โตเกียวโอลิมปิค…หลายคนคงตื่นเต้นกับการพิธีปิดของกีฬาโอลิมปิคที่กรุงริโอเดอจาเนโร บราซิลผ่านมา โดยมีการแสดงของญี่ปุ่น นำโดย มาริโอ้ คิตติ้ โดราเอมอน ซึบาสะ เป็นตัวแทนประเทศ เชิญชวนให้ทุกคนเฝ้าติดตามโอลิคปิคคราวหน้าที่โตเกียว
เล่าโดย : วสุ มารุมุระ
หลายคนคงตื่นเต้นกับการพิธีปิดของกีฬาโอลิมปิคที่กรุงริโอเดอจาเนโร บราซิลผ่านมา โดยมีการแสดงของญี่ปุ่น นำโดย มาริโอ้ คิตติ้ โดราเอมอน ซึบาสะ เป็นตัวแทนประเทศ เชิญชวนให้ทุกคนเฝ้าติดตามโอลิคปิคคราวหน้าที่โตเกียว
โตเกียวโอลิมปิค ที่จะจัดขึ้นในปี 2020 นี้จะถือได้ว่าเป็นครั้งที่ 3 ที่โตเกียวจะได้จัดโอลิมปิค
ในอดีตนั้นโตเกียวเคยได้รับเลือกให้จัดโอลิมปิคสองครั้งในปี 1940 และปี 1964
แต่ในปี 1940 นั้น โตเกียวโอลิมปิคครั้งที่ 1 ไม่เคยเกิดขึ้นจริง เพราะว่าสงครามแมนจูเรียนั้นยาวนานกว่าที่คิด จนในที่สุดโอลิมปิคก็ถูกยกเลิกไปในช่วงสงคราม
เอาจริงๆ แล้วการจัดกีฬาโอลิมปิคท่ามกลางโลกใบนี้ที่มีสงครามนั้นสมควรแล้วหรือ
เวลาผ่านไปจากสงครามแมนจูเรีย สู่สงครามโลกครั้งที่ 2
และเป็นอย่างที่เราทราบๆ กัน ญี่ปุ่นพ่ายแพ้ ถูกตราหน้าว่าเป็นอาชญากรสงคราม
ญี่ปุ่นต้องฝืนกลืนกินความขมขื่น กัดฟันทำงานเพื่อจะกลับมาเป็นญี่ปุ่นที่ยิ่งใหญ่ให้ได้
หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ด้วยความขยันขันแข็งของชาวญี่ปุ่น เศรษฐกิจของญี่ปุ่นก็เติบโตขึ้น ญี่ปุ่นก็พยายามยื่นเรื่องของเสนอตัวเองจัดโอลิมปิคอีกครั้ง
ในปี 1954 ญี่ปุ่นก็ขอเสนอตัวจัดกีฬาโอลิมปิคปี 1960 แต่ก็พ่ายแพ้อิตาลีจากการลงคะแนนเสียง ของคณะ IOC ในปี 1955
ญี่ปุ่นก็ไม่ยอมแพ้ ขอเสนอตัวเองใหม่
จนในที่สุดญี่ปุ่นก็ได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพกีฬาโอลิมปิคในปี 1964 จากการลงคะแนนเสียงของคณะ IOC ในปี 1959
ได้จัดโอลิมปิคสักที เว้ยเฮ้ย
จากการเตรียมตัวจัดโอลิมปิคในปี 1964 ทำให้ส่งผลอิทธิพลในญี่ปุ่นดังนี้
รถไฟชินคันเซน
การก่อสร้างทางด่วนใหม่
โทรทัศน์สี ตู้เย็น (+เครื่องซักผ้า) ที่ต้องมีกันทุกครัวเรือน
ราคาที่ดินในญี่ปุ่นที่สูงขึ้น
โตเกียวมีชื่อเสียงเชิญชวนทุกคนให้มาเที่ยวญี่ปุ่น
กำเนิดอุลตร้าแมน
ที่บอกว่าอุลตร้าแมน นี่ ไม่ได้พูดเล่นนะครับ
+ ที่มาของอุลตร้าแมนจากกีฬาโอลิมปิค
ในโอลิมปิคปี 1964 คำว่า “อุลตร้า” กลายเป็นคำยอดฮิตสืบเนื่องมาจากกีฬายิมนาสติค
