสามสีวางอยู่ในถาดเป็นเครื่องประกอบ
ชั้นที่ห้าจะมีข้าราชบริพารสามคน ถืออุปกรณ์ที่ต่างกันไป มีทั้งร่มและที่วางฉลองพระบาทของจักรพรรดิ สองฝั่งของตุ๊กตาสามตัวนี้จะประดับตั้งด้วยต้นส้มและต้นซากุระ
ชั้นที่หกและชั้นที่เจ็ดจะไม่มีตุ๊กตาตั้งแล้ว แต่จะเป็นพวกข้าวของเครื่องใช้ ไม่ว่าจะเป็นเตาทำความร้อน ชุดชงชา รถม้าเกี้ยวหรือคานหามต่างๆ ซึ่งทั้งหมดถือเป็นของสำหรับจักรพรรดิและจักรพรรดินี
เราจะเห็นได้ว่า ทุกสิ่งบนชั้นวางตุ๊กตาล้วนมีความหมายเป็นมงคลทั้งสิ้น สื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง ความสุขกายสบายใจทั้งในสัมผัสทั้งห้า ความเป็นสิริมงคล ทุกอย่างล้วนสื่อผ่านตุ๊กตาและอุปกรณ์ที่ตั้งแต่งบนโต๊ะทั้งสิ้น
การตั้งชั้นตุ๊กตาในเทศกาลฮินะมัตสึริหรือวันเด็กผู้หญิง ส่วนมากจะเริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์และตั้งไว้จนถึงวันที่ 3 มีนาคม หลังจากนั้นจะถูกเก็บขึ้น เพราะมีความเชื่อว่าหากตั้งไว้นานเกิน ลูกสาวของบ้านนั้นก็จะได้แต่งงานช้า แต่ในบางที่ก็ตั้งเลยไปจนวันที่ 5 พฤษภาคมเพื่อฉลองวันเด็กผู้ชายต่อเลยก็มี
แน่นอนว่าเมื่อมีเทศกาล อาหารก็เป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ ซึ่งอาหารในเทศกาลนี้ประกอบไปด้วย ขนมโมจิทรงสี่เหลี่ยมสีเขียว ขาว และชมพู ทานเพื่อให้มีสุขภาพแข็งแรงและอายุยืนยาว ขนมฮินะอาราเระ มีรูปทรงกลมหลากสี รสชาติหวานอ่อนๆ สื่อถึงความสุขตลอดปี สาเกขาว เป็นเครื่องดื่มสำหรับเด็กๆ ไม่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ ซุปหอยตลับ เป็นสัญลักษณ์ของชีวิตคู่ที่มีแต่ความสุข และชิราชิซูชิ เป็นซูชิที่โรยหน้าด้วยกุ้ง รากบัว และไข่ เป็นต้น รับประทานเพื่อความเป็นสิริมงคลในชีวิต
ประเทศญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับเด็กและเยาวชนมาก เพราะเด็กในวันนี้จะเป็นผู้ใหญ่ในวันหน้า และถ้าพวกเขาเติบโตขึ้นมาด้วยความแข็งแรงทั้งกายและใจ ย่อมส่งผลดีต่อสังคมและประเทศชาติ ดังนั้นความสุขของเด็กๆ ในครอบครัวจึงเป็นสิ่งแรกที่ประเทศญี่ปุ่นให้ความสำคัญไม่น้อยกว่าความสุขของผู้ใหญ่เลย
เรื่องแนะนำ :
– เหมยโรยรา ซากุระเบ่งบาน
– ลอยกระทงนานาชาติ
– สัตว์เทพแห่งโอกินาว่า
– พระเจ้าหลวง – ไดโจ เทนโน
– Inkan บริการทุกระดับประทับตรา
ขอบคุณภาพประกอบจาก:
-http://www.worldfolksong.com/sp/calendar/japan/hinamatsuri.html
-https://koshidou.com/smp/item/HM-HAR-622-374.html
-https://weathernews.jp/s/topics/201902/270125/
-https://free-webdesigner.com/hina-illust
