วิถีแห่งซากุระญี่ปุ่น…แอบอิจฉาคนที่กำลังวางแผนเที่ยวญี่ปุ่นกันอยู่ และเชื่อเลยว่าต้องมีหลายคนตั้งอกตั้งใจจะไปให้ตรงกับช่วงซากุระ (Sakura) บานแบบเป๊ะๆ แทบจะเรียกได้ว่าดูฤกษ์ดูยามกันเลยทีเดียว ก็นี่จะเข้าเทศกาลชมดอกซากุระ หรือ Hanami กันแล้วนี่นา…
แอบอิจฉาคนที่กำลังวางแผนเที่ยวญี่ปุ่นกันอยู่ และเชื่อเลยว่าต้องมีหลายคนตั้งอกตั้งใจจะไปให้ตรงกับช่วงซากุระ (Sakura) บานแบบเป๊ะๆ แทบจะเรียกได้ว่าดูฤกษ์ดูยามกันเลยทีเดียว ก็นี่จะเข้าเทศกาลชมดอกซากุระ หรือ Hanami กันแล้วนี่นา…
พอปลายฤดูหนาวจะย่างเข้าฤดูใบไม้ผลิ ชาวญี่ปุ่นจะตั้งตารอฟังข่าวการบานของดอกซากุระทางทีวี ซึ่งสื่อก็จะโหมประโคมข่าวกันอย่างบ้าคลั่ง ที่ไหนจะบานก่อน ที่โน่นจะบานเมื่อไร ที่นั่นจะโรยตอนไหน รายงานกันละเอียดยิบชนิดวันต่อวันตลอดฤดูซากุระ
Somei Yoshino เป็นซากุระที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในญี่ปุ่น มีดอกที่แทบจะเรียกได้ว่า “ขาวบริสุทธิ์” แต้มด้วยสีชมพูจางๆ เวลาบานก็จะขาวโพลนไปทั้งต้น ส่วนสายพันธุ์อื่นๆ ที่พบเห็นได้ทั่วไปก็จะมี Yaezakura ซึ่งเป็นพันธุ์พื้นเมืองของญี่ปุ่น มีดอกใหญ่สีชมพูพาสเทลสดใส Yamazakura หรือซากุระป่าที่เห็นได้ตามหุบเขา กลีบค่อนข้างเล็ก มีสีชมพูอ่อน และที่ดูเท่าไรก็ไม่เบื่อเ ห็นจะเป็น Shidaresakura กิ่งของมันจะโน้มลงสู่พื้นดิน มีดอกสีชมพู เวลาบานจะคล้ายกับน้ำตกซากุระ ดูแล้วได้อารมณ์กวีแบบสุดๆ
จริงๆ แล้ววัฒนธรรมการชมดอกซากุระของชาวญี่ปุ่นก็มีมาไม่นานมากนัก แต่เชื่อว่าเพราะชาวจีนมีวัฒนธรรมการชมดอกเหมย (ดอกบ๊วย) ชาวญี่ปุ่นก็เลยริเริ่มกิจกรรมประเภทนี้ขึ้นมาบ้าง ซึ่งก็ไม่แปลกที่ผู้คนจะชอบ เพราะซากุระเป็นต้นไม้ที่มีหลากหลายสายพันธุ์ หลายสี หลายแบบ และหลายขนาด ยิ่งถ้าปลูกรวมกันไว้เยอะๆ ก็จะยิ่งดึงดูดสายตาผู้ชม แต่ถ้าปลูกไว้เดี่ยวๆ ก็จะมีเสน่ห์ไม่เหมือนใคร
ซากุระนั้นสวยก็จริง แต่ชาวญี่ปุ่นมองมันลึกซึ้งกว่านั้น…
ซากุระเลือกที่จะผลิดอกก่อนที่จะเริ่มผลิใบ แต่มันเป็นดอกไม้บอบบางที่เปรียบได้กับผู้หญิง มีความงาม อารมณ์อ่อนไหว ให้ความสดชื่น และถูกทำลายได้ง่ายดายมาก ดอกจะบานเต็มที่ได้เพียงแค่ 1 สัปดาห์ แต่ก็เอาแน่เอานอนไม่ได้ ถ้าเจอฝนนอกฤดูหรือลมกรรโชกเพียงระยะเวลาสั้นๆ ชีวิตของมันก็จะจบลงได้อย่างรวดเร็ว มันจะเริ่มทิ้งกลีบกลายเป็นพรมดอกไม้อยู่รอบต้น และบางส่วนก็ปลิวไปกับสายลม เป็นภาพที่สวยงามและน่าสะเทือนใจ
คนญี่ปุ่นนั้นเปรียบเทียบการบานของดอกซากุระเป็นเหมือนกับชีวิตมนุษย์ที่ไม่แน่นอน ฤดูกาลของซากุระจะคอยย้ำเตือนว่าชีวิตนั้นดำเนินผ่านไปอย่างรวดเร็ว เตือนสติว่าเวลาเป็นสิ่งมีค่า และทำให้เราต้องทบทวนการกระทำที่ผ่านมา และวางแผนวิถีชีวิตของตนเองในอนาคต ที่สำคัญซากุระยังทำให้ระลึกได้ว่าชีวิตมนุษย์นั้นสั้น มีเกิด มีแก่ และดับไป แต่เมื่อซากุระทิ้งดอก มันก็จะเริ่มแตกใบอ่อน ทำให้รู้สึกชื่นใจเหมือนกับการได้เห็นนกฟีนิกซ์ถือกำเนิดใหม่
