“ตัวแทนแห่งดวงจันทร์จะลงทัณฑ์แกเอง”
ประโยคที่แสนจะอมตะจากการ์ตูนยอดฮิตตลอดกาล “เซเลอร์มูน” (Sailor Moon) ที่เริ่มฉายในไทยทางช่อง 9 ตั้งแต่พ.ศ.2537 หมอจำได้ว่าตอนนั้นรีบตื่นนอน มานั่งเกาะขอบจอรอ พร้อมเต้นตามเพลงอินโทรไปด้วย คลั่งไคล้ขนาดที่ทำท่าประจำตัวบรรดาเซเลอร์ตัวหลักๆ ได้ 5 ตัว เป็นติ่งที่ซื้อผลิตภัณฑ์ทุกอย่าง (เท่าที่เงินของเด็กน้อยจะเอื้ออำนวย) ซื้อมังงะเก็บทุกเล่ม
ไม่ใช่แค่หมอนะคะที่ลุ่มหลงในการ์ตูนเรื่องนี้ เพราะทุกวันที่ 6 สิงหาคม เป็นวันเซเลอร์มูนสากล (International Sailor Moon Day) เหตุผลที่การ์ตูนเรื่องนี้ได้รับความนิยมรับไปทั่วโลกเพราะมีเนื้อเรื่องที่เด็กๆ คิดว่าสนุกสดใส (แต่พอมาดูตอนโตจริงๆ ดาร์กอยู่) และสอดแทรกเรื่องของความหลากหลายทางเพศให้กับผู้ชม รูปแบบมีทั้งมังงะ, อะนิเมะ, ภาพยนตร์, ละครเวที มีการสร้างภาคใหม่ๆ ออกมาเรื่อยๆ และได้รับรางวัลมาเยอะมาก
คุณนาโอโกะ ทาเกอูจิ ผู้เขียนเรื่องนี้ได้รับแรงบันดาลใจในการเขียนมาจากความยากลำบากหลายอย่างของการใช้ชีวิตเป็นเพศหญิงในประเทศญี่ปุ่น เธอเขียนเรื่องนี้เพื่อเติมความฝันและพลังใจให้กับตัวเองในสิ่งที่ไม่เคยได้รับ คือ เรื่องราวของกลุ่มเพื่อนสนิทที่เติบโตมาเคียงข้างกัน พร้อมกับการต่อสู้เพื่อปกป้อง “ความรัก” และ “ความยุติธรรม”
สิ่งที่น่าสนใจอย่างหนึ่งของเรื่องนี้เป็นการที่เหล่าอัศวินเซเลอร์ใช้พลังที่ตัวเองมีอยู่กำจัดฝ่ายตรงข้าม โดยเรียกขานอีกฝ่ายว่าเป็น “ผู้ชั่วร้าย” หากมองในอีกแง่มุมหนึ่งพวกเธอทำหน้าที่เป็นผู้พิพากษาและให้การลงโทษกับคนที่พวกเธอคิดว่าสมควรได้รับ
เนื้อเรื่อง: ผู้พิทักษ์อาณาจักรในระบบสุริยะจักรวาลที่ถูกทำลายไปได้เกิดมาเป็นมนุษย์ในยุคปัจจุบัน เมื่อถึงเวลาอันสมควรทุกคนจะมีพลังที่สามารถแปลงร่างเป็นนักรบในชุดกะลาสี เพื่อต่อสู้กับอำนาจชั่วร้าย
(เนื่องจากการ์ตูนเรื่องนี้มีหลายภาคมาก เนื้อเรื่องซับซ้อน ขอเล่าแค่ตัวหลักๆ ที่มีตั้งแต่ภาคแรก)
เซเลอร์มูน (Sailor Moon) / สึคิโนะ อุซางิ:
เป็นนางเอกที่มีบุคลิกแบบละครไทยน้ำเน่า เธอเป็นสาวน้อยที่ขี้แย เรียนแย่ ซุ่มซ่าม ตื่นสาย มีข้อเสียหลายอย่างทว่ามีจิตใจอ่อนโยน ในอดีตชาติเธอเป็นเจ้าหญิงแห่งดวงจันทร์สีเงิน (เจ้าหญิงเซเรนิตี้) ในอนาคตศตวรรษที่ 30 เธอจะได้เป็นราชินี (เนโอควีนเซเรนิตี้) เมื่ออุซางิใช้เข็มกลัดแปลงร่างเป็นเซเลอร์มูน อำนาจพิเศษคือ มีปากกาที่สามารถแปลงร่างเป็นใครก็ได้ แต่ละภาครูปร่างของเข็มกลัดจะไม่เหมือนกัน ผู้ที่มอบเข็มกลัดให้เธอเป็นแมวสีดำที่ชื่อว่าลูน่าผู้ซึ่งจะมาเป็นหนึ่งในผู้พิทักษ์และช่วยเหลือเธอ