กีฬายิมนาสติคในสมัยนั้นปรกติจะแบ่งความยากของท่าไว้เป็นสามระดับคือ A B และ C โดยระดับ C ถือว่ายากที่สุด
แต่นักกีฬาญี่ปุ่นสามารถแสดงท่ายิมนาสติคที่ยากมากๆ จนผู้พากย์สถานีโทรทัศน์ NHK คุณ Suzuki Bunya ต้องใช้คำว่า
“อุลตร้า C”
เพื่อแสดงถึงความ “สุโก้ย” หรือ “อุลตร้า” ว่าท่าที่นักกีฬายิมนาสติคทีมชาติญี่ปุ่นแสดงออกมานั้นมันยากขนาดไหน
ทัพนักกีฬาญี่ปุ่นได้เหรียญทองไป ส่วนคำว่า “อุลตร้า C” ก็กลายเป็นคำยอดฮิตติดตลาดในญี่ปุ่นไป
จนผู้กำกับท่านหนึ่งคุณ Tsuburaya Eiji ชอบคำนี้มาก
คุณ Tsuburaya Eiji นี่ไม่ใช่ผู้กำกับธรรมดานะครับเพราะเขาคนนี้เป็นคนกำกับภาพยนตร์ “ก๊อดซิล่า” ฉบับแรกของญี่ปุ่น
คุณผู้กำกับ Tsuburaya Eiji เลยขออนุญาตคุณ Suzuki Bunya ขอเอาคำว่า “อุลตร้า” นี้ไปใช้ (มีการขออนุญาตด้วย จะมารยาทดีไปไหนนี่)
จนก่อให้เกิดรายการทีวีที่ใช้เทคนิคถ่ายทำพิเศษอย่าง “อุลตร้า Q” และต่อมาเป็น “อุลตร้าแมน” ขึ้นมาครับ
+ สิ่งที่โตเกียวโอลิมปิค 1964 หลงเหลือไว้ให้ญี่ปุ่น
มีบทวิเคราะห์เกี่ยวกับอิทธิพลของโตเกียวโอลิมปิคในปี 1964
ซึ่งสิ่งหนึ่งที่น่าจะเรียกได้ว่า ส่งผลได้มากๆ สำหรับชาวญี่ปุ่นคือ
“เปลี่ยนความรู้สึกชาวญี่ปุ่นจากผู้แพ้สงคราม ไปเป็น ความภาคภูมิใจที่ได้จัดโอลิมปิค”
คนญี่ปุ่นภูมิใจในชาติของตน บวกกับ ปัจจัยทางเศรษฐกิจอื่นๆ ได้นำพาญี่ปุ่นให้เติบโตขึ้นเรื่อยๆ
ต่อจากกีฬาโอลิมปิคในปี 1964 ก็มีงาน Expo ในปี 1970 ที่จัดขึ้นที่โอซาก้าที่ส่งผลให้ญี่ปุ่นผงาดขึ้นมาเป็นประเทศพัฒนาแล้วในเอเชีย
และที่สำคัญคือกีฬาโอลิมปิคได้ส่งอิทธิพลทางวัฒนธรรมตามมาด้วย
ซึ่งมักมีอยู่ทุกซอกทุกมุม ในใจพวกเรา
รวมถึงในใจของผู้ผลิตอนิเมชั่น และ เกม ด้วย
ญี่ปุ่นนอกจากพัฒนาเศรษฐกิจแล้วก็ได้สร้าง “วัฒนธรรม”อย่าง “การ์ตูน” และ “เกม”
และคนรุ่นต่อมาทั้งในญี่ปุ่นและคนทั้งโลกก็โตมาพร้อมๆ กับ “วัฒนธรรม”เหล่านั้น
อย่างที่เราได้เห็นในการนำเสนอสู่กีฬาโอลิมปิคปี 2020 ที่ผ่านมาในพิธีปิดกีฬาโอลิมปิคครั้งล่าสุด
+ กีฬาเป็นยาวิเศษ ฮ้าไฮ้ ฮ้าไฮ้
“ผลของการฝึกตน เล่นกีฬาสากล ตะละล้า”
หลายครั้งเราอาจจะมีคำถามต่อสังคมว่า กีฬาโอลิมปิคที่จัดกันหวังมุ่งเอาชนะกันมากไป แทนที่จะเป็นเกมการแข่งขันเพื่อสร้างรอยยิ้ม น้ำใจนักกีฬา ให้กับทั้งผู้เล่นและคนดู
อันนี้ก็พูดยากนะครับ กีฬาในปัจจุบันก็มี ทั้งสปอนเซอร์โฆษณา และความคาดหวังของคนทั้งชาติ
การที่นักกีฬาชาติญี่ปุ่นหรือชาติไทยเราได้เหรียญ
เราก็ดีใจ
