Sanno Matsuri หรือ Sanno Festival นั้นเป็น 1 ใน 3 เทศกาลใหญ่ของกรุงโตเกียว (อีก 2 เทศกาลคือ Sanja Matsuri และ Kanda Matsuri) จัดว่าเป็นงานเทศกาลประจำปี แต่ที่จริงแล้วจัดเฉพาะในปีที่เป็นเลขคู่เท่านั้นนะ
Sanno Matsuri หรือ Sanno Festival นั้นเป็น 1 ใน 3 เทศกาลใหญ่ของกรุงโตเกียว (อีก 2 เทศกาลคือ Sanja Matsuri และ Kanda Matsuri) จัดว่าเป็นงานเทศกาลประจำปี แต่ที่จริงแล้วจัดเฉพาะในปีที่เป็นเลขคู่เท่านั้นนะ
ตามปกติเทศกาลซันโนะ (Sanno Matsuri , 山王祭) จะจัดขึ้นเป็นประจำราวกลางเดือนมิถุนายน แต่จะจัดเฉพาะในปีที่เป็นเลขคู่ (ทุก 2 ปี) สลับกับ Kanda Matsuri ที่จะจัดกันในปีที่เป็นเลขคี่ โดย Sanno Matsuri นั้นเป็นงานเทศกาลประจำศาลเจ้าฮิเอะ (Hie Jinja, 日枝神社) ซึ่งเป็นศาลเจ้าที่สถิตย์แห่งเทพผู้พิทักษ์กรุงโตเกียว เทศกาลนี้ถูกจัดขึ้นด้วยเหตุผลหลักๆ ก็เพื่อขอพรให้เจ้าเมือง (ปัจจุบันก็คือราชวงศ์อิมพีเรียล) ขอพรให้กรุงโตเกียว รวมถึงประเทศญี่ปุ่นด้วยนั่นเอง
มารู้จักกับศาลเจ้าฮิเอะ (Hie Jinja) กันหน่อย ศาลเจ้านี้ถูกเรียกชื่อตามเทพเจ้าที่สถิตย์นามว่าOyamakui-no-kami ซึ่งชาวญี่ปุ่นเรียกกันว่า Hie-no-kami เป็นเทพเจ้าแห่งเทือกเขาฮิเอะ (Mt. Hie) ในจังหวัดชิงะ (Shiga) อย่าเพิ่งแปลกใจว่า..ทำไมศาลเจ้าของเทพเจ้าแห่งจังหวัดชิงะ จึงมาอยู่ในกรุงโตเกียวได้ สาขาต่างๆ ของศาลเจ้าฮิเอะนั้นนิยมสร้างไว้มากมายทั่วญี่ปุ่นตั้งแต่สมัยเฮอัน (Heian) แล้ว แต่ที่โตเกียวนี้สร้างขึ้นในช่วงต้นสมัยคามาคุระ (Kamakura) โดยผู้สร้างต้องการให้เป็นศาลเจ้าที่สถิตย์ของเทพเจ้าเพื่อให้ช่วยปกป้องคุ้มครองบ้านพักของตน ต่อมาเมื่อมีการก่อสร้างปราสาทเอโดะ (พระราชวังอิมพีเรียลในปัจจุบัน) ศาลเจ้าของเขาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของที่ดินบริเวณปราสาท ก็ถูกตั้งให้เป็นเสมือนศาลเจ้าประจำปราสาทไปด้วย โดยโชกุน Tokugawa Ieyasu ก็เป็นผู้อุปถัมภ์ และศรัทธาในเทพเจ้าประจำศาลเจ้านี้มาก เช่นเดียวกับชาวเมืองเอโดะทั้งหลายให้ความศรัทธา ภายหลัง..ในปี 1607 มีการย้ายศาลเจ้าออกมาอยู่แถบ Hyabusa-cho นอกเขตปราสาท ชาวเมืองก็มาสักการะกันได้ง่ายขึ้น แต่..ปี 1657 ก็ถูกไฟไหม้ แม้โชกุน Tokugawa Ietsuna จะสั่งให้สร้างขึ้นใหม่ (โดยย้ายมาตั้งอยู่ในย่าน Chiyoda เช่นปัจจุบัน) ก็ยังถูกระเบิดในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองจนเสียหายหนักอีก ต้องสร้างขึ้นใหม่อีกครั้งในปี 1958 และอยู่มาจนถึงปัจจุบัน เป็นศาลเจ้าที่ประวัติโชกโชนจริงๆ
แต่แน่นอนว่า..ที่เราต้องการจะกล่าวถึงกันวันนี้ก็คือเทศกาลสำคัญประจำศาลเจ้าแห่งนี้ นั่นคือ Sanno Matsuri ซึ่งโดยปกติก็จะจัดขึ้นราววันที่ 15 มิถุนายน…
Sanno Matsuri นี้เกิดขึ้นจากความต้องการของโชกุนโตกุกาวะ (สมัยเอโดะ) ที่ต้องการจะแสดงความศรัทธาต่อเทพเจ้าประจำเมืองเอโดะ ซึ่งสถิตย์อยู่ที่ศาลเจ้าฮิเอะ โดยจัดให้มีการแห่แหนศาลเจ้าเล็กๆ (mikoshi) 3 หลังที่มีการอัญเชิญเทพเจ้ามาสถิตย์เป็นการชั่วคราว แล้วแห่เข้าสู่เขตปราสาทเอโดะในช่วงวันเทศกาลเพื่อความเป็นสิริมงคลด้วย
อันที่จริง Sanno Matsuri เป็นเทศกาลที่จัดขึ้นกินเวลานานมากกว่า 1 สัปดาห์ ตลอดช่วงงานเทศกาลจะมีพิธีกรรมและกิจกรรมต่างๆ หลายอย่าง ส่วนใหญ่ก็จะเป็นกิจกรรมเล็กๆ น้อยๆ อาทิ พิธีกรรมเกี่ยวกับฤดูร้อน พิธีกรรมเกี่ยวกับชาเขียว พิธีกรรมเกี่ยวกับโคมไฟ รวมถึงพิธีชำระล้างสิ่งอัปมงคล เป็นต้น