เซเลอร์เมอร์คิวรี่ (Sailor Mercury) / มิซุโนะ อามิ (หมออยากเป็นตัวนี้มากสุดค่ะ:)):
เธอเป็นเพื่อนสนิทกับอุซางิ นิสัยดี เรียนเก่ง มีความเป็นอัจฉริยะ ชอบว่ายน้ำ ลูน่าให้ปากกาแปลงร่างเป็นเซเลอร์เมอร์คิวรี่ซึ่งใช้พลังและท่าที่เกี่ยวกับน้ำเป็นหลัก ความพิเศษอีกอย่างของเธอ คือ เป็นอัศวินที่มีโน้ตบุ๊คพกพาส่วนตัวและมีแว่นตาที่สามารถวิเคราะห์ทุกอย่างได้
เซเลอร์มาร์ส (Sailor Mars) / ฮิโนะ เร:
เธอเป็นนักรบสาวที่เป็นคุณหนูลึกลับ สวย เริ่ด เชิด (บางทีแอบน่าหมั่นไส้) พ่อของเธอเป็นนักการเมืองที่ทิ้งเธอไป ทำให้เธอต้องอาศัยอยู่กับคุณปู่ที่ศาลเจ้าชินโต เธอเข้าเรียนในโรงเรียนเอกชนที่เป็นคริสต์ แม้ว่าเธอจะนับถือศาสนาชินโตและเป็นมิโกะของศาลเจ้าก็ตาม เธอทะเลาะและเป็นคู่ปรับกับอุซางิบ่อยมาก (บางช่วงมีการแย่งชิงหน้ากากทักซิโดกัน) แต่เธอก็เป็นคนที่เข้าใจอุซางิมากที่สุด ความสามารถพิเศษของเธอ คือ การทำนายอนาคตและทำสมาธิ เมื่อเรย์แปลงร่างเป็นเซเลอร์มาร์สโดยใช้ปากกาที่ได้จากลูน่า เธอจะใช้ท่าที่เกี่ยวกับไฟเป็นหลัก
เซเลอร์จูปิเตอร์ (Sailor Jupiter) / คิโนะ มาโกโตะ:
สาวห้าวร่างสูงที่เหมือนจะแกร่ง มีเรื่องทะเลาะกับคนอื่นบ่อย ถึงขนาดต้องย้ายมาเรียนที่เดียวกับอุซางิ เห็นบุคลิกแข็งๆแบบนั้นแต่จริงๆแล้วเธอเป็นคนอ่อนหวาน ชอบทำอาหาร ทำความสะอาดและตกแต่งบ้าน เธอต้องอาศัยอยู่ตัวคนเดียวเพราะพ่อแม่เสียชีวิตจากอุบัติเหตุเครื่องบินตก ทำให้เธอเกลียดเสียงเครื่องบินทุกประเภท มาโกโตะจะใช้ปากกาที่ลูน่ามอบให้แปลงร่างเป็นเซเลอร์จูปิเตอร์ที่ใช้ท่าเกี่ยวกับสายฟ้า
เซเลอร์วีนัส (Sailor Venus) / ไอโนะ มินาโกะ:
เธอมีบุคลิกที่คล้ายอุซางิมาก เช่น เรียนไม่เก่ง ตื่นสาย แต่เธอถนัดเรื่องกีฬาจนได้เป็นนักกีฬาวอลเลย์บอลของโรงเรียนและเป็นอัศวินเซเลอร์ที่สวยที่สุดอีกด้วย ความฝันของเธอ คือ การที่ได้เป็นดาราและการมีความรักที่สมบูรณ์แบบ (ความน่าเศร้าเป็นเรื่องที่เหล่าอัศวินจะไม่มีวันพบความรักที่แท้จริงเนื่องจากได้สาบานตน เลือกหน้าที่ปกป้องเจ้าหญิง สำคัญเหนือสิ่งอื่นใด) เซเลอร์วีนัสได้เป็นหัวหน้าองครักษ์ของเจ้าหญิงเซเรนิตี้ มีแมวสีขาวชื่ออาร์เทมิสเป็นคู่หู เมื่อมินาโกะแปลงร่างเป็นเซเลอร์วีนัสจะใช้ท่าที่เกี่ยวกับแสง
ลูน่า (Luna):
แมวผู้พิทักษ์ตัวแรกที่ปรากฏตัวขึ้นและเป็นกุญแจให้เซเลอร์มูน เซเลอร์เมอร์คิวรี่ เซเลอร์มาร์สและเซเลอร์จูปิเตอร์แปลงร่างได้ ลูน่าเป็นคนที่คอยบอกข้อมูลต่างๆ ให้กับเหล่าอัศวินเซเลอร์ ลูน่าทำงานวิจัยร่วมกับอามิและรู้เรื่องราวเกี่ยวกับอดีต