(ผมก็ดีใจเมื่อญี่ปุ่นได้เหรียญ)
ผลงานของนักกีฬาเหล่านั้น ไม่ว่าจะชนะหรือแพ้ แต่ถ้าเราเห็นความตั้งใจของพวกเขา
มันก็ทำให้ชีวิตของพวกเราทุกวันมันมีรสชาติ มันมีสีสัน สักนิดนึง
ให้มันมีมากกว่าชีวิตประจำวันของพวกเรา ทุกวัน ทุกวัน
นี่คือข้อดีข้อหนึ่งของกีฬา และ ความสำคัญของนักกีฬา
นอกจากจะเป็นยาวิเศษให้ผู้เล่นแล้วยังเป็นยาวิเศษให้ผู้ดูด้วย
คนญี่ปุ่นเมื่อได้เฝ้าดูทีมชาติของตนจะแข่งแพ้หรือชนะก็ตาม
แต่ดราม่าที่ตามมา ก็เป็นที่จดจำในใจพวกเขา
สำหรับผมแล้ว
ผมก็พอจำได้ลางๆ กับวันที่ สมรักษ์ คำสิงห์ ได้เหรียญทองแรกของประเทศไทยเรา
และยิ่งจำได้ลางๆ กว่านั้นกับ ผจญ มูลสัน ที่ได้เหรียญทองแดงจากกีฬาโอลิมปิคที่กรุงโซล
เราทุกคนก็มีความทรงจำต่อโอลิมปิคกัน
โอลิมปิคเป็นเหตุการณ์พิเศษหนึ่งของเรามนุษยชาติ
ขอบคุณ ริโอ โอลิมปิค
และยินดีต้อนรับสู่กีฬาโอลิมปิคโตเกียวครั้งที่ “3” ในปี 2020
+ กีฬาโอลิมปิคและวัฒนธรรม
ใน 4 ปีข้างหน้าพวกเราจะเปลี่ยนไปอย่างไร
โอลิมปิคครั้งหน้านั้นจะส่งผล ญี่ปุ่น และ โลกใบนี้ เปลี่ยนไปยังไง
เหมือนกับที่โดราเอมอน และ ซึบาสะ ทำมาแล้ว
และเราก็ได้อุลตร้าแมนมาด้วยนะครับกับเวลา 3 นาที
จากกำลังทางทหารในโตเกียวโอลิมปิคครั้งที่ 1 ที่ไม่เคยเกิดขึ้นจริง
มาเป็นการพัฒนาเศรษฐกิจในโตเกียวโอลิมปิคครั้งที่ 2 ปี 1964
และนำมาสู่การพัฒนาวัฒนธรรมและการท่องเที่ยวของโตเกียวโอลิมปิคครั้งที่ 3 ในปี 2020
คนจะไม่จดจำญี่ปุ่นในฐานะประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจ เพราะญี่ปุ่นได้สูญเสียเวลาไป 20 ปีแล้ว
แต่วัฒนธรรมญี่ปุ่นก็จะส่งอิทธิพลกับคนทุกชาติ
เป็น Cool Japan เพื่อกอบกู้ญี่ปุ่น
และสร้างมิตรให้กับชาติญี่ปุ่นได้ต่อไปในภายภาคหน้า
แล้วพวกเราล่ะจะทำอะไร?
เล่าโดย : วสุ มารุมุระ
ทักทายพูดคุยกับ Wasu ได้ที่ >>> Facebook Wasu’s thought on Japan
เรื่องแนะนำ :
– ดราม่าการประมูลสร้างสนามกีฬาโอลิมปิคปี 2020 ของญี่ปุ่น
– คนญี่ปุ่นรุ่นใหม่ผู้ไม่ปรารถนาสิ่งใด
– บทความสั้น : สะพานข้ามจันทร์
– คำว่าสวัสดีตอนเช้าของญี่ปุ่น ที่สามารถใช้ทักทายได้ในเวลากลางคืน
– ร้อยแก้ว อิจิรัน ราเมงห้องสอบ
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ :
http://achami-network.under.jp/ultra-event/ultraq/ultra-q
http://tokusatsujapan.info/?tag=akira-sasaki
Ultraman’s Origin Story: The 1964 Tokyo Olympics Men’s Gymnastics Team