แต่สำหรับขบวนแห่ศักดิ์สิทธิ์ (Jinkosai) แล้ว ถือเป็นกิจกรรมสำคัญเลยทีเดียว มีการจัดขบวนตามแบบแผนโบราณอย่างค่อนข้างละเอียดลออ แม้จะต้องปรับรูปแบบให้มีขนาดเล็กลงก็ตาม
ขบวนจะเริ่มที่ศาลเจ้าฮิเอะแต่เช้าตรู่ในเวลาประมาณ 07.45 น. โดยเริ่มจากการเดินลอดวงแหวนฟางยักษ์ที่ถูกสร้างไว้บริเวณลานหน้าศาลเจ้า ขบวนจะค่อยๆ เคลื่อนผ่านสถานีรถไฟ Yotsuya และศาลเจ้า Yasukuni …ในช่วงบ่ายขบวนก็จะถึงพระราชวังอิมพีเรียลและหยุดประมาณครึ่งชั่วโมง เพื่อดำเนินพิธีกรรมกับศาลเจ้าจำลอง (mikoshi) ส่วนหัวหน้านักบวชกับตัวแทนผู้ร่วมขบวนก็จะเข้าเฝ้าฯ สมเด็จพระจักรพรรดิและพระบรมวงศานุวงศ์เพื่อถวายพระพรเพื่อให้ทรงมีแต่ความสุขและความเจริญรุ่งเรือง ตามธรรมเนียมปฏิบัติของเทศกาลนี้ โดยศาลเจ้าฮิเอะเป็นศาลเจ้าเดียวในญี่ปุ่นที่มีสิทธิพิเศษนี้ เมื่อเริ่มเคลื่อนอีกครั้ง ขบวนก็จะผ่านหน้าสถานี Tokyo และหยุดอีกประมาณหนึ่งชั่วโมงที่ศาลเจ้าฮิเอะย่อย (Nihonbashi Hie Shrine) เพื่อให้ผู้ร่วมขบวนได้พัก แต่ศาลเจ้านี้มีขนาดค่อนข้างเล็ก ผู้ร่วมขบวนบางส่วนรวมถึงรถแห่จึงจะต้องหยุดพักกันที่สวนสาธารณะใกล้ๆ กันนั้นแทน จากนั้นจึงเคลื่อนขบวนผ่านไปทางสะพาน Nihonbashi ผ่านใจกลางย่านกินซ่า สถานีรถไฟ Shinbashi และกลับถึงศาลเจ้าฮิเอะในเวลาประมาณ 17.00 น. รวมระยะทางกว่า 20 กิโลเมตร ใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 9 ชั่วโมง
แต่เดิมในขบวนแห่นั้นประกอบไปด้วยรถแห่ในงานเทศกาลจำนวน 45 คัน พร้อมด้วยศาลเจ้าทั้ง 3 มีมโหรี นำขบวนอย่างเป็นพิธีรีตอง จัดว่าเป็นงานเทศกาลที่ดีที่สุดงานหนึ่งของกรุงโตเกียวเลยทีเดียว น่าเสียดายที่รถแห่ซึ่งมีความสูงค่อนข้างมากไม่สามารถนำมาใช้ร่วมขบวนได้อีกตั้งแต่ปี 1885 เนื่องจากบนถนนของกรุงโตเกียวมีการจราจรที่ค่อนข้างหนาแน่น ระหว่างที่ขบวนแห่ผ่านไป ถนนหลายสายก็ไม่สามารถปิดทั้งเส้นทางได้ บางช่องทางก็ยังจำเป็นต้องเปิดให้รถวิ่งอยู่ และเพราะสิ่งกีดขวางที่มีมากขึ้นบนท้องถนน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสะพานลอย ขบวนจึงถูกจัดให้มีขนาดเล็กลง มีเพียงศาลเจ้าจำลองทั้ง 3 หลัง เครื่องประดับขบวนที่ไม่สูงมากนัก และผู้ร่วมขบวนที่แต่งกายด้วยสีสันสดใสอีกกว่า 500 คนเท่านั้น!?!
ถ้าจะให้เปรียบเทียบกับเมืองไทย เทศกาล Sanno Matsuri นี้ ก็น่าจะอารมณ์ประมาณงานเทศกาลเพื่อบูชาศาลหลักเมืองเลยทีเดียว เพียงแต่ดูเหมือนจะจัดใหญ่มาก… ถ้าใครวางแผนจะไปเที่ยวโตเกียวในช่วงเดือนมิถุนายน ก็ลองไปชมงานนี้กันดูนะจ้ะ..
การเดินทาง : ศาลเจ้าฮิเอะ (Hie Jinja) Nagata-cho, Chiyoda-ku, Tokyo, Japan
เดินจากสถานี Akasakamitsuke (Ginza-Marunouchi Line) 8 นาที
เดินจากสถานี Kokkaigijidomae (Marunouchi Line) 8 นาที
เดินจากสถานี Kokkaigijidomae (Chiyoda Line) 5 นาที
เดินจากสถานี Akasaka (Chiyoda Line) 8 นาที
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
– www.hiejinja.net
– www.jnto.go.jp
– www.japantimes.co.jp
– www.japan-guide.com
– www.hieakasaka.net/
– en.wikipedia.org
– www.gotokyo.org
#เที่ยวโตเกียว : เทศกาลซันโนะ (Sanno Matsuri)