หน้ากากทักซิโด้ (Tuxedo Mask) / จิบะ มาโมรุ:
ชายหนุ่มสุดหล่อและเพอร์เฟ็ค เขาเป็นแฟนของอุซางิ ในอดีตเป็นเป็นเจ้าชายเอ็นดิเมี่ยน เจ้าชายแห่งโลกมนุษย์ ในชาติที่แล้วก็เป็นคู่กับอุซางิ (เจ้าหญิงเซเรนิตี้) ชาตินี้กลับมาเกิดและได้เป็นคู่อีก เขาแปลงร่างเป็นหน้ากากทักซิโด้เพื่อช่วยเหล่าอัศวินเซเลอร์ต่อสู้กับเหล่ามารร้าย
>> ว่าด้วยเรื่องการลงโทษในประเทศญี่ปุ่น
ญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความจริงจังด้านระเบียบวินัยและลงโทษผู้ที่ถูกตัดสินว่ากระทำผิดอย่างเข้มงวดประเทศหนึ่ง ในปัจจุบันศาลญี่ปุ่นยังมีการตัดสินลงโทษประหารชีวิตด้วยการแขวนคอ ซึ่งบทลงโทษนี้มีชาวญี่ปุ่นเห็นด้วยมากถึงร้อยละ 80 โดยให้เหตุผลว่า “เพื่อชดใช้ให้กับญาติผู้สูญเสียและป้องกันอาชญากรรมร้ายแรง” (ข้อมูลพฤศจิกายนพ.ศ.2562) แต่มีคนบางส่วนคัดค้านด้วยเหตุผลว่าหากการวินิจฉัยของศาลมีการผิดพลาดจะไม่สามารถแก้ไขได้และผู้กระทำผิดควรจะมีชีวิตอยู่ต่อไปเพื่อสำนึกโทษ
นอกจากการจัดการ “ผู้กระทำความผิดในคดีร้ายแรง” เช่น ฆ่าคนตาย, ปล้นชิงทรัพย์ที่เป็นคดีใหญ่ด้วยตัวบทกฎหมายแล้ว คนญี่ปุ่นจะลงโทษด้วย “มาตรการทางสังคม” ที่เข้มข้นรุนแรง (Social Sanction) จนเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งที่ต่างจากสังคมอื่น คือ นอกจากผู้กระทำความผิดจะถูกคนในสังคมรังเกียจแล้ว คนอื่นที่อยู่ในครอบครัวเดียวกับคนที่ทำผิดจะโดนหางเลขไปด้วย เช่น ถูกปฏิเสธไม่รับเข้าทำงาน, ถูกเพิกเฉย/กลั่นแกล้งในรูปแบบต่างๆ แม้ผู้กระทำความผิดจะเข้ารับโทษในเรือนจำ/ถูกประหารชีวิตไปแล้ว แต่ครอบครัวของผู้กระทำความผิดเองต้องรับโทษที่ตามหลอกหลอนไม่มีวันสิ้นสุด อาจต้องย้ายบ้านหนี, เปลี่ยนนามสกุล, เปลี่ยนที่ทำงาน ไม่สามารถใช้ชีวิตอย่างปกติสุขได้
หากพูดในแง่ “ความยุติธรรม/ความชอบธรรม” คนในครอบครัวที่ไม่ได้มีส่วนรู้เห็นกับผู้กระทำความผิด ไม่สมควรที่จะต้องโดนโทษทัณฑ์ เพราะหลักการเรื่องการลงโทษสำหรับโลกยุคปัจจุบัน คือ มีแค่ผู้กระทำผิดที่จะได้รับโทษ แต่ในสังคมญี่ปุ่นคิดว่าต้องให้อาชญากรได้รับรู้ว่า การที่ตัวเองทำผิดมีผลให้ครอบครัวต้องทุกข์ทรมานไปด้วย เสมือนหนึ่งเป็นการข่มขู่ให้คนไม่กล้ากระทำความผิดเพราะต้องคำนึงว่า “คนข้างหลัง” จะต้องเดือดร้อน เป็นการทำให้คนที่กำลังจะทำความผิดอาจเปลี่ยนใจเมื่อคิดถึงผลเสียร้ายแรงที่จะตามมา
>> วิธีการปรับพฤติกรรมตามหลักจิตวิทยา (Reinforcement)