ก่อนถึงฤดูซากุระหนึ่งเดือน เป็นช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงของหลายๆ ชีวิตในญี่ปุ่น นักเรียนจะจบการศึกษาต้องสอบเข้ามหาวิทยาลัยหรือสมัครงาน บริษัทก็จะต้องปิดบัญชีตามปีงบประมาณให้ทัน เป็นช่วงเวลาที่หนักหนาสาหัสของใครหลายๆ คน แต่พอเข้าฤดูซากุระบาน ก็เป็นช่วงเริ่มต้นปีการศึกษาใหม่ บางคนก็เริ่มต้นชีวิตพนักงานบริษัท ดังนั้นการชมดอกซากุระจึงเป็นเวลาแห่งความสุข เป็นนิมิตหมายที่ดีในการเริ่มต้นชีวิตใหม่ และจะได้เตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมรับมือกับปีที่กำลังจะมาถึง
ชาวนาชาวไร่ต่างก็ตื่นเต้นและชื่นใจทุกครั้งที่เห็นซากุระบาน เพราะมันเป็นสัญลักษณ์การมาถึงของฤดูเพาะปลูก แถมยังถือเป็นการทำนายความอุดมสมบูรณ์ของผลผลิตที่จะได้รับด้วย
แม้ซากุระจะไม่ใช่ดอกไม้ประจำชาติ แต่ใครๆ ก็อดหลงรักไม่ได้ คนญี่ปุ่น ตีค่าและให้ความสำคัญดอกซากุระไว้สูงมาก ราวกับเป็นตัวแทนทางจิตวิญญาณ และชีวิตของพวกเขาก็ผูกพันธ์อยู่กับซากุระ ใช้ตั้งชื่อคน ทำเป็นอาหาร อยู่ในวรรณกรรม เกี่ยวพันกับศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม ดนตรี การ์ตูน ถ้วยชาม ลวดลายบนกิโมโน ลวดลายบนเหรียญ 100 เยน และแม้แต่ทหารราชองครักษ์ก็ยังใช้ตราดอกซากุระ ที่หมายถึงการอุทิศตนให้กับหน้าที่ แม้ชีวิตอาจจะสั้นและไม่แน่นอนก็ตาม
Hanami 花見 อาจจะแปลว่าการชมดอกไม้ (hana=ดอกไม้ mi=ดู) แต่ชาวญี่ปุ่นทุกคนก็รู้กันดีว่าดอกไม้นั้นคือ ดอกซากุระ ทุกปีในเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนพฤษภาคม ซากุระจะทยอยกันบานจากทางใต้ขึ้นสู่ทางเหนือ พ่อแม่จะเตรียมตัวพาลูกๆ ไปสนุกสนานกันนอกบ้าน เด็กมหาวิทยาลัยจะมาร์ควันชมซากุระไว้บนปฏิทิน ส่วนบริษัทต่างๆ ก็จะวางแผนจองสถานที่ชมซากุระไว้ให้กับพนักงาน แม้ว่าพนักงานน้องใหม่อาจจะต้องทดลองงาน โดยการตื่นแต่เช้าไปนั่งตากแดดจองที่ไว้ทั้งวันจนกว่าหัวหน้าและรุ่นพี่คนอื่นๆ จะเลิกงานมาร่วมฉลองได้ ผู้คนจะจับกลุ่มนั่งสบายๆ ใต้ต้นซากุระ ดื่มด่ำกับความงามของดอกไม้ อิ่มอร่อยกับอาหารและเครื่องดื่ม และร้องรำทำเพลงกันอย่างสนุกสนาน เป็นเทศกาลสำหรับทุกคนจริงๆ แล้วชาวไทยอย่างพวกเราพลาดโอกาสไปร่วมฉลองกับพี่ยุ่นเขาได้เหรอ^^
เรื่องที่เกี่ยวข้อง >>
– ชมดอกบ๊วยบานที่ญี่ปุ่น (Ume blossoms)
– ชมดอกไม้ที่ญี่ปุ่น แต่เป็นดอกบ๊วย ดอกท้อ หรือ “ดอกซากุระ” กันแน่?
– เที่ยวฮอกไกโดสุดโรแมนติกที่โอตารุ (The Romance Otaru)
– Onsen สัมผัสไออุ่นแห่งน้ำพุร้อนญี่ปุ่น
– ถึงเวลาไปชมใบไม้เปลี่ยนสีที่ญี่ปุ่นกันแล้ว
ขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ: http://www.tokyotopia.com/japanese-cherry-blossom.html
#Sakura #ซากุระ