การที่เราจะลงโทษใครในปัจจุบันมีประเด็นให้ต้องกลับมาฉุกคิดว่าความรุนแรงที่เราลงโทษไปมันสมเหตุสมผลหรือไม่ เช่น แต่เดิมผู้ใหญ่มีความเชื่อว่า “รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี” แต่ถ้าเราลงโทษทางกายอาจเข้าข่ายทารุณกรรมได้ หรือถ้าลงโทษเบาไป ผู้กระทำความผิดจะไม่สำนึกหรือคนอื่นจะมองว่าเราไม่ยุติธรรมหรือเปล่า
ในทางจิตวิทยาวัตถุประสงค์ของการลงโทษมีเป้าหมายเพื่อ
1. แก้ไขพฤติกรรมที่ไม่ดี ให้ผู้ที่กระทำผิดเข้าใจว่าสิ่งที่ตัวได้ทำไปนั้นไม่เหมาะสม ผิดกฎของสังคมนั้น (บรรทัดฐานแต่ละสังคมมีความแตกต่างกัน)
2. ต้องการแก้ไขพฤติกรรม (Behavior) ทีไม่ถูกต้องให้เปลี่ยนไปทำในสิ่งที่ถูก
ดังนั้นการลงโทษต้องไม่ทำเพื่อเป็นการระบายอารมณ์หรือแสดงอำนาจ ข่มขู่ให้อีกฝ่ายเกิดความหวาดกลัว หรือไม่ใช่การแก้แค้น แต่ควรลงโทษด้วยวิธีที่สร้างสรรค์
ต้องมีการพูดคุยตกลงกันก่อนว่า “ถ้า…ผลที่ตามมา…” เมื่อมีการพูดคุยตกลงไปแล้วต้องทำให้ได้ตามนั้น อย่าเป็นแค่คำขู่ เพราะอีกฝ่ายจะคิดว่าทำผิดไปก็ไม่ได้รับโทษอะไร
กระบวนการเรียนรู้จากผลของการกระทำควรเกิดตามมาแบบทันทีทันใด (immediate feedback) มีการพูดคุยถึงสาเหตุที่ทำให้กระทำผิด และวิธีการป้องกันไม่ให้ทำผิดซ้ำ
@ “การให้แรงเสริมทางลบ” (Negative Reinforcement)
เป็นกระบวนการที่ทำให้เกิดการเรียนรู้ว่าถ้าเขามีพฤติกรรมที่ไม่สมควร เขาจะไม่ได้ในสิ่งที่เขาชอบ ตัวอย่างเช่น
. ตัดสิทธิต่างๆ ที่มีผลต่อตัวเขา
. ให้แยกตัวออกไปจากสังคม/ไม่ได้รับอิสรภาพ
. เพิกเฉยไม่สนใจ
. ให้ทำในสิ่งที่ไม่ได้อยากทำ เช่น ทำเวรเพิ่ม, ทำงานบ้านที่ไม่ชอบ
@ การให้แรงเสริมทางบวก (Positive Reinforcement)
คือ การให้รางวัลเป็นสิ่งที่อีกฝ่ายอยากได้ เมื่อมีพฤติกรรมที่ดี ตัวอย่างเช่น คำชม, รางวัลที่เป็นสิ่งของ/สิทธิพิเศษ
เนื่องจากไม่ได้ดูเซเลอร์มูนมานาน เลยจำไม่ได้ว่า “การลงฑัณฑ์” ของเหล่านักรบสาวเป็นอย่างไร หวังว่าพวกเธอจะทำไปด้วยการตัดสินใจที่ไตร่ตรองดีแล้วและทำให้ความยุติธรรม “มีอยู่จริง”
ทักทายพูดคุยกับหมอแมวน้ำเล่าเรื่องได้ที่ www.facebook.com/sealpsychiatrist
เรื่องแนะนำ :
– “แนนโน๊ะ x โทมิเอะ: ความแค้นและการให้อภัย” (เรต18+)
– Rilakkuma: เหนื่อยนักก็นอนพักก่อน
– หน้ากากที่คนญี่ปุ่นใส่ใช้ป้องกันภัยและปกป้องใจด้วย
– เมื่อเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นติดโควิดและคำขอโทษ
– คอสเพลย์นี้…ช่างดีต่อใจ
คลินิก JOY OF MINDS
ทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลรักษาปัญหาด้านสุขภาพจิตโดยเฉพาะ
https://www.facebook.com/Joyofminds/
Tel: 090-959-9304
#ตัวแทนแห่งดวงจันทร์จะลงทัณฑ์แกเอง